Μοιραίοι υπνοβάτες

 Του Δημήτρη Ψυχογιού, Athens Voice

Έχει συχνά χρησιμοποιηθεί ο όρος «υπνοβάτες» για να περιγράψει συμπεριφορές σε κρίσιμες ιστορικές καμπές, όπως ο Α΄ή ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, όπου οι πρωταγωνιστές οδηγούν τελικά τα πράγματα στην καταστροφή χωρίς να το θέλουν. Ερμηνεύουν λάθος ή δεν κατανοούν τα μηνύματα των καιρών γιατί είναι εγκλωβισμένοι σε σχήματα που δεν έχουν σχέση με την περιρρέουσα πραγματικότητα. Υπνοβατούν, κινούνται χωρίς να καταλαβαίνουν τι κάνουν και πού πηγαίνουν. Τέτοια κατάσταση υπνοβασίας έζησε η χώρα κατά την περίοδο 1965-67. Τα δύο μεγάλα κόμματα εκείνης της εποχής, η ΕΚ και η ΕΡΕ (αλλά και η ΕΔΑ και το Παλάτι και γενικότερα η ελίτ της χώρας) είχαν εγκλωβιστεί στις αντιθέσεις που δημιούργησε η αποστασία του 1965, μετρούσαν και ξαναμετρούσαν τις δυνάμεις τους, υπολόγιζαν κάθε κίνηση του αντιπάλου για να την εξουδετερώσουν – και τελικά το ζήτημα της εξουσίας, η απάντηση στο ερώτημα του Κωνσταντίνου Καραμανλή «ποιος κυβερνά αυτόν τόπο;» δεν ήρθε από τη βουλή ή από τις κάλπες αλλά από τους στρατώνες. Φόβος για πραξικόπημα υπήρχε, όμως τον είχε ξορκίσει ο Ανδρέας Παπανδρέου με την περίφημη φράση «ο λαός τους περιμένει στη γωνία» – τους πραξικοπηματίες. Αλλά όταν βγήκαν τα τανκς, έστριβαν ανεμπόδιστα σε όλες τις γωνίες.

Αντίστοιχης αξίας με το «ο λαός τους περιμένει στη γωνία» είναι φράση του Αλέξη Τσίπρα «εμείς θα παίζουμε νταούλι και οι αγορές θα χορεύουν». Αλλά στην πραγματικότητα δεν εννοούσε τις αγορές γιατί, όπως εξήγησε ο ίδιος προ ημερών στο Bloomberg, «κανείς δεν επιζητά νέο ‘κούρεμα’ του ιδιωτικού τομέα» – και του ΔΝΤ το μερίδιο, θα πληρωθεί, συμπλήρωσε. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το EMS, το EFSF και άλλα δυσπρόφερτα αρκτικόλεξα θα χορεύουν στον ρυθμό της μουσικής που θα παίζουμε εμείς. Θα σέρνει τον χορό η Μέρκελ, θα της κρατά το μαντήλι ο Ολάντ, θα ακολουθούν οι Ρέντσι, Ραχόι, κτλ –-και οι Τσίπρας, Μηλιός με τον Δραγασάκη θα είναι η παραδοσιακή γύφτική «ζυγιά» ή «κομπανία» που θα παίζουν το νταούλι και τους ζουρνάδες.

Θέλω να πω, δεν βρισκόμαστε στο 1981, ο κίνδυνος δεν είναι να εκλέξει η χώρα κυβέρνηση που δεν θα τηρήσει τελικά τις υποσχέσεις της σε μείζονα ζητήματα όπως ήταν τότε η αποχώρηση από την ΕΟΚ και το κλείσιμο των αμερικανικών βάσεων ή είναι σήμερα «η κατάργηση του μνημονίου με ένα νόμο που θα έχει ένα μόνο άρθρο». Βρισκόμαστε στο 1967 – όχι επειδή θα γίνει πραξικόπημα αλλά επειδή το πολιτικό σύστημα στο σύνολο του αποδύεται σε εξοντωτικούς αγώνες για την εξουσία και ελλοχεύουν κίνδυνοι που τους ξορκίζει. Ακριβώς όπως το το 1967 ξορκιζόταν ο κίνδυνος πραξικοπήματος και ο Γεώργιος Παπανδρέου θα έκανε στις 23 Απριλίου πανηγυρική είσοδο στη Λάρισα για να ξεκινήσει την προεκλογική του εκστρατεία συνοδευόμενος από έφιππους πάνω σε λευκά άλογα, έγραφε ο τύπος τότε. Αλλά μεσολάβησε η 21η Απριλίου.

Τα λευκά άλογα εκείνης της εποχής είναι τα λευκά ψηφοδέλτια στην εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας, αυτά που υπήρχαν ως το 1985 και, αφότου η ψηφοφορία έγινε φανερή, αντικαταστάθηκαν με το «παρών». Τα «παρών» της αμεριμνησίας, των υπνοβατών που αγνοούν επιδεικτικά τις προειδοποιήσεις που έρχονται από τον έξω κόσμο. Όπως αγνοούσε και η κυβέρνηση τις προτροπές «θα σας στηρίξουμε αλλά εφαρμόστε αυτά που συμφωνήσαμε». Προσπάθησε να βγει στις αγορές, να «σκίσει τα μνημόνια» – και οι αγορές της γύρισαν την πλάτη. Πήγε και ο ΣΥΡΙΖΑ να συναντήσει τις αγορές και αυτές εβόησαν «τούτοι εδώ δεν είναι απλώς επικίνδυνοι, είναι άσχετοι».

Δεν εξαρτόμαστε από τις αγορές, αυτές τα έχασαν τα λεφτά τους το 2012 με το PSI. Από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξαρτόμαστε – και αυτές θα είναι ανάλγητες απέναντι σε οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση δεν τηρήσει τα συμφωνημένα. Γιατί, επαγγελματίες πολιτικοί είναι και αυτοί, γνωρίζουν πολύ καλά πως η ελληνική πολιτική τάξη, κυβερνώσα και αντιπολιτευόμενη, όσα έκανε και όσα κάνει, για να κερδίσει την εξουσία τα κάνει. Δεν είναι διατεθειμένοι λοιπόν να χαρίζουν δισεκατομμύρια στους έλληνες συναδέλφους τους, δεξιούς ή αριστερούς, για να κερδίζουν εκλογές και να τις χάσουν αυτοί επειδή θα αγανακτήσουν οι δικοί τους φορολογούμενοι..

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις γνωρίζουν πολύ καλά ότι η θλιβερή κατάστασή της χώρας μας οφείλεται στον λυσσαλέο πολιτικό αγώνα που έδωσαν τα κόμματα αυτά τα 5 χρόνια της κρίσης. Μία από τις συνέπειες ήταν όσοι Έλληνες είχαν χρήματα να τα βγάλουν φοβισμένοι στο εξωτερικό – για τούτο και δεν θα υπάρξει μαζική φυγή κεφαλαίων αυτή τη φορά, ό,τι ήταν να φύγει, έχει φύγει, η χώρα έχει στερέψει. Αν εμείς δεν εμπιστευόμαστε το πολιτικό μας σύστημα, γιατί να το εμπιστευθούν οι ξένοι; Γιατί να είναι επιεικείς και γενναιόδωροι οι ευρωπαίοι πολιτικοί όταν δεκάδες δισεκατομμύρια Ελλήνων είναι παρκαρισμένα σε τράπεζες του εξωτερικού; Γιατί να μειώσουν τις απαιτήσεις τους διευκολύνοντας οικονομικά την όποια ελληνική κυβέρνηση όταν γνωρίζουν πως τα χρήματα που θα περισσέψουν θα πάνε είτε για stage ημετέρων, πεζοδρόμια, μισθούς δικαστικών και ενστόλων είτε για την ίδρυση «Νέας Ολυμπιακής» ή τη συντήρηση οργανισμών και κρατικών επιχειρήσεων που θα συνεχίσουν να συσσωρεύουν χρέη – και για παίρνουν σύνταξη οι ελληνίδες ή οι στρατιωτικοί στα 50 τους όταν στη χώρα τους συνταξιοδοτούνται στα 65;

Η προεδρική εκλογή είναι το αντίστοιχο του δημοψηφίσματος που απαίτησαν Μέρκελ-Σαρκοζί από τον Παπανδρέου το 2011: να έχει το ερώτημα «ναι ή όχι στην Ευρωζώνη;». Γίνεται με τρία χρόνια καθυστέρηση. Εκλογή προέδρου Δημοκρατίας θα δείξει πως το ελληνικό πολιτικό σύστημα μπορεί να αφήσει, για λίγο έστω, στην άκρη τον χωρίς αρχές και όρια ανταγωνισμό για την εξουσία και να συνεννοηθεί για τα βασικά που αφορούν το ευρωπαϊκό και εθνικό συμφέρον – όπως το κατανοούν οι δανειστές μας φυσικά. Προσωπικά θεωρώ ότι το κατανοούν καλύτερα από τους έλληνες πολιτικούς αλλά αυτό δεν έχει σημασία – την απόφαση εκείνοι θα την πάρουν, ανεξάρτητα από το τι θεωρούμε εμείς.

Αν δεν εκλεγεί πρόεδρος, έχουμε καμιά αμφιβολία ότι θα αρχίσουν στις Βρυξέλλες, στη Φραγκφούρτη, στο Βερολίνο, στο Παρίσι, στη Ρώμη να ετοιμάζονται για τα χειρότερα; Ποιος πιστεύει ότι με την πανσπερμία κομμάτων και μετά την ανελέητη προεκλογική σύγκρουση, όποιος και αν κερδίσει, θα είναι δυνατόν να συγκροτηθεί κυβέρνηση που θα κάνει σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες αυτά που δεν έκαναν δυόμιση χρόνια τώρα Σαμαράς-Βενιζέλος; Και θα περιμένουν οι δανειστές με το χέρι στην τσέπη να φιλοδωρήσουν την όποια κυβέρνηση για να κερδίσει και τις επόμενες εκλογές; Το ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι εντελώς αναξιόπιστο στα μάτια όλων και θα υποστεί τις συνέπειες αν επιβεβαιώσει για μια φορά ακόμη την αναξιοπιστία του μη εκλέγοντας πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Οι περισσότεροι βουλευτές από όσους ψηφίζουν Σταύρο Δήμα, υπνοβάτες είναι και αυτοί: το κάνουν για να αποφύγουν τις εκλογές και να μη χάσουν την έδρα τους, όχι επειδή διαβλέπουν τους κινδύνους. Και στο Μαξίμου, υπνοβάτες κυριαρχούν που εφαρμόζουν τις παλιές γνωστές τακτικές του δικομματισμού, της ακραίας πόλωσης, για να κερδίσουν την αναμέτρηση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι υπνοβάτες της Κουμουνδούρου πιστεύουν πως, με τη σύμπραξη αγνών λαϊκών αγωνιστών όπως ο Κουρουμπλής και ο Μητρόπουλος αυτοί θα τα καταφέρουν καλύτερα από το ΕΑΜ στην αναμέτρηση με τους ιμπεριαλιστές – υπάρχουν όμως και οι ξύπνιοι που πιστεύουν η καταστροφή καλύτερα να έρθει γιατί θα ευοδώσει τα επαναστατικά οράματά τους. Υπνοβασίες νυοστής δύναμης αυτές, συνοδευόμενες από ευτυχείς ονειρώξεις που φέρνει η διαρκής εξεγερσιακή στύση.

Αν όσοι ως τώρα ψήφισαν «παρών» συνεχίσουν να υπνοβατούν, αν η κυβέρνηση συνεχίσει και αυτή να υπνοβατεί στον δρόμο της μετωπικής σύγκρουσης, απολύτως εγκλωβισμένοι και οι μεν και οι δε στα σχήματα της κομματικής αντιπαράθεσης που υπηρέτησαν όλα αυτά τα χρόνια, όταν ξυπνήσουν θα ζουν, μαζί με όλους μας, μέσα σε εφιάλτη.