Χάμπερμας: Η γερμανική κυβέρνηση εξευτελίζει ολόκληρους λαούς

ΒΗΜΑ
Η Gro Ko είναι μονόπλευρη. Ο μεγάλος κυβερνητικός συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών - Σοσιαλδημοκρατών ασκεί «πολιτική, που είναι καθαρά φιλική προς τους επενδυτές», τα μέτρα που παίρνει «δεν αγγίζουν στο παραμικρό τις αιτίες της κρίσης». Και το τίμημα για την επιστροφή των επενδυτών στις υπερχρεωμένες χώρες είναι «ο πολιτικός εξευτελισμός ολόκληρων λαών».  Με αυτούς και άλλους παρόμοια δραστικούς χαρακτηρισμούς «στόλισε» το βράδυ της Κυριακής στο Πότσδαμ ο Γιούργκεν Χάμπερμας τους ηγέτες των γερμανών Σοσιαλδημοκρατών. Η αφορμή γι αυτό ήταν μια εκδήλωση του κόμματος ενόψει των ευρωεκλογών. Δίπλα του, στο τραπέζι των ομιλητών, ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και επικεφαλής του ψηφοδελτίου των ευρωπαίων Σοσιαλδημοκρατών Μάρτιν Σουλτς και ο πρόεδρος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και αντικαγκελάριος Σίγκμαρ Γκάμπριελ. Βασικά, ο κ.Χάμπερμας, που είναι διεθνώς ο μεγαλύτερος εν ζωή φιλόσοφος, είχε προσκληθεί για να δώσει «αίγλη» στη συγκέντρωση και θάρρος στους υποψήφιους που μάχονται για τις έδρες του νέου ευρωκοινοβουλίου. Το αντίθετο συνέβη. Αγνοώντας κάθε «σαβουάρ βιβρ», ο συγγραφέας της «Θεωρίας της επικοινωνιακής πράξης» καυτηρίασε με τις πιο οξείς εκφράσεις τη στροφή 180 μοιρών που έκαναν οι Σοσιαλδημοκράτες σε ευρωπαϊκά θέματα από τη στιγμή που μπήκαν στην κυβέρνηση υπό την Άνγκελα Μέρκελ. 

«Ξεχάσατε εντελώς το προεκλογικό σας σύνθημα για αμοιβαιοποίηση των χρεών» λέει. Τα ευρωομόλογα είναι πλέον ξένη λέξη. Και ακόμα περισσότερο, προσθέτει, ξεχάσατε τη μεγάλη επαγγελία σας για «αλλαγή πολιτικής» – η γραμμή της κυβέρνησης συνασπισμού φέρει σαφή χριστιανοδημοκρατική υπογραφή.
Το αποκορύφωμα της κριτικής του: Η προηγούμενη κυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών-Ελεύθερων Δημοκρατών εκμεταλλευόταν ασύστολα την «μισο-ηγεμονική θέση της Γερμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Η νέα κυβέρνηση «δυστυχώς τη συνεχίζει» - κάτι που εμπεριέχει «τον κίνδυνο μιας γερμανικής Ευρώπης».
Σειρήνες συναγερμού, καμπανάκι κινδύνου; Κάθε άλλο. Ο πρώτος συνομιλητής του κ.Χάμπερμας έκανε πως δεν καταλάβαινε. «Σαν συμφωνία ήχησαν τα λόγια του στα αυτιά μου» είπε υπό τους καγχασμούς πολλών ακροατών. Εξάλλου, πρόσθεσε, μην περιμένουμε θαύματα από τις ευρωεκλογές. «Η πρόοδος είναι ένα σαλιγκάρι» που κινείται απελπιστικά αργά. Τώρα βέβαια, «το σαλιγκάρι μπορεί να κάνει πραγματικό άλμα». Και αυτό συνίσταται στην παρεμπόδιση της δημιουργίας «δύο παράλληλων ευρωπαϊκών Ενώσεων» - αυτό τουλάχιστον θα επιχειρήσει ο ίδιος αν εκλεγεί πρόεδρος της Επιτροπής στη θέση του Χοσέ Μάνουελ Μπαρόσο.
Πιο αρνητική ήταν η αντίδραση του κ.Γκάμπριελ. Η διαχείριση της κρίσης δεν είναι τόσο άσχημη, όσο φαίνεται, είπε. Εξάλλου, η Χριστιανοδημοκρατία «δεν είναι κατ΄ αρχήν εναντίον μιας συντονισμένης ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής». Στον ορίζοντα εμφανίζονται ήδη ακτίνες φωτός– με πιο φωτεινή εκείνη της Ιρλανδίας. Σκοτεινή, αντίθετα, παραμένει η περίπτωση της Ελλάδας, μιας χώρας, «που θα έπρεπε μάλλον να είναι θέμα της Παγκόσμιας Τράπεζας και όχι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, δεδομένου ότι σε αυτήν δεν υπάρχουν καθόλου κρατικές δομές». Η Ελλάδα, πρόσθεσε, κατόρθωσε να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόνο μέσω της «παραχάραξης όλων των δεδομένων».
Ακόμα πιο σκληρός εμφανίστηκε ο παλαίμαχος ηγέτης της δεξιάς πτέρυγας του κόμματος Γιόαχιμ Πος. «Η Μέρκελ έχει αλλάξει πολύ από την άνοιξη του 2010» είπε αναφερόμενος στον τρόπο που διαχειρίστηκε την κρίση χρέους την προηγούμενη τετραετία. Ο Χάμπερμας, πρόσθεσε απευθυνόμενος στον ίδιο, δεν κάνει τις αναγκαίες «διαφοροποιήσεις». Και σε ότι αφορά τη σύνδεση που έκανε ανάμεσα στη σημερινή ηγεμονική της Γερμανίας στην Ευρώπη με την πολιτική της στους δυο παγκόσμιους πολέμους, αυτή είναι «θεμελιακά λανθασμένη».
Ο διάσημος φιλόσοφος έδειχνε εμφανώς εκνευρισμένος. Όμως για μια συνέχιση της αντιπαράθεσης δεν υπήρχε πια χρόνος, η ομήγυρη έπρεπε να ασχοληθεί με την οργάνωση του προεκλογικού αγώνα. Αυτό που έμεινε ήταν έτσι ένα αίσθημα δυσφορίας – και η εντύπωση, ότι η Gro Ko άνοιξε αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα στον κ.Χάμπερμας και τους Σοσιαλδημοκράτες.