Οι διανοούμενοι της Χρυσής Αυγής

Του Γιώργη Γιατρομανωλάκη, ΒΗΜΑ

Ενδεχομένως οι τελευταίες δικαστικές επεμβάσεις όσον αφορά τη Χρυσή Αυγή (ΧΑ) να προοιωνίζονται κάτι θετικό, ωστόσο είναι καιρός επίσης να συνειδητοποιήσουμε πως αυτό το νεοναζιστικό μόρφωμα δεν είναι μόνο ό,τι φαίνεται, ούτε πρόκειται για μια συνηθισμένη εγκληματική οργάνωση που θα πάψει να υφίσταται αν φυλακισθούν τα ηγετικά στελέχη, τα πρωτοπαλίκαρα και οι πυρηνάρχες. Ούτε και είναι εύκολο να πεισθούν και οι 425.792 ψηφοφόροι της ότι έκαναν λάθος. Τα συνήθη επιχειρήματα ότι εμείς είμαστε δημοκράτες, αυτοί όχι, ότι εμείς είμαστε στη σωστή μεριά, εκείνοι στη λάθος, δεν πιάνουν πάντοτε. Αν μάλιστα προστεθεί και η θεωρία των δύο άκρων, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμη δυσκολότερα. Για τούτο όσοι πραγματικά ενδιαφερόμαστε για τον τόπο (ανεξάρτητα από τις όποιες πολιτικές μας προτιμήσεις) οφείλουμε να σταθούμε απέναντι στο φαινόμενο της ΧΑ και να δείξουμε, πέρα από κάθε αμφιβολία, ότι η ΧΑ δεν είναι ένα ακραίο πολιτικό κόμμα· είναι απειλή και όνειδος για την Ελλάδα. Πρέπει να παρουσιάσουμε τεκμήρια (που δεν θα καταρρίψει κανένα δικαστήριο) ότι η ΧΑ, όπως προβάλλεται από τα στελέχη και τους οπαδούς της, είναι το ίδιο το αποτρόπαιο πρόσωπο της βαρβαρότητας.

Ο έλεγχος για να καταδειχθεί αυτή η βαρβαρότητα δεν μπορεί να είναι μόνο νομικός ή κοινοβουλευτικός. Οφείλει να γίνει απαραιτήτως με βάση και τον πολιτισμό μας, τη λογοτεχνία μας, αρχαία και νέα, τα γράμματα και τις τέχνες, την ίδια την ελληνική γλώσσα.

Είναι περίεργο που τόσοι και τόσοι αναλυτές, αρθρογράφοι, σχολιαστές σε ΜΜΕ, στο Διαδίκτυο κλπ. προβάλλουν την παρανομία και τα ποινικά εγκλήματα αυτών των ατόμων, χωρίς ωστόσο να επισημαίνουν, όπως θα έπρεπε, ότι οι άνθρωποι αυτοί όχι μόνο βρίσκονται έξω από τα όρια της πολιτικής ζωής του τόπου (παρά τις όποιες αδυναμίες και ατασθαλίες της) αλλά και έξω από τα όρια του πολιτισμού μας.

Κανένα ελληνικό κόμμα από την οθωνική περίοδο ως τον Ευ. Βενιζέλο, τον Αλ. Παπάγο, τον Κ. Καραμανλή και τον Α. Παπανδρέου δεν χρησιμοποίησε δημόσια ένα τόσο ποταπό λεξιλόγιο. Κανείς πολιτικός μας δεν υπήρξε τόσο ακαλλιέργητος, αγράμματος και άμοιρος πολιτισμού όσο τα στελέχη της ΧΑ.

Οι άνθρωποι αυτοί χρησιμοποιούν αρχαία ελληνικά σύμβολα, χαιρετούν, υποτίθεται, κατά το στυλ του Πλάτωνα και του Σωκράτη, κάνουν εκδηλώσεις «μνήμης» στον Μαραθώνα ή δίπλα σε προτομές πολεμιστών του '21, επισείουν τη σημαία καρφωμένη σε καδρόνια, τραγουδούν τον εθνικό ύμνο δέρνοντας, «υπερασπίζονται» τη φυλή των Ελλήνων, το «ελληνικό αίμα», την άρια καθαρότητά μας με οχετό ύβρεων, αμάθεια, προστυχιά και γελοιότητα.

Και ο ναζισμός και ο φασισμός και ο σταλινισμός υπήρξαν συστήματα ολοκληρωτικά που έχουν διαπράξει ασυγχώρητα εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας. Παρά ταύτα σε θέματα πολιτισμού κρατούσαν τα προσχήματα, πέρα από το γεγονός ότι είχαν πάντοτε υποστήριξη από πολύ αξιόλογους, κατά τα άλλα, λογοτέχνες, καλλιτέχνες, διανοούμενους - η περίπτωση του Χάιντεγκερ, τουλάχιστον ως το 1934, είναι χαρακτηριστική. Ο Χίτλερ περιστοιχιζόταν από ανθρώπους που έκαιγαν βιβλία και ανθρώπους και καταδίκαζαν την «τέχνη της παρακμής». Ομως την ίδια στιγμή το Γ' Ράιχ έκανε συλλογή από γλυπτά και πίνακες «παρακμασμένων» καλλιτεχνών, όπως του Ματίς, του Βαν Γκογκ και του Πικάσο. Οι εθνικοσοσιαλιστές επεδίωκαν με όλα τα μέσα την παραγωγή ενός κομματικού πολιτισμού (Reichskulturkammer), όπως ανάλογα γινόταν στη Μόσχα με τον Αντρέι Ζντάνοφ και τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό του. Για ποιον άραγε λόγο αισθάνθηκαν την ανάγκη ακόμη και αυτά τα συστήματα να δείξουν ένα πρόσωπο πολιτισμένο, ενώ η ΧΑ ούτε καν το διανοείται;

Αναγκαίο ερώτημα: Εμείς οι αριστεροί, οι δεξιοί, οι πασόκοι και οι κουκουέδες σε τι άραγε διαφέρουμε από εκείνους; Ενδεχομένως μάλιστα κάποιος να αντιστρέψει τα επιχειρήματά μας και να αντιτάξει: «Σιγά τους ευγενικούς νεοδημοκράτες, συριζαίους, πασόκους κλπ. Σιγά την πολιτική και πολιτισμική κουλτούρα τους. Σιγά το καλό που έκαναν στον τόπο». Να συμφωνήσουμε. Από παντού μπάζει το σύστημα, ποιος το αρνείται; Ομως υπάρχει μια τεράστια διαφορά ανάμεσα σε όλους εμάς και σε εκείνους, διαφορά την οποία κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί: τα ελληνικά κόμματα, οι έλληνες πολιτικοί από την ανάδυση του Εθνους ως σήμερα ενδιαφέρθηκαν (μολονότι μίζερα κάποτε και φτηνιάρικα) για τα γράμματα, τις τέχνες, τη γλώσσα, την κουλτούρα μας. Αυτό υπήρξε καλό για τον τόπο. Ακόμη και ο Μεταξάς είχε προσεταιρισθεί γνωστούς ανθρώπους των γραμμάτων. Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δείχνει να ενδιαφέρεται για τον πολιτισμό, παρά μόνο σε συνδικαλιστικό επίπεδο. Αλλά πίσω του υπάρχει μια Αριστερά του Διαφωτισμού, κι ας κάνει πως δεν τη βλέπει. Η σημερινή ΝΔ δεν έχει καμιά πνευματική λάμψη - όμως πάρα πολλοί άνθρωποι της διανόησης υπήρξαν κάποτε στελέχη της. Η ΧΑ ποια παράδοση πολιτισμού έχει; Ποιους συγγραφείς μάς προτείνει; Ποιους ποιητές άραγε διαβάζουν στο κελί τους οι προφυλακισμένοι; Σίγουρα όχι Καβάφη ή Ρίτσο. Για ευνόητους λόγους. Αραγε Σολωμό; Κάλβο; Παλαμά; Ελύτη; Σεφέρη; Ή μήπως Παπαδιαμάντη;

Ο καλύτερος ποιητής της ΧΑ είναι εκείνος που έγραψε «στίχους» όπως «Μίλα Ελληνικά ή ψόφα», καταφερόμενος εναντίον των ξένων που δεν γνωρίζουν τη χρυσαυγίτικη διάλεκτο. Αυτός ο «στίχος» συνοψίζει την ανώτατη παιδεία που προβάλλει η Χρυσή Αυγή. Είναι το κορύφωμα της ιδεολογίας και του πολιτισμού της.

Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέας.