Γιατί δεν απεργούν οι Ιρλανδοί;

Του Νίκου Κωνσταντάρα, Καθημερινή, 17.1.13

Από την 5η Μαΐου του 2010, όταν η Ελλάδα μπήκε στο πρόγραμμα προσαρμογής της τρόικας, έως σήμερα, στη χώρα μας έγιναν δεκαέξι 24ωρες γενικές απεργίες και τέσσερις 48ωρες. Στην Ιρλανδία, η οποία και αυτή αναγκάζεται να εφαρμόσει σκληρή λιτότητα από το 2010, δεν έγινε ούτε μία, όπως σχολίασε με νόημα στέλεχος της ιρλανδικής κυβέρνησης στον απεσταλμένο της «Κ», Νίκο Χρυσολωρά. Πήρα τηλέφωνο Ιρλανδό συνάδελφο στο Δουβλίνο και τον ρώτησα: «Εσείς γιατί δεν απεργείτε; Δεν είναι οργανωμένα τα συνδικάτα σας;». «Το αντίθετο. Τα συνδικάτα είναι σούπερ οργανωμένα», απάντησε ο Ιρλανδός. «Ανέπτυξαν πολύπλοκους μηχανισμούς τα τελευταία 35 χρόνια, κυρίως στα καλά χρόνια της οικονομίας, με το σύστημα των κοινωνικών εταίρων. Τα συνδικάτα συνήθισαν να διαπραγματεύονται απευθείας με την κυβέρνηση. Πιστεύω ότι υπήρχε η αίσθηση πως η γενική απεργία θα έβλαπτε τα συμφέροντα των εργαζομένων και δεν θα επιτύγχανε τίποτα. Οι άνθρωποι έχουν πολλά να χάσουν – χρωστούν για τις πιστωτικές κάρτες, για τα στεγαστικά τους δάνεια κ.ά.». Στην Ιρλανδία το συνδικαλιστικό κίνημα διαφέρει αρκετά από το ελληνικό. Τα συνδικάτα πρόσκεινται στο Εργατικό Κόμμα, το οποίο συμμετέχει στη σημερινή κυβέρνηση, και δεν είναι υπό την ηγεσία πολλών παρατάξεων – όπου υπάρχει πάντα ο πειρασμός η καθεμία να δείχνει μεγαλύτερη μαχητικότητα από τις άλλες.

Υπάρχει σταθερότητα στην ηγεσία, αλλά και στη συμπεριφορά των ιρλανδικών συνδικάτων. Επίσης, οι ηγέτες τους χρησιμοποιούν επαφές που ανέπτυξαν τα περασμένα χρόνια. «Αυτό ξεκίνησε το 1988, στην προηγούμενη ύφεση, όταν καταρτίστηκε το πρόγραμμα εθνικής ανάκαμψης και εξασφαλίστηκε εργασιακή ειρήνη, με αντάλλαγμα την προστασία των εργαζομένων. Αυτό δημιούργησε σταθερότητα· οι ίδιοι άνθρωποι πρωταγωνιστούν σήμερα», είπε ο συνάδελφος.

Ετσι, δεν έγινε καμία γενική απεργία τα χρόνια του ιρλανδικού «μνημονίου». Εως τώρα. Επειδή η κυβέρνηση πιέζεται να κόψει άλλα 300 εκατ. ευρώ από τις δαπάνες του δημόσιου τομέα, διεξάγονται εντατικές διαπραγματεύσεις. «Η κυβέρνηση απείλησε ότι θα εφαρμόσει τις περικοπές και τα συνδικάτα απείλησαν ότι θα απεργήσουν. Η κυβέρνηση λέει ότι αν δεν πετύχει αυτά που θέλει μέσω των διαπραγματεύσεων, θα τα επιβάλει. Δεν έχουν επιλογή, η τρόικα κάθεται στο σβέρκο τους», είπε ο Ιρλανδός δημοσιογράφος. «Ο πρόεδρος της ομοσπονδίας συνδικάτων λέει ότι είναι εύκολο να αρχίσεις κάτι, αλλά δύσκολο να το τελειώσεις. Υπάρχουν, όμως, άνθρωποι και από τις δύο πλευρές που θα ήθελαν να γίνει μια γενική απεργία – για να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα. Η γενική αίσθηση, όμως, είναι ότι οι διαπραγματεύσεις είναι ο καλύτερος δρόμος για να βγούμε από την κρίση».

Η περιγραφή της ιρλανδικής ιδιαιτερότητας υποδεικνύει ότι ίσως οι μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ του ιρλανδικού και του ελληνικού εργατικού κινήματος είναι ότι εκεί διαπραγματεύονται πάνω σε συγκεκριμένα αιτήματα και διεκδικήσεις, δεν χρησιμοποιούν το ύστατο, πολυτιμότερο όπλο –την απεργία– σαν μια αφηρημένη καταγγελία και όλοι φοβούνται τις συνέπειές της. Αυτοί φοβούνται ότι θα χάσουν. Εμείς, συχνά, κάνουμε σαν να μην έχουμε λόγο να φοβόμαστε πια.