Πληρώνουν… φόρους και οι πολυεθνικές

Του Σεραφείμ Κωνσταντινίδη, Καθημερινή, 25.5.13

Μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών φαίνεται να δρομολογείται καθώς οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ αλλά και την Ευρώπης, κινούνται κατά των φορολογικών παραδείσων. Αν καταλήξουν σε συγκεκριμένα μέτρα, δεν θα αλλάξει μόνον το φορολογικό καθεστώς διεθνώς αλλά και ο παγκόσμιος επιχειρηματικός χάρτης. Πολυεθνικές εταιρείες που είχαν σημαντική κερδοφορία χάρη στον ευέλικτο φορολογικό σχεδιασμό, θα αναγκαστούν σε ουσιαστικές τομές. Τίποτα δεν θα είναι ίδιο και στον επενδυτικό τομέα καθώς οι περισσότερες από τις εταιρείες αυτές θεωρούνται δυναμικές και με διαρκή κερδοφορία άρα «σίγουρη» τοποθέτηση «σοβαρών» επενδυτών… Ωστόσο το ευφυολόγημα που κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες είναι ότι η Apple, η Google και άλλες εταιρείες με καινοτομικά προϊόντα, ήταν περισσότερο ευρηματικές στην φοροαποφυγή. Ειδικά η πρώτη, ξεσήκωσε θύελλα επικρίσεων στο Κογκρέσο επειδή είχε αξιοποιήσει την φορολογική νομοθεσία διαφόρων χωρών προκειμένου να μην πληρώσει φόρους σε καμία χώρα. Μία μόνον θυγατρική της που είχε τον έλεγχο των καταστημάτων σε πολλές χώρες είχε έδρα στην Ιρλανδία, διοικούνταν από την Καλιφόρνια και δεν πλήρωνε φόρους για κέρδη 90 δισ δολ που είχε δημιουργήσει από το 2009. Η Επιτροπή της Γερουσίας εκτιμά ότι η εταιρεία απέφυγε να πληρώσει φόρους έως και 74 δισ δολ. τα τέσσερα τελευταία χρόνια, μεταφέροντας τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας έτσι ώστε να καταλήγουν αφορολόγητα σε φορολογικούς παράδεισους.

Η Google, άλλη μία πετυχημένη εταιρεία, μετέφερε τα κέρδη από τις ξένες αγορές στις Βερμούδες, μέσω της Ιρλανδίας και της Ολλανδίας αποφεύγοντας την καταβολή φόρων 2 δισ δολ. το χρόνο. Η Yahoo! μετέφερε επίσης κέρδη στον Μαυρίκιο και την Ελβετία αλλά και στα νησιά Κάιμαν όπου δεν υπάρχει φορολογία κερδών. Στην Βρετανία κάποιοι μποϊκοτάρουν τα Starbucks επειδή από το 2009 έως το 2011, είχαν έσοδα 11,5 δισ δολ και πλήρωσαν φόρους μόλις 3,7 εκατ.!

Φαίνεται ότι η αμερικανική κυβέρνηση ανακάλυψε τον τρόπο να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα καλύπτοντας τις δημοσιονομικές ανάγκες αλλά ανακύπτει κι ένα ακόμα ερώτημα: Μόνον οι αμερικανικές πολυεθνικές χρησιμοποιούν αυτές τις μεθόδους για να βελτιώσουν την κερδοφορία τους; Οι ευρωπαϊκές πολυεθνικές δεν αξιοποιούν τις ίδιες δυνατότητες; Αλλά και στην μικρή ελληνική αγορά θα είχε ενδιαφέρον η σύγκριση των φορολογικών υποχρεώσεων σε ομοειδής ελληνικές και διεθνείς επιχειρήσεις. Το αποτέλεσμα θα είναι αποκαλυπτικό, καθώς υπάρχουν επιχειρήσεις που λειτουργούν πολλά χρόνια στην ελληνική αγορά, είναι πασίγνωστες για τις καινοτομίες και την υψηλή παραγωγικότητά τους αλλά «καταφέρουν» να έχουν ελάχιστα, οριακά, κέρδη στην Ελλάδα. Τα κέρδη και από την ελληνική αγορά μεταφέρονται όπου δεν φορολογούνται…

Το δημοσιονομικό πρόβλημα εντείνεται σε πολλές χώρες καθώς επιδεινώνεται από την ύφεση, και ήδη ανάγκασε την αμερικανική διοίκηση να ανοίξει το κεφάλαιο φορολογίας των εταιρειών. Ακολουθεί και η Ευρώπη που ήδη είχε ξεκινήσει από την Κύπρο, την «τιμωρία» μικρών χωρών που προσελκύουν κεφάλαια με φορολογικά και όχι μόνον κίνητρα…

Οι διοικήσεις και οι εργαζόμενοι της Google, της Apple και πολλών άλλων εταιρειών, θα αναγκαστούν να γίνουν μόνιμοι κάτοικοι στις Βερμούδες ή να προσγειωθούν στην εποχή χαμηλής κερδοφορίας.