Πειράματα στο Διαδίκτυο

Του Μιχάλη Μητσού, NEA, 6.3.13

Στο πείραμα έλαβαν μέρος 1.183 εθελοντές. Αυτό που τους ζητήθηκε ήταν να διαβάσουν ένα άρθρο από ένα ψεύτικο μπλογκ, που ανέλυε τα οφέλη (αντιβακτηριακές ιδιότητες) και τους κινδύνους (μόλυνση του περιβάλλοντος) από ένα υποτιθέμενο νέο επαναστατικό νέο προϊόν, τα νανοσωματίδια αργύρου. Στη συνέχεια χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Οι μισοί κλήθηκαν να διαβάσουν ευπρεπή σχόλια φανταστικών αναγνωστών για το κείμενο ενώ οι άλλοι μισοί διάβασαν σχόλια που περιείχαν ακραίους χαρακτηρισμούς. Υστερα έγραψε ο καθένας τη γνώμη του για το αρχικό άρθρο. Τα συμπεράσματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν τον περασμένο μήνα στο αμερικανικό περιοδικό «The Journal of Computer-Mediated Communication». Και αποκαλύπτουν (για όσους δεν το είχαν ακόμη καταλάβει) την τεράστια δύναμη του Διαδικτύου. Οσοι διάβασαν τα ήπια σχόλια συνέχισαν να έχουν την ίδια άποψη (θετική ή αρνητική) για τη νέα τεχνολογία. Η άλλη ομάδα, όμως, επηρεάστηκε πολύ, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους κινδύνους. Με άλλα λόγια, όποιος διάβασε σχόλια του τύπου «είναι ηλίθιοι όσοι δεν καταλαβαίνουν τους κινδύνους των νανοσωματιδίων αργύρου για τα φυτά και τα ψάρια» κατέληξε στο ότι οι αρνητικές πλευρές της νέας τεχνολογίας είναι πολύ σημαντικότερες απ' ό,τι νόμιζε αρχικά.

Είναι άγνωστο αν τα συμπεράσματα θα ήταν τα ίδια στην περίπτωση που το αρχικό κείμενο δεν είχε αμιγώς επιστημονικό χαρακτήρα. Θεωρώντας όμως την ανθρώπινη λογική λίγο-πολύ δεδομένη, θα μπορούσε να επεκτείνει κανείς αυθαιρέτως το πείραμα στην περίπτωση, ας πούμε, ενός ρεπορτάζ για τα ορυχεία χρυσού στη Χαλκιδική. Οποιος ενημερώνεται από τις ιστοσελίδες και τα μπλογκ - δηλαδή ένα όλο και μεγαλύτερο ποσοστό αναγνωστών - είναι βέβαιο ότι θα επηρεαστεί πολύ πιο εύκολα από ακραία σχόλια για την πιθανή επιβάρυνση του περιβάλλοντος από μια τέτοια επένδυση παρά από μετριοπαθή σχόλια για τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν. Το μόνο που θα αφήσει αυτή η επένδυση είναι κυάνιο, αρσενικό και εγκατάλειψη, όπως είπε χθες και ο πρόεδρος Καμμένος. Με αυτά τα δεδομένα είναι δύσκολη μια ψύχραιμη συζήτηση για ένα τέτοιο ζήτημα. Αυτό που κυριαρχεί είναι οι κραυγές, τα κλισέ και η προπαγάνδα.

Και ένα ακόμη πιο προκλητικό παράδειγμα. Ας πούμε ότι αφήνεται ελεύθερο - δίχως έλεγχο των σχολίων δηλαδή - ένα κείμενο με τίτλο «Καζάν, καζάν» (όλοι ξέρετε πια τι σημαίνει αυτή η λέξη). Οι μετριοπαθείς επισημαίνουν τα καλά της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, οι έξαλλοι όμως - που είναι και πολυγραφότατοι - διαμαρτύρονται: τι λέει, ρε, ο Τουρκαλάς για αμοιβαία επωφελείς μπίζνες, νομίζει πως δεν καταλαβαίνουμε ότι θέλει να φάει όλο το Αιγαίο, προχθές δεν μας ειρωνευόταν που πουλάμε τα νησιά μας για να ζήσουμε, ξέρει, ρε, τι μπορεί να κάνει ο Ελληνας άμα θυμώσει;

Είναι προφανές ποια σχόλια θα έχουν περισσότερα like.