«Οι σημαίες μας ήταν από νάιλον»

Με την «Καύση» υποδεικνύω έμμεσα τα βαθύτερα αίτια της κρίσης, όπως τα έχω αντιληφθεί τουλάχιστον εγώ. Αυτά, κατά τη γνώμη μου, βρίσκονται στην έλλειψη εκείνης της πίστης και εκείνου του ιδεώδους που θα μπορούσαν να άρουν τα άτομα από το εγώ τους. Οταν δεν υπάρχει στην κοινωνία μια συνεκτική αναφορά σε κάτι «πέρα από εμάς» τότε κοιτάζει ο καθένας την πάρτη του και γίνεται ο κλέψας του κλέψαντος, όπως έγινε στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια. Ο ψευτο-σοσιαλισμός του ΠΑΣΟΚ και ο ψευτο-χριστιανισμός της Ν.Δ. αποδείχτηκαν προπετάσματα για κομπίνες, ενώ κανένα άλλο ιδεολόγημα δεν φάνηκε ικανό να σηκώσει την κουρτίνα της αρπαχτής και να δώσει μιαν άλλη προοπτική στη χώρα, διότι κανένας δεν την αναζήτησε στ' αλήθεια.

Ο Στράτος Τζίτζης του «Σώσε με» στο πρώτο θεατρικό του έργο

«Ξέρεις πώς το βλέπω, ρε συ…/Βλέπω όλα να τελειώνουν. /Ολος αυτός ο κόσμος που ζήσαμε έπιασε πάτο. /Εσύ δεν είσαι που ήθελες να τελειώνει μια και καλή; /Πώς τελειώνει όμως. /Χωρίς εσένα. Αργησες. /Και εσύ».

Στη σκηνή του θεάτρου Olvio στον Κεραμεικό μια παρέα πέντε ατόμων έχουν μαζευτεί σε ένα σπίτι όπου έχει πεθάνει ένας δικός τους. Ενώ το κέντρο της πόλης καίγεται από ταραχές αυτοί δεν μπορούν να συμφωνήσουν για τον τρόπο ταφής του. Το πτώμα σαπίζει, οι σχέσεις δοκιμάζονται, η τάξη ανατρέπεται, μέσα σε λίγες ώρες. Στην ουσία μέσα σε ογδόντα λεπτά όσο περίπου διαρκεί το πρώτο θεατρικό έργο του κινηματογραφιστή Στράτου Τζίτζη, η μαύρη κωμωδία «Καύση». Η παράσταση με μουσική των Last Drive και ηθοποιούς τη Γωγώ Μπρέμπου τον Γιώργο Χρανιώτη, τον Νίκο Γεωργάκη, την Ιωάννα Μαυρέα και τη Βασιλική Τρουφάκου έχει ήδη αρχίσει να συζητιέται. Αμείλικτα ερωτήματα μέσα από μια απλή ιστορία που πλέκεται δραματικά αλλά με υποχθόνιο, αδιόρατο χιούμορ. Μια ιστορία που θα μπορούσε να είναι η δική μας.

Ο Στράτος Τζίτζης είναι γνωστός στον χώρο του κινηματογράφου για τις τρεις ταινίες του μεγάλου μήκους («Η Αγάπη είναι Ελέφαντας», «Σώσε με», «45 τ.μ.»). Για πρώτη φορά «αναμετράει» τις δυνάμεις του στο θέατρο. Οπως και στις ταινίες του συχνά μιλάει ή προφητεύει το μέλλον, καυστικά…

«Οι σημαίες που έχουμε σηκώσει αποδείχτηκαν ότι ήταν από νάιλον. Ο,τι έχουμε πιστέψει μοιάζει ανίσχυρο πλέον να οικοδομήσει μια νέα κοινότητα και αυτό είναι ολοφάνερο στις μέρες μας, με όλο το μεταπολιτευτικό σκηνικό να καταρρέει», είναι μερικά από τα λόγια του σκηνοθέτη, ο οποίος λίγο πριν από την επίσημη πρεμιέρα της «Καύσης» (18/12) μίλησε στην «Κ».

- Τι είναι αυτό που σας ώθησε να γράψετε ένα θεατρικό έργο;

- Το θέατρο με ενδιέφερε όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια μέχρι που η ιδέα για μια υπόθεση δωματίου, όπως συμβαίνει με την «Καύση», όπου τα πρόσωπα είναι «κλεισμένα» σε ένα χώρο, με ώθησε να προβώ στο εγχείρημα.

- Οι δύο ταινίες σας προοιωνίζονταν κατά κάποιο τρόπο την κρίση, έτσι δεν είναι; Διαισθανόσασταν κάτι;

- Στις δύο τελευταίες ταινίες μου εστίασα στην πραγματικότητα και έδειξα έναν άλλο κόσμο, που καμιά σχέση δεν είχε με αυτόν που πρόβαλλαν τα εξώφυλλα. Αυτός ο «εξώφυλλος» κόσμος, που κόμπαζε με το πλαστικό του χρήμα, ήταν για μένα η επιτομή της ψευτιάς. Κανένα ψέμα όμως δεν διαρκεί για πολύ, και ήταν μοιραίο κάποια στιγμή να καταρρεύσει, παρασύροντας κι όσους τον στήριξαν, ενεργητικά ή παθητικά.

- Τι συνέβη στο διάστημα μεταξύ της τελευταίας σας ταινίας και της «Καύσης»;

- Μετά τα «45 τ.μ.» επέστρεψα στο Βερολίνο και στην οικογένειά μου, κι άρχισα να δουλεύω πάνω σε ένα ελληνο-γερμανικό σενάριο που θα διαδραματιζόταν εκεί. Τα «γεγονότα» στην Ελλάδα όμως με απασχολούσαν τόσο πολύ, που αποφάσισα να αφήσω αυτό το σενάριο και να γράψω την «Καύση». Ετσι, επανήλθα στην Αθήνα από την οποία έφυγα όταν αυτή θριάμβευε στους Ολυμπιακούς της.

Δεν υπήρχε τίποτε «πέρα από εμάς»

- Ποια είναι η άποψή σας για την κρίση και πώς μιλάει γι' αυτήν η «Καύση»;

- Με την «Καύση» υποδεικνύω έμμεσα τα βαθύτερα αίτια της κρίσης, όπως τα έχω αντιληφθεί τουλάχιστον εγώ. Αυτά, κατά τη γνώμη μου, βρίσκονται στην έλλειψη εκείνης της πίστης και εκείνου του ιδεώδους που θα μπορούσαν να άρουν τα άτομα από το εγώ τους. Οταν δεν υπάρχει στην κοινωνία μια συνεκτική αναφορά σε κάτι «πέρα από εμάς» τότε κοιτάζει ο καθένας την πάρτη του και γίνεται ο κλέψας του κλέψαντος, όπως έγινε στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια.

Ο ψευτο-σοσιαλισμός του ΠΑΣΟΚ και ο ψευτο-χριστιανισμός της Ν.Δ. αποδείχτηκαν προπετάσματα για κομπίνες, ενώ κανένα άλλο ιδεολόγημα δεν φάνηκε ικανό να σηκώσει την κουρτίνα της αρπαχτής και να δώσει μιαν άλλη προοπτική στη χώρα, διότι κανένας δεν την αναζήτησε στ' αλήθεια.

Αυτό που συμβαίνει στην «Καύση» είναι ότι τα πρόσωπα του έργου αναγκάζονται να τοποθετηθούν ως προς αυτό που πιστεύουν αληθινά, για να θάψουν ανάλογα τον νεκρό τους. Η χριστιανική κηδεία παύει να θεωρείται από αυτούς κάτι αυτονόητο, μια συνήθεια δηλαδή που μπορούν να ακολουθήσουν χωρίς να πιστεύουν. Ούτε όμως κάποια άλλη πίστη δική τους φαίνεται ικανή να δώσει τη λύση στο θέμα της ταφής. Οπότε ο νεκρός μένει άθαφτος, το πτώμα αποσυντίθεται, η παρέα διαλύεται και γίνεται χαμός.

- «Η τέχνη ανθεί σε περιόδους κρίσης». Συμφωνείτε;

- Δεν ξέρω αν ισχύει μια τέτοια διαπίστωση γενικά ή αν είναι παρηγοριά στον άρρωστο. Μην ξεχνάμε ότι ο «χρυσούς αιών» των Αθηνών συνέβη στην ακμή και όχι στην κατρακύλα της αθηναϊκής δημοκρατίας. Από την άλλη, η παρακμιακή δημοκρατία της Βαϊμάρης ανέδειξε τις τέχνες και έφτασε το καμπαρέ στα ύψη. Μπορεί οι άνθρωποι να το ρίχνουν έξω όταν δεν έχουν τι άλλο να χάσουν. Δεν ξέρω. Υποθέτω ότι σε περιόδους κρίσης υπάρχει περίπτωση να παραχθούν πιο ουσιαστικά έργα, επειδή τότε τελειώνουν τα ψέματα.

Πηγή: Καθημερινή, 23.12.12