Αυτή είναι η «αναγέννηση της Ελλάδας»;

Του Χαρίδημου Κ. Τσούκα*, Καθημερινή, 23.12.12

«Ζητώ από όλους να κάνουν την υπέρβασή τους. Ο στόχος μας είναι: Μια Ελλάδα, κράτος–πρότυπο στην Ευρώπη, (...) υπόδειγμα δικαιοσύνης και αξιοκρατίας. (...) Με δύο λόγια, στόχος μας είναι η αναγέννηση της Ελλάδας!»

Αντ. Σαμαράς, πρωθυπουργός, 5/12/2012

«Η πατρίδα ζητάει να υπερβούμε τους εαυτούς μας. (...) Να φτιάξουμε επιτέλους κράτος. Ενα κράτος χωρίς σπατάλη, χωρίς πελατειακές εξαρτήσεις. Ενα κράτος αξιών και θεσμών, που εγγυάται δικαιοσύνη, διαφάνεια και ισονομία».

Γ. Α. Παπανδρέου, πρώην

πρωθυπουργός, 12/2/2012

Οταν τον Μάρτιο του 2007 ξέσπασε το σκάνδαλο των ομολόγων, ο τότε υπουργός Οικονομικών κ. Αλογοσκούφης επέκρινε τις «ανίδεες διοικήσεις Ταμείων», τις οποίες, όπως είπε, «εκμεταλλεύονταν άπληστοι χρηματιστές». Εσπευσε δε να αποφανθεί ότι «πολιτικές ευθύνες δεν υπάρχουν σε κανέναν»! Επρόκειτο για μια τυπική δήλωση πολιτικάντη, που θέλει να αποφύγει τη λογοδοσία: δακτυλοδεικτεί τους άλλους –τους ανίκανους διαχειριστές– προκειμένου να αποσιωπήσει τις ευθύνες αυτών που τους διόρισαν, δηλαδή της κυβέρνησής του!

Την επόμενη φορά, λοιπόν, που ο κ. Πάγκαλος, ή κάποιος άλλος πολιτικός κήνσορας, μας πει με στόμφο ότι «όλοι μαζί τα φάγαμε», θα πρέπει κάποιος να του θυμίσει ότι δεν διορίσαμε εμείς, οι πολίτες, «ανίδεους», ιδιοτελείς ή διεφθαρμένους επικεφαλής των δημόσιων οργανισμών, αλλά οι κυβερνήτες μας. Στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία, οι κυβερνήσεις έχουν την πρώτη και κύρια ευθύνη για τον τρόπο που οργανώνουν τους θεσμούς και επιλέγουν τις ηγεσίες τους.

Οι πολιτικάντηδες ελπίζουν ότι η μνήμη μας είναι βραχεία. Δεν πρέπει να τους επιβεβαιώσουμε. Ας θυμηθούμε, λοιπόν, ότι δεν διορίσαμε εμείς τον κομματάνθρωπο κ. Ε. Παπαδόπουλο ειδικό γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, με αρμοδιότητα την εποπτεία των «ανίδεων διοικήσεων» των Ταμείων, αλλά ο «κολλητός» του, τότε υπουργός κ. Τσιτουρίδης. Δεν διορίσαμε εμείς τον κ. Μίχα, έναν άσχετο συνδικαλιστή των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, δίχως πτυχίο, και υπόδικο σήμερα στο σκάνδαλο των υποβρυχίων, επικεφαλής του ΕΦΕΤ, αλλά ο κομματικός του φίλος κ. Λοβέρδος. Ούτε διορίσαμε εμείς τον κουμπάρο του Καραμανλή Β΄ κ. Μηλιάκο, ή τον τότε ταμία του ΠΑΣΟΚ κ. Λάμπρου διοικητές της ΑΤΕ. Δεν ήμασταν εμείς που αποφασίζαμε για τα σκανδαλώδη δάνεια της ΑΤΕ σε αφερέγγυα κόμματα, προβληματικούς συνεταιρισμούς ή χρεοκοπημένους επιχειρηματίες, ούτε ήμασταν εμείς που αγοράζαμε επικίνδυνα χρηματοοικονομικά προϊόντα με υψηλές προμήθειες, ή οδηγήσαμε τις θυγατρικές της ΑΤΕ να χάσουν πάνω από το 80% του κεφαλαίου τους. Τις επιλογές αυτές τις έκαναν κομματικά διορισμένες διοικήσεις που επέλεγαν οι εκάστοτε κυβερνήσεις.

Μήπως, τουλάχιστον, έβαλαν μυαλό; Αστειεύεστε; Οι ιστορικοί εθισμοί της φαυλοκρατικής πολιτικής τάξης δύσκολα αλλάζουν. Ακόμα και τώρα, στην εποχή της χρεοκοπίας, μια παρασιτική ελίτ κομματανθρώπων ετοιμάζεται να καταλάβει τη διοίκηση των δημόσιων οργανισμών. Σε πιστοποιημένους «κολλητούς»–κομματανθρώπους, όπως ο Αγγελούδης του ΟΛΘ, ο Καραχάλιος του ΕΟΤ ή ο Στασινόπουλος του ΣΔΟΕ, προστίθενται αφειδώς καινούργιοι. Την ίδια στιγμή, οι πολιτικάντηδες ρητορεύουν για «αξιοκρατία», εγκωμιάζουν τάχα μου τους «θεσμούς» και ζητούν να «κάνουμε την υπέρβασή» μας!

Θαυμάστε τους ηγέτες: εμείς να κάνουμε την υπέρβασή μας, όχι αυτοί τη δική τους! Αυτοί να συνεχίσουν να μοιράζονται τα λάφυρα του κράτους, αλλά εμείς να μην ενεργούμε συμφεροντολογικά! Αυτοί να διορίζουν «ανίδεους» πολιτευτάδες σε οργανισμούς που επηρεάζουν καθοριστικά τη ζωή μας, αλλά εμείς να σκεφτόμαστε αλτρουιστικά τη «σωτηρία της πατρίδας», όχι τα «κεκτημένα» μας! Θέλουν, λέει, την «αναγέννηση της Ελλάδας», τη στιγμή που αναπαράγουν ό,τι την έφερε στη χρεοκοπία. Δεν έχουν ίχνος ντροπής...

Αν είχαν, θα συμπεριφέρονταν διαφορετικά. Οποιος θέλει την «αναγέννηση» της χώρας δεν το διακηρύσσει, δρα αναγεννητικά, που θα πει: διαλύει το κομματικό - πελατειακό κράτος – τη σημαντικότερη αιτία των δεινών μας. Δεν το κάνουν, όμως. Οι ιστορικοί εθισμοί του κομματικού συστήματος αποδεικνύονται ισχυρότεροι από την ανάγκη σωτηρίας της χώρας. Η υψηλόφρων «εκσυγχρονιστική» ρητορική τους συγκαλύπτει υποκριτικά τα «ανατολίτικα» πεπραγμένα τους – τη διαιώνιση των «βαθιών δομών» που συνέχουν το ελλαδικό κράτος.

Σκεφτείτε: η κυβέρνηση μιας χρεοκοπημένης χώρας θέλει, υποτίθεται, να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη τόσο των δανειστών όσο και των πολιτών της. Διακηρύσσει μεν τις «σωστές» αξίες, αλλά, όπου μπορεί, πράττει τα αντίθετα. Η σχιζοφρενική αυτή συμπεριφορά την αποτρέπει από την ανάληψη εκείνων των «αξιόπιστων δεσμεύσεων» που θα σηματοδοτούσαν τόσο στο εξωτερικό όσο και στους καθημαγμένους πολίτες ότι η χρεοκοπία έγινε μάθημα. Oτι πατώσαμε αλλά μάθαμε και, γι’ αυτό, αλλάζουμε. Η πλέον «αξιόπιστη δέσμευση» θα ήταν το ξήλωμα του κομματικού κράτους. Δεν το τολμούν. Απειλείται, βλέπετε, η ίδια η ίδια η ύπαρξή τους. Αρνούνται να αυτοχειριασθούν – και καταστρέφουν τη χώρα.

* Ο κ. Χ. Κ. Τσούκας (htsoukas@gmail.com) είναι καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick.