Μίσος και βία

Του Μιχάλη Μητσού, NEA, 7.12.12

Υπάρχει ο γερμανικός τρόπος για την αντιμετώπιση της βίας. Οι πρωθυπουργοί των δεκαέξι γερμανικών κρατιδίων συμφώνησαν χθες να ζητήσουν την απαγόρευση του ακροδεξιού Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος (NPD), με το σκεπτικό ότι οι θέσεις του είναι αντισημιτικές, ρατσιστικές και ξενόφοβες. Το αίτημα αυτό θα βασιστεί στην πρόσφατη γνωμοδότηση του ανώτατου δικαστή Φραντς-Βίλχελμ Ντόλινγκερ, σύμφωνα με τον οποίο οι στόχοι του NPD «είναι ασυμβίβαστοι με το φιλελεύθερο δημοκρατικό πνεύμα του Συντάγματος». Το κόμμα αυτό, πρόσθεσε, καλλιεργεί μια «έντονη ρητορική ανατροπής και βίας», είναι οπαδός «της μάχης για τον έλεγχο των δρόμων» και ζητά την ανατροπή του συστήματος, με τη βία αν είναι αναγκαίο, και με τη βοήθεια «πολιτικών στρατιωτών». Υπάρχει ο ισραηλινός τρόπος - ή μάλλον ο τρόπος με τον οποίο η φωνή της λογικής στη χώρα αυτή αντιμετωπίζει τη βία, απ' όπου κι αν προέρχεται. Τα τελευταία γεγονότα μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, λέει ο συγγραφέας Νταβίντ Γκροσμάν σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Le Point», αποτελούν μια καινούργια απόδειξη ότι η χρήση της βίας δεν οδηγεί πουθενά. Οι δύο πλευρές - παρόλο που δεν είναι με τίποτα συγκρίσιμες από την άποψη της ισχύος - μπορούν να κάνουν τη ζωή δύσκολη η μία στην άλλη. Στην ερμητικά κλειστή φούσκα όπου είναι κλεισμένες δεν επικρατεί παρά μία λογική: η λογική της βίας και του μίσους.

Μια λογική, σύμφωνα με την οποία ο καθένας διεκδικεί το δικαίωμα να πιστεύει ότι αυτό που κάνει είναι απολύτως νόμιμο και θεμιτό. Η επιλογή της ειρήνης δεν αποτελεί για τα δύο στρατόπεδα ούτε καν ένα θεωρητικό ενδεχόμενο.

Υπάρχει κι ο ελληνικός, χαώδης, τρόπος. Πολλά από τα επιχειρήματα του γερμανού δικαστή ή του ισραηλινού συγγραφέα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε υποθέσεις βίας που απασχολούν τον τελευταίο καιρό την ελληνική επικαιρότητα. Η χρησιμοποίηση της ρητορικής της βίας, αλλά και η ουσιαστική άσκηση της βίας από την άκρα Αριστερά και την άκρα Δεξιά, με διαφορετικές αφετηρίες, διαφορετικά σκεπτικά, αλλά ίδια αποτελέσματα. Το κάλεσμα μιας νεολαίας στους δρόμους για την «ανατροπή του συστήματος» και η απάντηση της κυβέρνησης σε εμφυλιοπολεμικούς τόνους. Και, πάνω απ' όλα, η βαθιά πεποίθηση όλων των πλευρών ότι αυτό που κάνουν είναι απολύτως νόμιμο και θεμιτό.

Το ίδιο πίστευαν, χωρίς αμφιβολία, και εκείνοι που απέκλεισαν χθες το πρωί την είσοδο του κτιρίου στο οποίο στεγάζεται αυτή η εφημερίδα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για μια απόλυση. Οι περισσότεροι από μας μπήκαμε από την πίσω πόρτα, όχι επειδή συμφωνούμε με την απόλυση - το αντίθετο - αλλά επειδή δεν θέλαμε φασαρίες. Ισως και να φοβηθήκαμε. Ενας συνάδελφος δεν φοβήθηκε. Κι επειδή διεκδίκησε το δικαίωμά του να μπει στον χώρο της εργασίας του όπως κάθε μέρα, δέχθηκε επίθεση, εξυβρίστηκε χυδαία, προπηλακίστηκε. «Βία στη βία», είπε κάποιος. Ο πιο σύντομος δρόμος για την κόλαση.