Στα 50 δισ. ευρώ το κόστος της πρότασης ΣΥΡΙΖΑ

Της Έφης Καραγεώργου, http://www.capital.gr, 2.8.12

Πενήντα επιπλέον δισ. ευρώ θα χρειάζονταν οι ελληνικές τράπεζες -εκτός από τα 50 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησής τους από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας- αν υιοθετείτο η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για οριζόντια διαγραφή μέρους των δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Ενώ, πιθανό θα ήταν και το ενδεχόμενο να καταστεί μη βιώσιμο το δημόσιο χρέος.  Με άλλα λόγια, οι τράπεζες θα έπρεπε να πάνε και σε νέα ανακεφαλαιοποίηση, αναζητώντας επιπλέον κεφάλαια 50 δισ. ευρώ από τους Ευρωπαίους εταίρους μας και το ΔΝΤ, χωρίς να είναι δεδομένο ότι θα τα εξασφάλιζαν. Αυτό υπογράμμισε χθες ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και καθηγητής του Παντείου Πανεπιστήμιου κ. Χρήστος Γκόρτσος, παρουσιάζοντας τις παρατηρήσεις της ΕΕΤ, στην πρόταση νόμου «για την οικονομική ανακούφιση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών» του ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης με κοινωνικούς εταίρους που έλαβε χώρα στην Βουλή. Ο γενικός γραμματέας της Ένωσης προσπάθησε να εξηγήσει στην αξιωματική αντιπολίτευση τους λόγους για τους οποίους μία οριζόντια διαγραφή των τραπεζικών δανείων θα επιβαρύνει τους συνεπείς δανειολήπτες, θα μπορούσε να προκαλέσει αστάθεια στο τραπεζικό σύστημα, ενώ το χρέος θα κινδύνευε να καταστεί μη βιώσιμο. 

«Οποιαδήποτε περικοπή του τραπεζικού χρέους του ιδιωτικού τομέα -δηλαδή τα δάνεια που έχουν λάβει νοικοκυριά και επιχειρήσεις- ακόμα και σε περιόδους οικονομικής κρίσης οδηγεί σε ανακατανομή του εισοδήματος, εις βάρος εκείνων που δεν έχουν δανειστεί ή αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους κανονικά, νοθεύει τον υγιή ανταγωνισμό, και υπονομεύει τα συναλλακτικά ήθη» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γκόρτσος. 

Ακόμα σημείωσε ότι για οποιαδήποτε πρόταση νόμου που αφορά τις τράπεζες, είναι απαραίτητη η γνωμοδότηση της ΕΚΤ όπως προβλέπει η συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 127παρ 4) και φυσικά να έχει και την έγκριση της Τράπεζας Ελλάδος. 

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο κ. Γκόρτσος επισήμανε ότι τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν επωμιστεί μέχρι σήμερα τεράστιο μέρος του πραγματικού προβλήματος των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Όπως είπε, μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2011 είχαν ρυθμιστεί 690.000 δάνεια, που ξεπερνούσαν τα 29 δισ. ευρώ και παραδέχθηκε ότι «τόσο τα ποσά όσο και ο αριθμός των ρυθμισμένων δανείων έχουν ήδη αυξηθεί εξαιρετικά σημαντικά το πρώτο εξάμηνο του 2012». 

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στο νόμο 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, σημειώνοντας ότι μέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις, έχει εκδικαστεί πολύ μεγάλος αριθμός υποθέσεων και έχουν εκδοθεί σχετικά αποφάσεις Ειρηνοδικείων ανά την Ελλάδα, με τις οποίες ρυθμίζονται οι οφειλές των υπερχρεωμένων οφειλετών, ενώ σε πολλές περιπτώσεις επίσης έχει διαγραφεί ιδιαίτερα σημαντικό μέρος της οφειλής τους με βάση τα πραγματικά περιστατικά της κάθε περίπτωσης. 

Ωστόσο δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι παρά τις δραματικές συνθήκες κρίσης (περικοπές μισθών, ανεργία κλπ.), οι δανειολήπτες στην συντριπτική τους πλειονότητα προσπαθούν να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους, ζητώντας ρυθμίσεις από τις τράπεζες. Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΤ, το 50% των ελληνικών νοικοκυριών έχει λάβει δάνεια, και από αυτά τα δανεισμένα νοικοκυριά ποσοστό 80% τα εξυπηρετεί, έστω και με καθυστέρηση. 

Αναφερόμενος στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων, το δημόσιο χρέος και τις λοιπές επιπτώσεις επισήμανε ότι πρόσφατα τα τέσσερα μεγαλύτερα πιστωτικά ιδρύματα έλαβαν 18 δισ. ευρώ από το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ως προκαταβολή για τη συμμετοχή του ΤΧΣ στην αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου. 

«Αυτό, βέβαια, είχε ήδη προβλεφθεί όταν έγινε η αναδιάρθρωση του χρέους» είπε, προσθέτοντας ότι αυτά τα 18 δισ. ευρώ προέρχονται από ένα αποθεματικό 50 δισ. ευρώ που προβλέπεται στη νέα δανειακή σύμβαση που πρόσφατα υπέγραψε η Ελλάδα με τους διεθνείς δανειστές της. Πρόκειται για πόρους που προέρχονται από τις κυβερνήσεις των Ευρωπαίων εταίρων μας στην Ευρωζώνη (δηλαδή για χρήματα άλλων Ευρωπαίων φορολογουμένων), οι οποίοι στηρίζουν την ελληνική προσπάθεια για έξοδο από την κρίση. 

Ο κ. Γκόρτσος κατέληξε σημειώνοντας: «Λαμβάνοντας υπόψη τα γενικά και οριζόντια κριτήρια της πρότασης νόμου του ΣΥΡΙΖΑ, προκύπτει ότι η χρηματοοικονομική επίπτωση των διατάξεων της πρότασης νόμου θα ανέλθει σε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ για τα πιστωτικά ιδρύματα, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και σε διπλασιασμό των κεφαλαιακών αναγκών των πιστωτικών ιδρυμάτων, οι οποίες ανέρχονται στο ποσό των 50 δισ. ευρώ με τα οποία έχει προικοδοτηθεί το ΤΧΣ. Ακριβέστερη προσέγγιση του ανωτέρω ποσού θα προκύψει μετά και την εξειδίκευση των γενικών κριτηρίων του προσωπικού πεδίου εφαρμογής της πρότασης νόμου».

Μια τέτοια απόφαση, συνέχισε ο ίδιος, θα συνεπαγόταν ισόποσες ζημιές στους ισολογισμούς των πιστωτικών ιδρυμάτων και, κατά συνέπεια, περαιτέρω μείωση της κεφαλαιακής τους επάρκειας. Η ζημία θα βάρυνε τους καταθέτες και τους μετόχους τους, ο κυριότερος εκ των οποίων θα είναι πλέον, για τα περισσότερα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, το ΤΧΣ, δηλαδή τελικά το Ελληνικό Δημόσιο. Οι ανωτέρω ζημίες θα έπρεπε να καλυφθούν, κυρίως μέσω μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων με κεφάλαια που θα έπρεπε να αναζητηθούν από τους Ευρωπαίους εταίρους και το ΔΝΤ, γεγονός μη δεδομένο, ενώ, ταυτόχρονα, στην περίπτωση αυτή, το δημόσιο χρέος θα καθίστατο πιθανόν μη βιώσιμο. 

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρουν τραπεζικοί κύκλοι στο Capital.gr, οι τράπεζες εξετάζουν το ενδεχόμενο να τροποποιήσουν προς το ευνοϊκότερο τους όρους των ρυθμίσεων, όπως για παράδειγμα είναι οι μεγαλύτερες διάρκειες αποπληρωμής του χρέους, η μείωση των επιτοκίων σε ορισμένες κατηγορίες δανείων κλπ.