Στην TV αρέσουν οι μολότοφ

Του Σταύρου Θεοδωράκη, www.protagon.gr

Αν εξαιρέσεις τις πλαστικές σφαίρες, η ατμόσφαιρα θύμιζε Ελλάδα. Διαδηλωτές με μαντήλια στο πρόσωπο και αστυνομικοί ρόμποκοπ. Μολότοφ και καδρόνια οι μεν, καπνογόνα και γκλομπ οι δε. «Οι Ισπανοί ανθρακωρύχοι διαμαρτυρήθηκαν με αυτόν τον δυναμικό τρόπο, για την περικοπή των μισθών τους» μας πληροφορούσε – μάλλον περιχαρής, άγνωστο γιατί – ο έλληνας εκφωνητής. «Οι αστυνομικοί για να αποτρέψουν την κατάληψη του υπουργείου Βιομηχανίας, χρησιμοποίησαν πλαστικές σφαίρες. Πολλοί διαδηλωτές, ανάμεσα τους και πολλές γυναίκες, τραυματίστηκαν». Εν ολίγοις ο δημοσιογράφος έλεγε ό,τι βλέπαμε. Μετά, το πλάνο άλλαξε και είδαμε φωτιές –πάλι από μολότοφ! - στις ακτές της Χιλής! Άκου τώρα τι πήγαν και βρήκαν οι άνθρωποι. «Χιλιανοί ψαράδες συγκρούστηκαν με την αστυνομία μετά την απόφαση της κυβέρνησης να βάλει όριο στα ψάρια που μπορούν να ψαρεύουν καθημερινά». Από τα πλάνα απουσίαζαν τα ψάρια, περίσσευε όμως η βία. Γιατί όμως η κυβέρνηση της Χιλής μετράει τα ψάρια των ψαράδων της; Κάνει αυτό που λέει η Greenpeace και η WWF; Προστατεύει δηλαδή τα ψάρια ή μήπως προωθεί τις μεγάλες αλιευτικές εταιρίες; Και ποιό τέλος πάντων είναι, αυτό το ημερήσιο όριο ψαρέματος; Και γιατί οι Ισπανοί κόβουν το 63% των κρατικών επιδοτήσεων στα ανθρακωρυχεία; Τι προσπαθεί να κάνει η Ραχόι; Θέλει να απαγκιστρώσει την Ισπανία από τον άνθρακα ή θέλει να χτυπήσει ένα πρωτοπόρο τμήμα της εργατικής τάξης; Και πόσοι τέλος πάντων είναι οι ανθρακωρύχοι που μοιράζονταν αυτά τα 300 εκατομμύρια ευρώ και τώρα θα πρέπει να μοιραστούν 110;

Δυστυχώς η τηλεόραση δεν είχε καμία απάντηση σε όλα αυτά. Το ελληνικό Ίντερνετ, μήπως; Όχι, ούτε εκεί βρήκα απαντήσεις για τις συγκρούσεις στην Ισπανία και την Χιλή. Δυστυχώς, όσο τα «Μέσα» αυξάνονται, τόσο η «μάχη» μεταφέρεται στην επιφάνεια. Η ελληνική τηλεόραση αναζητά, όλο και περισσότερο, «έντονες εικόνες», μήπως και εντυπωσιάσει και το νέο-ελληνικό διαδίκτυο ακολουθεί τα χνάρια της. Η δημοσιογραφία μας, συνεχίζει να απέχει από την βασική της υποχρέωση που είναι να εξηγεί την πολυπλοκότητα των γεγονότων. Οι αποφάσεις της πολιτικής, τα αίτια των συγκρούσεων, δεν έχουν ερμηνείες για τα «Μέσα», παρά μόνο «εικόνες». Η απλοϊκότητα όμως - και όχι η μεροληψία όπως θα νόμιζε κανείς –είναι ο μεγάλος κίνδυνος. Η μεροληψία γίνεται εύκολα αντιληπτή, η απλοϊκότητα αντίθετα, σε παίρνει με το μέρος της. Οι μολότοφ όμως, οι φωτιές, τα «σπασίματα», λένε «ψέματα» όταν δεν συνοδεύονται από πολλές μικρές πληροφορίες. Σε παρασύρουν σε μια συναισθηματική αντίδραση, σε καλούν να επιλέξεις στρατόπεδο, σε κάνουν όχλο. Λειτουργούν, δηλαδή, όπως λειτουργούσε κάποτε η φήμη. Ναι, τώρα που το σκέφτομαι η κρίση, μας «επιστρέφει» ξανά στον πρωτογονισμό της φήμης. Μόνο που τώρα έχει σύμμαχο την «αυθεντία» της εικόνας.