Πού οδηγείται η Ευρώπη; Οι αντίπαλοι του ορθολογισμού, οι υποστηρικτές των πρωτόγονων ιθαγενών αντιλήψεων, οι νοσταλγοί των ολοκληρωτικών καθεστώτων, οι ξενόφοβοι, οι κεκαλυμμένοι ρατσιστές, οι τηλεπωλητές των εθνολαγνικών μυθοπλασιών, όλοι αναθάρρησαν τις τελευταίες εβδομάδες. Μια κρυφή ελπίδα γεννήθηκε μέσα τους, ανάλογη με την παράλογη ηδονή η οποία αποδόθηκε από την ιστορία στον Νέρωνα ή τον Ηρόστρατο για καταστροφές που επιτέλεσαν. «Το Ευρώ θα καταρρεύσει», «η Ευρώπη θα χωριστεί». Οι δυνάμεις που απελευθέρωσε ο Διαφωτισμός στα τέλη του 18ου αιώνα επιτέλους θα ηττηθούν στρατηγικά. Μπροστά μας ανοίγονται νέες ηρωικές εποχές. Το φάντασμα του Στάλιν θα χαϊδέψει ευχαριστημένο τα μουστάκια του, ο Μάο θ’ αγκαλιάσει τη χήρα του επιδοκιμάζοντας, οι Σαντάμ, Μιλόσεβιτς και Καντάφι δικαιωμένοι θα βρουν και πάλι θέση περίλαμπρη στην παγκόσμια ιστορία. Ο Τσάβες, ο Κάστρο, ο Πούτιν και η δυναστεία των Κιμ της Βόρειας Κορέας θα φωτίσουν το διεθνές στερέωμα.
Από κοντά αγαλλιάζουν και οι κληρονόμοι μιας άλλης ευγενούς παραδόσεως. Οι απόγονοι των κοτζαμπάσηδων που ενοχλούνται από τον ερχομό των Κουτόφραγκων, οι οποίοι δεν φτάνει ότι πληρώνουν αλλά έχουν και το θράσος να χώνουν τη μύτη τους στις εύοσμες δραστηριότητες αυτών που τα εισπράττουν. Οι πάσης φύσεως και κατά φαντασίαν τουρκοφάγοι, σκοπιανοκτόνοι, αλβανοφάγοι και άλλα εις -φάγοι και -κτόνοι, στους οποίους όλες αυτές οι «ανοησίες» για κατανόηση, συνεννόηση και ειρηνική συμβίωση μεταξύ των λαών προκαλούν οξύτατα συμπτώματα αλλοεθνο-αλλεργίας. Οι ημέτεροι λαμπροί παντογνώστες, αφού καταβρόχθισαν αμάσητες, μηρυκάζουν αενάως όλες τις ανθελληνικές συνωμοσίες, τις οποίες η παγκόσμια νέα τάξη έχει εξαπολύσει κατά του περιούσιου λαού της υφηλίου – Ημών!
Η Ευρώπη πράγματι αντιμετωπίζει μια εξαιρετικά σοβαρή κρίση, όμως οι αντίπαλοί της που κυκλοφορούν με αγγελίες θανάτου μάλλον προτρέχουν. Τα αίτια της κρίσης δεν είναι δομικά. Η Ευρώπη δεν έχει πέσει θύμα της αποτυχίας της, αλλά της πρωτοφανούς επιτυχίας της.Το δυτικό μοντέλο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας, της ελεύθερης οικονομίας, διευρύνοντας την παγκόσμια επιρροή του, απελευθέρωσε πάνω από δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους από την κατάσταση της απόλυτης φτώχειας και η απότομη είσοδός τους στην παγκόσμια αγορά, όπου διεκδικούν πλέον επί ίσοις όροις αγορές και πόρους, πιέζει τις οικονομίες και το επίπεδο ζωής ολόκληρης της Δύσης. Στο εσωτερικό της Ευρώπης, το Ευρώ, ένα καράβι το οποίο επιπολαίως κατασκευάστηκε μόνο για τους καλούς καιρούς, βρίσκεται μέσα σε μια πρωτοφανή θύελλα, και το ευρωπαϊκό σύστημα –με τους πολλούς συγκυβερνήτες, τη διαρκή διαπραγμάτευση και τους πολλαπλούς συμβιβασμούς– είναι υποχρεωμένο ταυτόχρονα και να το πλοηγήσει και να το επανακαθελκύσει. Δύσκολη δουλειά, που δεν την έχει ως τώρα φέρει εις πέρας.
Αντικειμενικά η οικονομική κατάσταση της Ευρώπης δεν την εμποδίζει να έχει ένα αξιόπιστο ενιαίο νόμισμα. Είναι η μεγαλύτερη εμπορική δύναμη στον κόσμο, το έλλειμμα των εξωτερικών συναλλαγών της είναι μόλις το 1/5 του αμερικανικού (και από αυτό μόνο η Ελλάδα «συνεισφέρει» το 40%!), το δημόσιο χρέος της και το αντίστοιχο έλλειμμά της είναι επίσης μικρότερα του αμερικανικού, ενώ εξακολουθεί να διαθέτει ένα εξαιρετικά ικανό ανθρώπινο δυναμικό, τεχνολογική ισχύ και υψηλού επιπέδου υποδομές.
Η επίτευξη ενός λογικού και έντιμου συμβιβασμού έχει καθυστερήσει και οι κίνδυνοι να συμβεί βαρύ οικονομικό ατύχημα στη διάρκεια των επόμενων μηνών είναι υπαρκτοί. Όμως, αν δει κανείς τα επιτεύγματα της Ευρώπης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η πρόοδος είναι τόσο μεγάλη που θα ήταν αδιανόητο και ανόητο να θυσιαστούν όλα αυτά στον βωμό μιας κακής διαπραγμάτευσης. Ιδίως εφόσον υπάρχει η δυνατότητα –εάν ο έλεγχος χαθεί– να λήξει η κρίση με απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να στηρίξει με όση ρευστότητα χρειάζεται τα ευρωπαϊκά κράτη και τράπεζες που δεν θα μπορούν διαφορετικά να χρηματοδοτηθούν.
Τι έχει συνεισφέρει ως τώρα η Ευρώπη; Αξίζει να το αναλογιστούμε, γιατί πολλά από όσα οικοδομήθηκαν –με κόπους άλλων κυρίως– τα αντιμετωπίζουμε ως αυτονόητα, ενώ αποτελούν σπάνια και μοναδική εξαίρεση στην παγκόσμια ιστορία:
Ειρήνη. Κανένα μέρος του κόσμου, με 27 διαφορετικά κράτη (και περισσότερα έθνη), δεν έχει ζήσει τα τελευταία χίλια χρόνια τόσο μακρά περίοδο ειρήνης. (Με εξαίρεση βέβαια τη φονική παράνοια του εθνικισμού στην πρώην Γιουγκοσλαβία). Πάνω από έξι δεκαετίες ειρήνης, ώστε για τις νεότερες γενιές ο πόλεμος να είναι πλέον κάτι αδιανόητα μακρινό και ξένο.
Δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα. Πεντακόσια εκατομμύρια πολίτες απολαμβάνουν την εγγύηση των βασικών ελευθεριών τους και επιλέγουν ελεύθερα ποιοι τους κυβερνούν. Κανονικές εκλογές, αδιαμφισβήτητα αποτελέσματα, αδιάβλητα δικαστήρια στην καρδιά της Ευρώπης που προστατεύουν και τον τελευταίο κάτοικο της Ένωσης. Τύπος ο οποίος δημοσιεύει ό,τι θέλει και για όποιον θέλει. Πεντακόσια εκατομμύρια άνθρωποι που μπορούν όχι μόνο να ταξιδέψουν αλλά και να δουλέψουν, χωρίς να ρωτήσουν κανένα και χωρίς να ελεγχθούν από κανέναν, από τη Αθήνα μέχρι το Δουβλίνο κι από τη Στοκχόλμη μέχρι τη Νάπολι.
Οικονομική ελευθερία και αποτελεσματικότητα. Η μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο, στηριγμένη στους κανόνες της ελεύθερης οικονομίας, που προσφέρει σε όσους συμμετέχουν σ’ αυτήν ανεμπόδιστη πρόσβαση σε όλα τα παγκόσμια αγαθά. Χωρίς καθόλου δασμούς αν πρόκειται για αγαθά που παράγονται στην Ένωση, με χαμηλούς ή μηδενικούς δασμούς για αγαθά που παράγονται στον υπόλοιπο πλανήτη. Αντίστοιχη ισότιμη πρόσβαση (με τη βοήθεια των ευρωφυλάκων του ελεύθερου ανταγωνισμού) έχουν βέβαια και οι επιχειρήσεις, κάτι που τους επιτρέπει να αξιοποιούν τις οικονομίες κλίμακας της ενιαίας αγοράς και να προσφέρουν δουλειά και φόρους στις χώρες στις οποίες είναι εγκατεστημένες.
Κοινωνικές υπηρεσίες. Παρά την τρέχουσα λιτότητα η Ευρώπη εξακολουθεί να διαθέτει το πληρέστερο και πλουσιότερα χρηματοδοτούμενο δίκτυο παροχής κοινωνικών υπηρεσιών στον κόσμο. Οι πολίτες της ζουν πολλά χρόνια και σε κάθε φάση της ζωής τους απολαμβάνουν της στήριξης των επιμέρους εθνικών κρατών, τα οποία μπορούν να χρηματοδοτήσουν το υψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών παιδείας, υγείας, κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας, χάρη στην οικονομική ευημερία που εξασφαλίζουν όλα τα προηγούμενα επιτεύγματα της Ένωσης.
Οι Ευρωπαίοι ασφαλώς δεν πρόκειται να τα θυσιάσουν όλα αυτά στον βωμό του λαϊκισμού, ούτε των ευρωσκεπτικιστών του Βορρά ούτε των ευρωφοβικών του Νότου (ιδίως των νότιων Βαλκανίων). Το ίδιο δεν θα πρέπει να τα θυσιάσουμε και εμείς στον βωμό ενός πολιτικού συστήματος, με συνιστώσες από όλο το πολιτικό φάσμα, το οποίο, ρίχνοντας αδιάντροπα την ευθύνη για τα οικεία δεινάστην Ευρώπη, προσπαθεί να απεκδυθεί της βαριάς ενοχής του για την οικονομική χρεωκοπία της χώρας.
Αξίζει να επαναλάβουμε από αυτές τις σελίδες ότι το 1871,στη διάρκεια της μεγαλύτερης κρίσης που είχε περάσει στον καιρό του η Γαλλία, ο Βικτόρ Ουγκώ, βουλευτής στην εξόριστη στο Μπορντώ λόγω της γερμανικής κατοχής Γαλλική Εθνοσυνέλευση, όχι μόνο δεν υπέστειλε τη σημαία της ειρήνης και της Ευρώπης, αλλά την ύψωσε ψηλότερα αναφωνώντας: «Όχι πια σύνορα. Ας γίνουμε μια ενιαία Δημοκρατία, οι Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης...». Τούτη την ώρα, της δικής μας μεγάλης ήττας, ο μόνος δρόμος που μπορεί να μας οδηγήσει σε ένα καλύτερο δικό μας μέλλον είναι η Ευρωπαϊκή Ιδέα. Κι εμείς εδώ τουλάχιστον θα συνεχίσουμε να την υπηρετούμε.
— TheAthensReviewofBooks
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
O διάλογος προϋποθέτει τον σεβασμό της διαφορετικής άποψης. Γι' αυτό κάθε υβριστικό, προσβλητικό ή χυδαίο σχόλιο θα διαγράφεται.