Το δίκιο του "ιδιώτη επενδυτή"

Του Τάσου Τέλογλου, www.protagon.gr, 19.7.11

Ο χθεσινός "καυγάς" Βενιζέλου-Σαμαρά δείχνει ότι στην Ελλάδα είναι σχετικά απλό να συζητούνται δημόσια αλλά χωρίς πάντα την απαιτούμενη σοβαρότητα -δυστυχώς και πάλι απο την πλευρά του κ. Σαμαρά- ζητήματα που στο εξωτερικό αντιμετωπίζονται εντελώς διαφορετικά .Κατ' αρχήν θα ήταν εξαπάτηση του αναγνώστη να το "παίξω" ουδέτερος. Θεωρώ σωστή τη συμμετοχή ιδιωτών στο "κούρεμα" του ελληνικού χρέους, έστω και κατά ένα μικρό ποσοστό, διότι σε μία χρεωκοπία εχει ευθύνη και αυτός που δανείζει. Τη δε συμμετοχή των ιδιωτών στην αναδιάρθρωση του χρέους την επέβαλαν πρώτοι εκείνοι που σήμερα διεθνώς την επικρίνουν, δηλαδή οι Αγγλοσάξωνες, όταν στις χρεωκοπίες των χωρών της Λατινικής Αμερικής επέβαλαν τις λεγόμενες "ρήτρες συλλογικής δράσης" (Collective Action Clauses),

δηλαδή τη νομική βάση με την οποία η πλειοψηφία των πιστωτών επέβαλε το κούρεμα στην μειοψηφία. Τέτοιες ρήτρες υπάρχουν σήμερα και σε πολλά ευρωπαϊκά ομόλογα οπως τα ιταλικά, τα ουγγρικά ακόμα και τα ελληνικά που εκδίδονται στο Λονδίνο .

Βεβαίως, η διαφορά είναι ότι σήμερα παρόμοιες ρυθμίσεις καλούνται να εφαρμοσθούν σε εναν "ενιαίο ευρωπαϊκό νομισματικό χώρο" και οχι σε χώρους ξεχωριστών εθνικών νομισμάτων, όπου τα ποσά των ασφαλίστρων κινδύνων ήταν πολύ μικρότερα και τα ίδια τα ασφάλιστρα όταν πρωτοεφαρμόστηκαν αυτές οι "ρήτρες" πολύ λιγότερο διαδεδομένα .

Πού θα μπορούσε να εχει δίκιο ο κ. Σαμαράς αν αντιμετώπιζε με μία εντελώς διαφορετική οπτική το πρόβλημα της όποιας ευρωπαϊκής επιλογής; Όταν δανείζεις κάποιον, οποιονδήποτε, τον δανείζεις για να πάρεις τα χρήματά σου πίσω. Αν δεν τα πάρεις ή τα πάρεις καθυστερημένα, δεν τον ξαναδανείζεις. Ένας πολύ σημαντικός λόγος που στις συναλλαγές δεν θα πρέπει να προστατεύεται ο κακοπληρωτής είναι και το γεγονός πως πρέπει να φέρει το κύριο βάρος του ηθικού κινδύνου της μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεών του. Διότι οι "συμβάσεις πρέπει να τηρούνται" και τα ομόλογα δεν είναι άλλο από συμβάσεις δανεισμού .

Τόσο απλά. Στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία τα πράγματα είναι λίγο πιο πολύπλοκα. ΟΙ ΗΠΑ που άφησαν την χρεωκοπία μίας τράπεζάς τους να ρίξει τον κόσμο στην κρίση, ακριβώς εν ονόματι του ηθικού κινδύνου, παλεύουν τώρα να μας σώσουν και για τον λόγο ότι διαφορετικά οι τράπεζές τους θα πληρώσουν πάνω από 150 δις ευρώ σε ασφάλιστρα κινδύνου για τις χώρες της ΕΕ με υπερβολικό χρέος (σσ: οπότε το προβληματικό αμερικάνικο δημόσιο θα αναγκαστεί να τυπώσει χρήμα για την ανακεφαλαιοποίησή τους).

Αυτή η πολυπλοκότητα δεν αναιρεί την αρχή ότι ένας συνάδελφος και καλός φίλος, που δεν εχει σπίτι ούτε άλλα περιουσιακά στοιχεία, επένδυσε 150.000 ευρώ -όσα είχε βγάλει στην εργάσιμη ζωή του- σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, υπολογίζοντας ότι το 2015 θα πάρει σύνταξη. Τώρα περιμένει την απόφαση για τη συμμετοχή των ιδιωτών-δανειστών (επενδυτών). Σαν και αυτόν υπάρχουν πολλοί και με τη θεσμική τους μορφή (ασφαλιστικά ταμεία και ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες που εχουν βάλει τα διαθέσιμά τους). Τις τελευταίες μέρες τον απασχολεί η απόφαση της Πέμπτης και φυσικά η θέση του -δεν σας εκπλήσσει- δεν είναι με την "πλειοψηφία" του ελληνικού λαού, αυτούς που πήραν τα χρήματά του για να τα ξοδέψουν σε καταναλωτικές κυρίως δαπάνες. Έχει μαζέψει άλλες 50.000 σε μία κατάθεση και σκεφτόταν μέχρι πριν από ένα χρόνο να αγοράσει και με αυτά ελληνικά ομόλογα .

-Μήπως είναι καλύτερα να τα τοποθετήσω σε ομόλογα εκείνων που ο Χρυσοχοϊδης αποκαλεί βλάκες και προτεστάντες; Αυτοί πληρώνουν πάντα στην ώρα τους, με ρώτησε .
Καταλήξαμε σε ενα ομόλογο του νορβηγικού δημοσίου. Το πουλάνε 115% της αξίας του στην λήξη στη δευτερογενή αγορά (έναντι 47% του αντίστοιχου ελληνικού). Χάνεις 15% στην αρχή, γιατί υπάρχουν λίγα και τα ζητάνε πολλοί και είναι εκτός ευρώ, και σε πληρώνουν σε κορώνες. Αλλά σε πληρώνουν!