Αναταράξεις σε Ιταλία και Ισπανία προκαλούν οι αποφάσεις για τα ελληνικά ομόλογα

 Της Κάκης Μπαλλή, Αυγή, 30.7.11

Σωτήριο ή όχι, το νέο πακέτο βοήθειας για την Ελλάδα προκαλεί έντονες αναταράξεις στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό Νότο, που δεν έχει ζητήσει ακόμη την ένταξή του στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Ιταλία και Ισπανία βλέπουν το κόστος δανεισμού τους να αυξάνεται, αγγίζοντας απαγορευτικά όρια - κυρίως λόγω της εκτίμησης ότι η ελληνική λύση(;) της «ανακύκλωσης» μετά «κουρέματος» των ομολόγων που κατέχει ο ιδιωτικός τομέας δεν είναι και τόσο μοναδική και μπορεί αργότερα να επεκταθεί και σε άλλες χώρες. Οπότε οι... συντηρητικοί ξεφορτώνονται τα ιταλικά και ισπανικά ομόλογα και μπαίνουν μαχητικά στο παιχνίδι οι κερδοσκόποι. Η πίεση αυτή των αγορών έχει και πολιτικές και διπλωματικές επιπτώσεις.

Χθες, για παράδειγμα, ξεσπάθωσε ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν και πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ρομάνο Πρόντι, ενάντια στη Γερμανία κατηγορώντας την για «έλλειψη αλληλεγγύης», επειδή διέρρευσε στους "Financial Times" η είδηση ότι η Deutsche Bank από την αρχή του 2011 μέχρι τώρα ξεπούλησε τα ομόλογα του ιταλικού δημοσίου που είχε στην κατοχή της, συνολικής αξίας επτά δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο Πρόντι χαρακτήρισε την κίνησή αυτή της -ιδιωτικής- Deutsche Bank «αυτοκτονία».

«Η απουσία αλληλεγγύης θα οδηγήσει και στην αυτοκτονία της Γερμανίας», είπε ο Πρόντι και πρόσθεσε ότι «το γεγονός ότι η κίνηση αυτή γίνεται από τη Γερμανία, μια χώρα η οποία, μέχρι πριν από λίγα χρόνια, έδειξε μεγάλη σωφροσύνη, καταφέρνοντας να κατανοήσει τις ανάγκες των υπολοίπων, με κλονίζει βαθιά».

Σύμφωνα με παρατηρητές της αγοράς, η κίνηση της Deutsche Bank να πουλήσει το 88% των ομολόγων του ιταλικού Δημοσίου που διακρατούσε συνέβαλε καθοριστικά στην άνοδο των spread των ιταλικών ομολόγων - τη διαφορά απόδοσής τους από την αντίστοιχη των γερμανικών. Παράπλευρη απώλεια αυτής της αύξησης στο κόστος δανεισμού μπορεί να είναι η μη συμμετοχή της Ιταλίας στη χρηματοδότηση της επόμενης δόσης του δανείου για την Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου Reuters, σε τηλεδιάσκεψη που έγινε την Πέμπτη μεταξύ αξιωματούχων των υπουργείων Οικονομικών της Ευρωζώνης, το θέμα τέθηκε επί τάπητος και η ιταλική πλευρά δήλωσε ότι ενδεχομένως να αναθεωρήσει τη συμμετοχή της στην επόμενη δόση του ελληνικού πακέτου. Βάσει της συμφωνίας για το ελληνικό πακέτο στήριξης, εάν μια χώρα αντιμετωπίζει πρόβλημα αύξησης του κόστους δανεισμού της σε επίπεδα υψηλότερα από το επιτόκιο δανεισμού προς την Ελλάδα, τότε μπορεί είτε να μη συμμετάσχει στη χρηματοδότηση του δανείου -οπότε οι άλλες χώρες καλούνται να συμπληρώσουν το κενό- είτε να ζητήσει αποζημίωση από τα άλλα μέλη για να μην καταγράψει ζημίες.

Αναταράξεις στην Ισπανία

Στο μεταξύ, μπορεί για την Ελλάδα η νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας από τους οίκους αξιολόγησης να ήταν επί του παρόντος αδιάφορη, καθώς η χώρα δεν πρόκειται να βγει να δανειστεί από τις αγορές το επόμενο μεγάλο διάστημα, για τους υπόλοιπους αδύναμους κρίκους της Ευρωζώνης όμως η βαθμολόγηση των οίκων είναι από κρίσιμη έως καταστροφική. Χτες η Moody’s προειδοποίησε για υποβάθμιση της ισπανικής οικονομίας, με κύριο επιχείρημα το νέο πακέτο βοήθειας για την Ελλάδα. Ο οίκος εκτίμησε ότι η συμμετοχή των ιδιωτικών τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών στο κόστος του πακέτου για την Ελλάδα αυξάνει τις πιθανότητες -όσο κι αν οι «17» το απέκλεισαν κατηγορηματικά στη σύνοδο των Βρυξελλών- να δρομολογηθεί κάτι τέτοιο και για τις άλλες κλυδωνιζόμενες χώρες. Οι αγορές έσπευσαν να υιοθετήσουν την εκτίμηση της Moody’s, αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για τη Μαδρίτη. Κι επειδή οι αντιδράσεις των αγορών έχουν ενίοτε πολιτικές επιπτώσεις, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Χοσέ Θαπατέρο, προκήρυξε πρόωρες εκλογές για τον Νοέμβριο, με το επιχείρημα ότι «είναι απαραίτητο να υπάρξει νέα ισχυρή κυβέρνηση στη χώρα στα τέλη του έτους».