Γιόζεφ Άκερμαν: Ο λύκος που θα φυλάει τα ελληνικά πρόβατα

 Του Νίκου Χειλά, ΒΗΜΑ, 28.7.11

Βάζει τους λύκους να φυλάνε τα πρόβατα. Μόνο με αυτή την παρομοίωση μπορεί να συγκριθεί η απόφαση του ελληνικού υπουργείου οικονομικών να αναθέσει σε τρεις ξένες τράπεζες, τη γερμανική Deutsche Bank, τη γαλλική BNP Paribas και τη βρετανική HSBC να οργανώσουν την ανταλλαγή των «σκάρτων», ήτοι υποτιμημένων ελληνικών ομολόγων με «καλά» νέα.  Το απαράδεκτο της απόφασης φαίνεται ήδη από το γεγονός, ότι οι τράπεζες αυτές, και ιδίως οι δυο πρώτες, είναι συγχρόνως και μεγάλοι πιστωτές του ελληνικού κράτους. Η Deutsche Bank έχει στο portofolio της ακόμη 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ, η Paribas 5 δις. Η κοινή λογική, όπως και κάθε δεοντολογία αποκλείουν δηλαδή κάθε τέτοια ανάθεση. Παρόλα αυτά καλούνται να αναλάβουν το ρόλο του «υπεράνω συμφερόντων» και να κανονίσουν οι ίδιες τους όρους με τους οποίους θα συμμετάσχουν στην ανταλλαγή.

Ακόμα πιο σκανδαλώδης είναι ο ρόλος που ανατίθεται στον πρόεδρο της Deutsche Bank Γιόζεφ Άκερμαν, ο οποίος θα συμμετάσχει στο εγχείρημα με ένα τριπλό ρόλο: Ως εμπνευστής της γενικότερης ιδέας για την επιχείρηση-ανταλλαγή, ως τραπεζίτης και ως σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης.

Είναι φανερό, ότι κάθε ένας από αυτούς τους ρόλους αποκλείει εξ ορισμού τον άλλο: Ο «εμπνευστής» δεν μπορεί να πηγαίνει κόντρα στον πιστωτή, ο πιστωτής στον τραπεζίτη και πάει λέγοντας.  Ο συνδυασμός τους «βρωμάει» από μακριά  ιδιοτέλεια για τον αποδέκτη της εντολής, υποτέλεια για τον εντολοδόχο.

Το πόσο ιδιοτελής είναι ο ρόλος του κ.Άκερμαν φαίνεται και από ένα άλλο γεγονός: Το δεύτερο πακέτο βοήθειας για την Ελλάδα, που αποφασίστηκε στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, μηδενίζει, χάρη στην αποφασιστική παρέμβασή του, τις «χασούρες» των τραπεζών.

Στραβίαση, ή πλήρης τύφλωση στο Υπουργείο Οικονομικών; Οι ξένοι αναλυτές είναι πάντως πολύ πιο ανοιχτομάτηδες: «Ο Άκερμαν κατάφερε να εξασφαλίσει για τις τράπεζες καλύτερους όρους από αυτούς με τους οποίους δανείζουν την Ελλάδα οι χώρες της ευρωζώνης» γράφει για παράδειγμα ο Τσέρστιν Γκάμελιν στη «Sueddeutsche Zeitung». «Αρχικά οι όροι επρόκειτο να είναι ίδιοι, όπως αναφερόταν στο προσχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου. Στην τελική διατύπωση δεν υπάρχει όμως αναφορά στους όρους για τη συμμετοχή των τραπεζών. Είναι σαφές, ότι ο Άκερμαν δεν ήταν ικανοποιημένος με το επιτόκιο του 3,5%». Αυτό που επίκειται δηλαδή είναι η «βουβή» και αθόρυβη άνοδός του.

Παράλληλα, ο ευρωβουλευτής των Πράσινων Σβεν Γκίγκολτ υπολόγισε, ότι οι αρχικές απώλειες των τραπεζών, που θα προκύψουν με τη συμμετοχή τους στο δεύτερο πακέτο, θα αντισταθμισθούν μεσοπρόθεσμα και με το παραπάνω από τις κρατικές εγγυήσεις που τους εξασφάλισε ο κ.Άκερμαν. «Τη νύφη θα την πληρώσουν πάλι οι φορολογούμενοι» είναι το συμπέρασμά του.

Το σκάνδαλο έχει όμως και πολιτική διάσταση. «Ο Άκερμαν κάνει πολιτική χωρίς να είναι πολιτικός» λέει για παράδειγμα ο δημοσιολόγος Νίκο Φρίντ. Αυτό αποτελεί πρόσθετο οξύμωρο σχήμα, δεδομένου ότι πολιτική χωρίς πολιτική νομιμοποίηση είναι αθέμιτη. Ο γερμανός αρχιτραπεζίτης δηλώνει μεν ότι είναι απλός τεχνοκράτης, που έχει ως πρώτιστο μέλημά του τα συμφέροντα των μετόχων της τράπεζας του. Στην πραγματικότητα βέβαια συναποφασίζει, ως «σύμβουλος» της Άνγκελα Μέρκελ, ή πρόσφατα, των ευρωπαίων ηγετών στη σύνοδο κορυφής, σε θέματα, που δεν κρίνουν μόνο το μέλλον κάποιων τραπεζών, αλλά και ολόκληρων κρατών, όπως η Ελλάδα.

Όχι περίεργο έτσι, ότι πολλοί γερμανοί δημοσιολόγοι ζητούν τον πολιτικό ευνουχισμό του και τον περιορισμό του σε καθαρά τραπεζικά καθήκοντα.

Όχι ωστόσο ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Αυτός όχι μόνο τον τοποθετεί γενικό κουμανταδόρο για την ανταλλαγή των ομολόγων, αλλά τον αμείβει γι αυτό (πόσα;) και από πάνω.

Αμοιβή γιατί; Για το γεγονός ότι ο κ.Άκερμαν εξυπηρετεί τα ίδια συμφέροντα και εκείνα των ομοτέχνων του; Όχι πάντως επειδή προστατεύει τους έλληνες φορολογούμενους. Αυτό θα ήταν που θα ήταν οξύμωρο σχήμα - αντάξιο εκείνου του λύκου που φυλάει τα πρόβατα.