Μια ανάσα χρόνου

Τoυ Νίκου Γ. Ξυδάκη, Καθημερινή, 23.7.11

H 21.7.11 είναι μία επιπλέον ιστορική ημερομηνία, σ' ένα επώδυνο 20μηνο που μας επεφύλαξε κι άλλα πολλά ορόσημα. Και έρχονται περισσότερα. Το γενικόλογο κείμενο της Συνόδου Κορυφής, χωρίς ακόμη τις τεχνικές λεπτομέρειες εφαρμογής, επιτρέπει μια ανάσα ανακούφισης, κυρίως ως προ τον χρόνο: Η Ευρώπη κερδίζει χρόνο. Κερδίζει όμως χρόνο και η Ελλάδα; Εκ πρώτη όψεως, κερδίζει. Παράταση χρόνου εξόφλησης, περίοδο χάριτος, εξασφάλιση ρευστότητας τραπεζών, μείωση επιτοκίου (όχι όμως και ελάττωση των συνολικών τόκων), επαναγορά ομολόγων κ.λπ. Είναι ανάσα. Δεν κέρδισε την προστασία του ευρωομόλογου, και απ' ό,τι φαίνεται απομακρύνεται περαιτέρω η περιβόητη επιστροφή στις αγορές. Η χώρα και οι τράπεζές της θα εξακολουθήσουν επί μακρόν να εξαρτώνται από τα ευρωπαϊκά ταμεία και από τους «εθελοντείς» ομολογιούχους.

Ιδού ένα κρίσιμο μακροσκοπικό χαρακτηριστικό της υπό διαμόρφωσιν κατάστασης: η δυνητικά δυσμενής επίδραση της αναπόφευκτης οικονομικής εξάρτησης επί της πολιτικής ανεξαρτησίας της χώρας. Με ανοιχτά τα κρίσιμα γεωπολιτικά θέματα, στην εκμετάλλευση και την κυριαρχία του Αιγαίου και της ΝΑ Μεσογείου, στα ελληνοτουρκικά, στο μεταναστευτικό, με την Κύπρο τραυματισμένη οικονομικά κι αυτή σε μια κρίσιμη καμπή, ποιες δυνατότητες ελιγμών θα απομένουν στην εξαρτημένη οικονομικά Ελλάδα; Αδηλο.

Αδηλος είναι προς το παρόν και ο βαθμός παρέμβασης των δανειστών στη διαμόρφωση εσωτερικής πολιτικής, καταρχάς στα αιμορραγούντα δημοσιονομικά, αλλά και στη διατήρηση του αναγκαίου πλαισίου κοινωνικών παροχών, στη διοχέτευση πόρων για αναπτυξιακές δραστηριότητες, ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, δημιουργία θέσεων εργασίας. Ας μη λησμονούμε ότι η ύφεση και η ανεργία απειλούν μια ολόκληρη γενιά και επιταχύνουν επικίνδυνα τον δημογραφικό μαρασμό. Ως εκ τούτου, μετά τη χθεσινή τεχνητή αναπνοή, παραμένει κατεπείγουσα η ανάγκη επανεκκίνησης: στο πολιτικό σύστημα, στο παραγωγικό μοντέλο, στο αξιακό πλαίσιο, ταυτοχρόνως. Και το ιστορικό ερώτημα: Ποιες ηγεσίες, ποια υποκείμενα θα επανεκκινήσουν την ημιλιπόθυμη Ελλάδα;