Οι κραδασμοί της αγανάκτησης

Tου Νικου Γ. Ξυδακη, Καθημεριν'η, 27.5.11

Η κάθοδος των αδέσποτων αγανακτισμένων στην πλατεία Συντάγματος και σε άλλες πλατείες ανά την επικράτεια, πρωτοφανής για την εγχώρια πολιτική παράδοση των κομματικών - συνδικαλιστικών αθροίσεων, συγχρονισμένη με τα διεθνή δρώμενα των τελευταίων μηνών, συμβαίνει σε μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή για τη χώρα. Η χώρα απειλείται από τους δανειστές - εταίρους της: να μην καταβληθεί η πέμπτη δόση του Μνημονίου και να μπει σε τροχιά χρεοκοπίας. Ακόμη και αν καταβληθεί η δόση, η χώρα βρίσκεται πλέον σε εξαιρετικά δυσμενή θέση. Το πρόβλημα χρέους έχει μεταβληθεί σε σφοδρή πολιτική κρίση, με την παραπαίουσα κυβέρνηση να έχει απολέσει όχι μόνο τη νομιμοποίηση και την ανοχή στο εσωτερικό,

αλλά και την στοιχειώδη αξιοπιστία της έναντι των ξένων συνομιλητών. Ουδείς γνωρίζει τι έχει διαμειφθεί στο παρασκήνιο του διαρρεύσαντος 18μήνου της κρίσης, τι ετέθη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την οικονομική διάσωση, με ποια όπλα και ποια επιχειρήματα αγωνίστηκαν ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών. Αυτό που γνωρίζουμε όμως από την φανερή ατζέντα αρκεί: είναι αυτό που βιώνουμε, είναι το αποτέλεσμα της εφαρμοσθείσας πολιτικής, η ήττα. Και η εντεινόμενη καταστροφή κοινωνικών στρωμάτων.

Αυτή η επίγνωση της καταστροφής αρκεί για να ξεσηκώσει το έως χθες υπνώττον πλήθος και να το οδηγήσει στις πλατείες, σε μια καινοφανή επίδειξη μηδενικής ανοχής προς την κυβέρνηση και το τρέχον πολιτικό σύστημα. Δεν είναι ποσοτική η διαφορά από τις διαδηλώσεις του παρελθόντος έτους· είναι ποιοτική. Οι αγανακτισμένοι δεν ανταποκρίνονται σε κομματικό ή συνδικαλιστικό κάλεσμα, δεν υπακούνε σε καμιά εξωτερική δομή, δεν είναι βίαιοι σωματικά, αλλά ο λόγος τους είναι καταλυτικός. Τα συνθήματα, οργίλα, άγρια, ωμά, κατεδαφίζουν τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, αμφισβητούν τους κοινοβουλευτικούς άνδρες και το κουρασμένο πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης.

Τα γεγονότα σωρεύονται με ραγδαίο ρυθμό και διαμορφώνουν πλέον μια σύνθετη δομή, ένα πλέγμα παράλληλων, ταυτόχρονων δράσεων, οι οποίες αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοεπιταχύνονται. Οι αγανακτισμένοι δεν μπορούν ασφαλώς να αποκρυσταλλώσουν συμπαγή πολιτικό λόγο άμεσα.

Παράγουν όμως ανεξελέγκτους κραδασμούς σε ένα σύστημα ήδη ασταθές, κλονισμένο: μια ετοιμόρροπη κυβέρνηση μπορεί να πέσει με ένα σπρώξιμο.

Δυστυχώς η πολιτική κρίση δεν είναι μόνη της – ποτέ δεν είναι. Επιστέφει τη δεινή οικονομική κρίση και την εν εξελίξει κοινωνική κρίση. Η ιστορική συγκυρία προκύπτει όχι απλώς ως άθροισμα των κρίσεων, αλλά ως συνάρτηση με πολλές μεταβλητές και ελάχιστες σταθερές. Οι νεότεροι αγανακτισμένοι βαφτίζονται στις πλατείες σε μια οδυνηρή τελετή πολιτικής ενηλικίωσης· οι μεγαλύτεροι είτε θα μείνουν γραπωμένοι στον παλιό βολικό τους κόσμο είτε θα κινηθούν να φτιάξουν έναν καλύτερο. Ολοι θα θυμούνται τις πυκνές μέρες αυτού του μεταμνημονιακού Μάη.