Με τους κερδοσκόπους ή με τους τραπεζίτες;

 Του Γεράσιμου Γεωργάτου, 19.5.11
Οι περίφημες «αγορές» δεν είναι κάτι ενιαίο. Υπάρχουν ιδιώτες επενδυτές, θεσμικοί επενδυτές, τράπεζες, συστηματικοί ή κατά περίπτωση κερδοσκόποι, κλπ. Τα συμφέροντα όλων αυτών κατά την επιδίωξη του κέρδους συχνά δεν ταυτίζονται, όπως συμβαίνει και τώρα με την εξέλιξη του ελληνικού χρέους. Στις 17 Απριλίου 2011, όπως αποκαλύπτει η γαλλική Liberation (9/5/11), συνήλθε στην Ουάσιγκτον ένα φόρουμ ιδιωτών επενδυτών και χρηματοπιστωτικών οργανισμών, επονομαζόμενο Institute of International Finance. Παρών ο γνωστός, από την πρόβλεψή του για την κρίση των ενυπόθηκων δανείων, τουρκικής καταγωγής αμερικανός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, ο οποίος παρευρίσκεται ως πρόεδρος της RGE Monitor, εταιρίας συμβούλων επενδύσεων. Ο Ρουμπινί δεν χάνει ευκαιρία να προσπαθεί να πείσει τους συνομιλητές του ότι επίκειται αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ισχυριζόμενος πως ο έλληνας υπουργός οικονομικών το έχει ήδη κρυφά ζητήσει, παρά τις μόλις προ ολίγου διαβεβαιώσεις Παπακωνσταντίνου ότι δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα.
Την ίδια μέρα, το πρακτορείο ειδήσεων Dow Jones, επικαλούμενο ανώνυμες πηγές, διαβεβαιώνει ότι «η Ελλάδα προτείνει αναδιάρθρωση του χρέους της». Η είδηση αναμεταδίδεται φυσικά από τον οικονομικό τύπο διεθνώς.

Ακολουθεί η Παρασκευή, 6 Μαΐου, όπου, στην ηλεκτρονική του έκδοση, το περιοδικό Der Spiegel «αποκαλύπτει» ότι στο Λουξεμβούργο συγκαλείται «μυστική σύνοδος» των υπουργών οικονομικών της ευρωζώνης για να εξετάσουν το αίτημα της Ελλάδας για έξοδό της από το ευρώ. Και πάλι χωρίς αναφορά σε κάποια συγκεκριμένη πηγή και πάλι η είδηση αναμεταδίδεται από τα διεθνή πρακτορεία. Αποτέλεσμα; Πτώση του ευρώ, εκτίναξη των επιτοκίων δανεισμού για την Ελλάδα, περαιτέρω μείωση της αξιοπιστίας της, απομάκρυνση της προοπτικής για σύντομη επάνοδό της στις αγορές και δυνατότητας δανεισμού. Ποιος επωφελείται από όλη αυτή τη φιλολογία περί αναδιάρθρωσης και κουρέματος του ελληνικού χρέους ή εξόδου από το ευρώ; Φυσικά όσοι στοιχηματίζουν στην πιθανότητα χρεωκοπίας της χώρας, όσοι έχουν επενδύσει σε ασφάλιστρα κινδύνου των ελληνικών ομολόγων (CDS) και όσοι έχουν αποτραβήξει τα κεφάλαιά τους σε ευρώ από την Ελλάδα σε τράπεζες του εξωτερικού, προσδοκώντας τη συμφέρουσα γι` αυτούς επιστροφή στη δραχμή. Εν ολίγοις οι πάσης φύσεως κερδοσκόποι.

Στο ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης και κουρέματος του ελληνικού χρέους αντιδρούν έντονα όλοι οι εκπρόσωποι των τραπεζών (Τρισέ, Σμάγκι, Προβόπουλος, Ταμβακάκης, κλπ). Όχι βεβαίως από κοινωνική ευαισθησία, αλλά επειδή κάτι τέτοιο θα έπληττε σημαντικά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους δημόσιους οργανισμούς της χώρας, καθώς και τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Ενδεικτικά, η ΕΚΤ είναι εκτεθειμένη κατά 194 δις ευρώ σε ελληνικά ομόλογα, οι ελληνικές τράπεζες συνολικά κατά 49 δις, τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία και οι δημόσιοι οργανισμοί περίπου κατά 30 δις, ενώ οι ευρωπαϊκές τράπεζες συνολικά κατά 165 δις. Οποιαδήποτε αναδιάρθρωση ή κούρεμα θα σήμαινε γι` όλους αυτούς σημαντικές και επικίνδυνες απώλειες. Τους τραπεζίτες συνεπικουρούν με δηλώσεις τους κατά οποιασδήποτε αναδιάρθρωσης θεσμικοί εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και σημαντικοί ευρωπαίοι νυν και πρώην ηγέτες, που θέλουν να αποτρέψουν το ενδεχόμενο αποδιάρθρωσης της ευρωζώνης και του ευρωπαϊκού οικοδομήματος (Σμιτ, Κολ, Βαν Ρομπούι, κλπ).

Και οι έλληνες πολίτες, ιδίως οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι πιο αδύναμοι; Αυτοί δεν έχουν κανένα απολύτως συμφέρον να συνηγορούν σε αναδιαρθρώσεις, κουρέματα και εξόδους από το ευρώ παρασυρόμενοι, εξ αιτίας των δυσκολιών, από τις σειρήνες του λαϊκισμού και να δουν το τραπεζικό σύστημα να καταρρέει, μισθούς και συντάξεις να κουρεύονται ή να μην καταβάλλονται, νοσοκομεία, σχολεία, παιδικούς σταθμούς να αναστέλουν τη λειτουργία τους και πολλά άλλα δεινά που θα σήμαινε κάτι τέτοιο.

Και η αριστερά σε όλες της τις αποχρώσεις; Αν πραγματικά ενδιαφέρεται για τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα και όσο ακόμα μας στηρίζουν οι ευρωπαίοι εταίροι μας, πρέπει να εγκαταλείψει τη φιλολογία περί αναδιάρθρωσης, όπως και τα περί κουρέματος ή διαγραφής μέρους του χρέους ή και εξόδου από το ευρώ και να συγκεντρώσει τα βέλη της στην κυβερνητική ανικανότητα και αδυναμία προώθησης των κρίσιμων και ουσιαστικών εκσυγχρονιστικών μεταρρυθμίσεων που θα αντιμετωπίζουν τα ζητήματα του ελλείμματος του χρέους και της ανάπτυξης. Διαφορετικά θα αναδιαρθρώνονται και θα κουρεύονται συνεχώς οι μισθοί, οι συντάξεις και οι θέσεις εργασίας.

Οποιασδήποτε μορφής αναδιάρθρωση δεν μπορεί να συζητείται και πολύ περισσότερο να συμβεί πριν το 2013, όταν τεθεί σε ισχύ ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), που συγκροτείται ειδικά για να επιτρέπει τις αναδιαρθρώσεις χρεών. Πριν από το συγκεκριμένο χρονικό όριο η διαρκής αναφορά της αποκλειστικά για την Ελλάδα αποδεικνύεται ιδιαίτερα βλαπτική και επώδυνη. Συνεπώς, η αριστερά αντί να συντάσσεται με τους κερδοσκόπους, θα έπρεπε σε αυτή τη φάση να συντάσσεται με τους τραπεζίτες.