Η Αριστερά ας δει την πόρτα του σπιτιού της

 Του Θόδωρου Μαργαρίτη,  www.aixmi.gr, 5.5.11

Σύμφωνοι! Οι περισσότεροι -αν όχι όλοι- έχουμε αντιληφθεί ότι το μνημόνιο δε βγαίνει. Ότι με γνωστές νεοφιλελεύθερες συνταγές πάνε να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση. Φυσικά, λίγοι και μέσα στην κρίση φαίνεται να κερδίζουν. Η μεγάλη πλειοψηφία, όμως, έχει υποστεί το σοκ της αλλαγής.

Δεν είναι μόνο η σκληρή πίεση στο πορτοφόλι του καθενός. Πιο πολύ σημασία έχει ότι απειλείται σοβαρά ο «τρόπος ζωής» που οικοδομήθηκε όλα αυτά τα χρόνια. Εδώ, στον ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ, έχει ανοίξει, όμως, μια μεγάλη κουβέντα. Δεν αφορά τις συντεταγμένες μιας οικονομικής ανάλυσης, ούτε τις συνήθεις πολιτικές αντιπαραθέσεις. Αφορά το πώς είχαμε μάθει να ζούμε. Προφανώς όχι όλοι. Όχι οι πραγματικά φτωχοί. Αλλά οι περισσότεροι. Εντάξει… οι ισχυρές οικονομικά τάξεις της κοινωνίας πιθανώς ούτε και τώρα δεν έχουν πάρει πρέφα από την κρίση. Ωστόσο, η πλημμυρίδα των μικρο-μεσαίων στρωμάτων είχε υιοθετήσει έναν τρόπο ζωής πάνω από τις πραγματικές δυνατότητες. Το βλέπουμε στο κυρίαρχο καταναλωτικό μοντέλο. Στην «ιδεολογία» της καθημερινότητας.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Η μπάλα είχε χαθεί… κάπου διάβασα, ότι ο Πέτρος Μάρκαρης είχε πει ότι την εποχή της «ψωρο-Κώσταινας» είχαμε πολιτισμό. Στην εποχή της «πλουσιο- Κώσταινας» είχαμε φουλ τα νυχτερινά κέντρα. Τότε Βάρναλης, Σεφέρης, Θεοδωράκης, Χατζηδάκης ενώ τώρα Μαζωνάκης, Πέγκυ Ζήνα και άφθονο ριάλιτι στη TV με υψηλή τηλεθέαση.

Δεν λέει κανείς να ξαναγαπήσουμε την ένδεια της μεταπολεμικής εποχής. Ούτε να αγνοήσουμε τον επιδεικτικό πλούτο ορισμένων που κινούνται γύρω μας προκλητικά.

Αλλά τα τζιπ, τα εξοχικά, τα χάι κινητά, τα ιδιωτικά σχολεία, τις γνωστές φίρμες στα ρούχα, την ατέλειωτη διασκέδαση μαζί με τη φοροδιαφυγή τα βλέπαμε σχεδόν παντού. Στο Χρηματιστήριο πριν το «μπαμ» έτρεξαν σχεδόν όλοι. Στο Χρηματιστήριο, όχι στην παραγωγική διαδικασία…

Μην κάνουμε τώρα τους αδιάφορους, τους άσχετους.

Να συνεννοηθούμε, λοιπόν. Σε καμία περίπτωση δεν παίζει το «μαζί τα φάγαμε». Όμως παίζει ότι κυνηγήσαμε όλοι το ίδιο καταναλωτικό πρότυπο. Το χτίσιμο, τη μεζονέτα, το καλό αυτοκίνητο, το εύκολο χρήμα, την περιφρόνηση στα δάση και τις θάλασσες, τα πολιτιστικά υπό-προϊόντα. Ίσως και το χαβαλέ! Το σοκ έχει, επομένως, και μια άλλη διάσταση. Ότι μπορούμε να ξανασκεφτούμε τη ζωή μας. Να ξαναδούμε τις ιεραρχήσεις.

Μακριά από τη λογική του μεγέθους και του εντυπωσιασμού.

Πριν από λίγο καιρό το να μιλήσει κανείς για τις αξίες της Αριστεράς, δηλαδή την αλληλεγγύη, την ισότητα, τον πολιτισμό, θα ήταν οπισθοδρομικό. Θα ήταν σαν κάποιο μίζερο τύπο που μισεί την ευμάρεια. Τώρα κάτι μπορεί να σκεφτεί κανείς. Για το δημόσιο χώρο, για το κοινωνικό κράτος, για την ατομική ευθύνη.

Τα λέω, μάλιστα, για κάποιους φίλους της Αριστεράς οι οποίοι πιθανά αυτές τις σκέψεις να τις θεωρούν ως μια έμμεση αποδοχή της νεοφιλελεύθερης επίθεσης, εφόσον δεν επιτείνουν το κλίμα της οργής. Ειδικά σε αυτούς τους συντρόφους έχω κάτι να πω: ότι πρέπει να καταλάβουν πως στην εποχή της «πλουσιο- Κώσταινας» μας θεωρούσαν γραφικούς. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, η Αριστερά έχει στο DNA της την προσωπική λιτότητα (ή μήπως δεν είναι έτσι;).

Ε, λοιπόν, τώρα κάποιοι ίσως να αντιληφθούν καλύτερα τι σημαίνει κοινότητα, συλλογικότητα, αλληλεγγύη. Ότι αν πάψουμε να έχουμε ως μοναδικό όριο την πόρτα του σπιτιού μας και τον μεγάλο εγωκεντρισμό μας… κάτι μπορεί να γίνει. Και για τη χώρα και για την κοινωνία.

 *Ο Θόδωρος Μαργαρίτης είναι μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Δημοκρατικής Αριστεράς.