Πώς διαλύθηκε το Πανεπιστήμιο-Σκέψεις ενός παλιού πρύτανη

Του Δημήτρη Μυταρα, www.aixmi.gr, 16.3.11

Το 1982 ετέθη σε λειτουργία ο νόμος-πλαίσιο, ο οποίος φιλοδόξησε να δώσει νέα μορφή στην Ανωτάτη Παιδεία. Δύο σημαντικές καινοτομίες τον χαρακτήρισαν. Πρώτον: Οι φοιτητές αποκτούν άπειρα δικαιώματα για πρώτη φορά στην ιστορία. Οι σπουδαστές έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στη γενική συνέλευση κάθε σχολής και να αποφασίζουν ισοδύναμα με τους υπόλοιπους  καθηγητές. Όσες ψήφους διέθεταν οι καθηγητές, τόσοι ήταν και οι φοιτητές που ψήφιζαν για οποιοδήποτε θέμα αφορούσε τη γενική συνέλευση. Οι ψήφοι των φοιτητών ήταν αποτέλεσμα απόφασης της Γενικής  Συνέλευσης του φοιτητικού Συλλόγου και ήταν πάντοτε «μονοκούκι». Έτσι κατάφεραν να έχουν πλειοψηφία σ’ όλες,  κατά κανόνα, τις αποφάσεις της Συγκλήτου.

Πολύ σύντομα, τα κόμματα και ο συνδικαλισμός εισχώρησαν στους φοιτητικούς συλλόγους και επηρέασαν δραματικά τις οποιεσδήποτε αποφάσεις, με κομματικά κριτήρια. Η Γενική Συνέλευση δεν είχε, πλέον, καμία δύναμη και διάφορα πρωτοφανή φαινόμενα έκαναν την εμφάνισή τους , αλλοιώνοντας τη φυσιογνωμία των πανεπιστημίων. Ο φοιτητικός σύλλογος, μπορούσε να εκλέγει τους πρυτάνεις με κομματικά κριτήρια , ακόμη μπορούσαν να σταματούν τα μαθήματα κατά τη κρίση τους, με τις γνωστές σε όλους καταλήψεις, συχνά για απροσδιόριστο λόγο και χρόνο και χωρίς καμία συμμετοχή του συλλόγου  των καθηγητών, οι οποίοι μάθαιναν τελευταίοι ότι έπρεπε να παραδώσουν τα κλειδιά της σχολής και, στη συνέχεια, να πάνε στα  σπίτια τους.  

Δεύτερο σημαντικό είναι ότι η κυβέρνηση, ταυτόχρονα με το νόμο πλαίσιο, έδωσε δικαίωμα ψήφου από τα 16 χρόνια, και θα μου επιτρέψετε να πιστεύω ότι όλες αυτές οι παροχές έγιναν για ψηφοθηρικούς λόγους.

Αν δούμε το θέμα συνολικά, οι περίφημες καταλήψεις για πολλά χρόνια ήταν μία σωστή καταστροφή. Το μισό πολυτεχνείο κάηκε, καθώς και δεκάδες αυτοκίνητα στους γύρω δρόμους εμπρησμοί, καταστροφή καταστημάτων, κλοπές τεχνικού και εποπτικού υλικού εργαστηρίων, αξίας  πολλών εκατομμυρίων. Και αν σας ενδιαφέρει, τα εργαστήριά μου κάηκαν και καταστράφηκαν δύο φορές, όπως και τα γραφεία της πρυτανείας.  

Ένας τρομακτικός εμφύλιος πόλεμος είχε ξεσπάσει, ο οποίος μας διέσυρε διεθνώς. Τα πανεπιστήμιά μας αξιολογήθηκαν στον πάτο του σκουπιδοτενεκέ της Ευρώπης οι ξυλοδαρμοί καθηγητών στην Αθήνα και Θεσσαλονίνη ήταν καθημερινή πρακτική με επιστέγασμα την απόπειρα δολοφονίας του Πρύτανη του Πολυτεχνείου κ. Μουντζούρη , ο οποίος εν συνεχεία και παραιτήθηκε. Η εικόνα ήταν εμφύλιος πόλεμος εν εξελίξει.

Ποινικές ευθύνες δεν αποδώθηκαν ποτέ για όλα αυτά και η κυβέρνηση ποτέ δεν αντέδρασε όπως δεν αντέδρασε και ο σύλλογος καθηγητών κάτω από καθεστώς τρομοκρατίας και ούτε εφαρμόστηκε ο Νόμος,  ο οποίος προβλέπει εισαγγελική παρέμβαση στα ποινικά αδικήματα…

Όλα αυτά είναι γνωστά σε όλους, διότι δεν έχει περάσει και πολύς καιρός. Το πολιτικό κόστος διαμορφώνει συνεχώς την κατάσταση… Ας πάρουμε σαν υπόδειγμα ένα πανεπιστήμιο της  Ευρώπης ή της Αμερικής. Πρώτον: Είναι αδιανόητο να εισέρχεται στο χώρο του Πανεπιστημίου οποιοσδήποτε  χωρίς άδεια ή επίδειξη φοιτητικής ταυτότητας, πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για περιθωριακά άτομα με ανεξέλεγκτη προέλευση. Η αστυνομία του  Πανεπιστημίου ελέγγχει την τάξη.

Η παρακολούθηση των μαθημάτων στη Γερμανία είναι ιερή. Με τέσσερις αδικαιολόγητες απουσίες επαναλαμβάνεις τη χρονιά και, αν συνεχίσεις τις απουσίες απ’ τα εργαστήρια, παίρνεις διαβατήριο για το χωριό σου. Τα κόμματα δεν έχουν καμιά σχέση και οι φοιτητικοί σύλλογοι ασχολούνται και  συνεργάζονται με τους καθηγητές, μόνο για θέματα σπουδών.  Τα προγράμματα είναι ξεκάθαρα και το προσωπικό ελέγχεται κάθε χρόνο για την απόδοση και την εφαρμογή προγράμματος. Πριν απ’ όλα το κάθε πανεπιστήμιο ή σχολή, είναι σχολείο που διαμορφώνει  το ήθος των μαθητών, τη γνώση και την έρευνα. Και, βέβαια, ο πολιτισμός περνάει μέσα  απ’ όλα αυτά. Αν δεν καταφέρουμε και δεν οργανωθούμε κατάλληλα, τότε δεν έχουμε Παιδεία. Πιο σωστά δε, δεν έχουμε μέλλον. Στον σύχρονο κόσμο του ανταγωνισμού, της πληροφόρησης και της παγκοσμιοποίησης.