Εχθροί της δημοσιογραφίας

Tου Νίκου Γ. Ξυδάκη, Καθημερινή, 18.1.11

"Πλήγμα στην αξιοπιστία συνιστά επίσης η πολυθεσία, η αργομισθία και το καμουφλαρισμένο πολιτικό χρήμα προς τους δημοσιογράφους, έτσι όπως αυτά καταγράφονται λ.χ. στον ρ/σ του Δήμου Αθηναίων, τον Αθήνα 9,84. Με 384 εργαζόμενους, εκ των οποίων 240 δημοσιογράφοι, με έσοδα 600 χιλιάδες και ετήσια δημοτική επιχορήγηση 15 εκατομμύρια ευρώ, ο 9,84 είναι θλιβερό παράδειγμα ρουσφετιού και διασπάθισης του δημόσιου χρήματος. Το εξοδολόγιο και η στελέχωση του 9,84 παραπέμπουν σε εγχώριο BBC, αλλά η ποιότητα και η ποικιλία του προγράμματός του σε ραδιοσταθμό κωμοπόλεως."

Μιλάμε συχνά, όλο και συχνότερα, για κρίση των ΜΜΕ, αναλύουμε τις αλλαγές στις συνήθειες ενημέρωσης, τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, την εισβολή του Διαδικτύου, και εντοπίζουμε σε αυτά τα αίτια της κρίσης. Σπανίως όμως μιλάμε για την κρίση περιεχομένου στα ΜΜΕ και σχεδόν ποτέ για την κρίση αξιοπιστίας. Είναι λοιπόν υπεράνω κριτικής τα παραδοσιακά μέσα; Φαίνεται πως όχι.

Τον τελευταίο καιρό αυξάνονται τα κρούσματα διασποράς ανυπόστατων φημών και ψευδών ειδήσεων, από μαζικά μέσα. Πρόκειται κυρίως για αδιασταύρωτες πληροφορίες, που διοχετεύονται προφορικά, από κρατικές υπηρεσίες προς δημοσιογράφους, σαν διαρροή και «εξυπηρέτηση», και αυτές οι ανεξακρίβωτες πληροφορίες βαφτίζονται ειδήσεις και γεγονότα. Γνωστοί ρεπόρτερ, παρουσιαστές και τηλεπερσόνες αναπαράγουν άκριτα και άκοπα οτιδήποτε τους διοχετευθεί «εμπιστευτικά» χωρίς να μπουν στον κόπο να υποβάλουν σε στοιχειώδη έλεγχο την αλήθεια ή την πληρότητα της πληροφορίας – ούτε καν ένα νωχελικό «γκουγκλάρισμα» στις βιβλιοθήκες του Διαδικτύου.

Πολλοί δημοσιογράφοι, ανεκπαίδευτοι επαγγελματικά, χωρίς νοητικά εργαλεία και χωρίς ηθικές αρχές, υποδουλώνονται έτσι στις πηγές τους, μετατρεπόμενοι σε «βαποράκια», ακούσια ή εκούσια. Η αυτής της μορφής υποδούλωση, όμως, σημαίνει προδοσία του κοινού τους και καταστρατήγηση της θεμελιώδους αρχής της δημοσιογραφίας, που είναι η μετάδοση διασταυρωμένων ειδήσεων και η αμερόληπτη περιγραφή των γεγονότων.

Η ραθυμία, η πνευματική οκνηρία και η εξυπηρέτηση των πηγών, και όχι του κοινού, γίνονται αντιληπτά πλέον από το κοινό. Και γίνονται επίσης αντιληπτά σαν απώλεια της αξιοπιστίας, σαν πτώση των κυκλοφοριών, των ακροαματικοτήτων, των πωλήσεων, της επιρροής. Σαν αργός θάνατος.

Πλήγμα στην αξιοπιστία συνιστά επίσης η πολυθεσία, η αργομισθία και το καμουφλαρισμένο πολιτικό χρήμα προς τους δημοσιογράφους, έτσι όπως αυτά καταγράφονται λ.χ. στον ρ/σ του Δήμου Αθηναίων, τον Αθήνα 9,84. Με 384 εργαζόμενους, εκ των οποίων 240 δημοσιογράφοι, με έσοδα 600 χιλιάδες και ετήσια δημοτική επιχορήγηση 15 εκατομμύρια ευρώ, ο 9,84 είναι θλιβερό παράδειγμα ρουσφετιού και διασπάθισης του δημόσιου χρήματος. Το εξοδολόγιο και η στελέχωση του 9,84 παραπέμπουν σε εγχώριο BBC, αλλά η ποιότητα και η ποικιλία του προγράμματός του σε ραδιοσταθμό κωμοπόλεως.

Πρωταγωνιστές σε αυτό το διηνεκές μιντιακό σκάνδαλο είναι πολιτικοί και δημοσιογράφοι. Οι μεν δήμαρχοι της εικοσαετούς «ελεύθερης ραδιοφωνίας» εξαγόραζαν εύνοια, ανοχή ή σιωπή, με τα χρήματα των φορολογουμένων· οι δε δημοσιογράφοι εισέπρατταν παχυλά επιμίσθια, σχολιάζοντας τις εφημερίδες, ακκιζόμενοι με πολιτικούς και απαγγέλλοντας καλαμπούρια. Κάποιοι δε εξ αυτών κατακεραύνωναν συλλήβδην τους κρατικοδίαιτους κηφήνες, τις συντεχνίες και τις ΔΕΚΟ…

Ποιος να πιστέψει αυτά τα μέσα, αυτό το θέατρο της παρακμής; Ο χειρότερος εχθρός της δημοσιογραφίας είναι κάτι τέτοιοι δημοσιογράφοι.