Πλαίσο ιδεών της ΔΗΜΑΡ για την τοπική Αυτοδιοίκηση

Του Ανδρέα Νεφελούδη

Από τις αρχές του νέου χρόνου η αυτοδιοίκηση ζει σε ένα νέο και εντελώς άγνωστο για αυτήν περιβάλλον.Κινείται στον «αστερισμό» του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ στην κορύφωση της οικονομικής κρίσης που πλήττει τους εργαζόμενους και γενικότερα όλους του πολίτες της χώρας μας. Το κόμμα μας, η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, έγκαιρα και με δημιουργικό τρόπο είχε προτείνει στις τοπικές κοινωνίες ένα πλήρες σχέδιο δράσης για την επόμενη μέρα. Αυτό το σχέδιο, των 5 σημείων, τέθηκε στις τοπικές κοινωνίες και κρίθηκε με θετικό τρόπο. Τα προγραμματικά στοιχεία που περιελήφθησαν σε αυτό το σχέδιο δράσης σε ένα μεγάλο βαθμό μπόλιασαν τα προγράμματα, πολλών συνδυασμών πανελλαδικά. Σήμερα, που η επόμενη μέρα είναι παρούσα, ερχόμαστε να καταθέσουμε τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μας για τις κύριες πολιτικές που θεωρούμε πως πρέπει να αναπτύξει η αυτοδιοίκηση.

Μπροστά μας έχουμε:

 την κατάρτιση νέων προϋπολογισμών, με δεδομένη την ανάγκη της περιστολής δαπανών και του εξορθολογισμού της διαχείρισης των περιορισμένων, πλέον πόρων.

Έχουμε ακόμα:
να οργανώσουμε από την αρχή τους νέους ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΙΚΟΥΣ Δήμους,
να συστήσουμε νέα νομικά πρόσωπα ή και κοινωφελείς επιχειρήσεις,
να διασυνδέσουμε τις υφιστάμενες κτιριακές υποδομές με στόχο την καλύτερη και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση του πολίτη,
να οργανώσουμε δομές ενίσχυσης της διαφάνειας και ανάπτυξης ενός ευρύτερου πνεύματος λαϊκής και κοινωνικής συμμετοχής και συναίνεσης,
να καθιερώσουμε ποιοτικές και αντικειμενικές διαδικασίες για όλες τις υπηρεσίες που θα παρέχουν από εδώ και εμπρός οι νέοι φορείς.
Τίποτα δεν θα είναι πια ίδιο με το χθες.
Όλα αυτά συνυπολογίζοντας αυτό πού από την προεκλογική περίοδο είχαμε τονίσει, ότι δηλαδή η αυτοδιοίκηση μπορεί να παίξει ένα πολύ σοβαρό ρόλο στην αντιμετώπιση, σε τοπικό επίπεδο, των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης εφαρμόζοντας πολιτικές κοινωνικής αλληλεγγύης και οικονομικής ανακούφισης των νοικοκυριών.
Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω και συνεπείς σε όσα προεκλογικά είχαμε εξαγγείλει, προτείνουμε για διαβούλευση και προβληματισμό στην Τοπική Αυτοδιοίκηση τις παρακάτω ιδέες.

Οι προϋπολογισμοί να έχουν έντονα κοινωνικό χαρακτήρα, χαρακτήρα ενίσχυσης της κοινωνικής αλληλεγγύης σε τοπικό επίπεδο. Δεν είναι η ώρα για την κατασκευή μεγαλύτερων ή μικρότερων έργων, παρά μόνο συντήρησης των υφιστάμενων υποδομών, αλλά η ώρα είτε της διεύρυνσης των κοινωνικών υποδομών, είτε της μεταφοράς ή και εξοικονόμησης πόρων για την ανακούφιση του οικογενειακού εισοδήματος και της τοπικής επαγγελματικής δραστηριότητας. Πρακτικά η παραπάνω προσέγγιση σημαίνει ΚΑΜΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΤΕΛΩΝ, σε μια περίοδο που οι πολίτες επιβαρύνονται με περικοπές στους μισθούς και αυξήσεις της φορολογίας. Μπορεί επίσης να σημαίνει μείωση των τελών ή εξορθολογισμό τους σε σχέση με την απόδοση της επαγγελματικής δραστηριότητας.
Μπορεί επίσης να σημαίνει μείωση του δημοτικού φόρου, αφού τα έργα δεν είναι πρώτη προτεραιότητα στην περίοδο που διανύουμε. Σημαίνει μείωση των συντελεστών των τιμολογιακών πολιτικών που ασκεί η αυτοδιοίκηση για την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών (παιδικοί σταθμοί, πολιτισμός, αθλητισμός κλπ). Σημαίνει ενίσχυση των δομών για την εξασφάλιση πιστώσεων από νέους αναξιοποίητους μέχρι σήμερα πόρους, όπως τα ανταγωνιστικά προγράμματα της Ε.Ε.
Σημαίνει τέλος ανάπτυξη της φαντασίας και της διορατικότητας ώστε να εφαρμοστούν καινοτόμες και βιώσιμες λύσεις για τα θέματα της τόνωσης της τοπικής οικονομίας, όπως η σύνδεση των τελών με την τοπική αγορά και την ενίσχυση της.
Η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να δημιουργήσει θεσμούς που να υπερβαίνουν το αμαρτωλό πελατειακό καθεστώς που επί χρόνια είχε καλλιεργηθεί. Θεσμούς ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και ενίσχυσης των αδύναμων, αυτών που κινδυνεύουν να βρεθούν στην ανεργία, αυτών που δυσκολεύονται να επιβιώσουν.
Οι θεσμοί αυτοί μπορεί να είναι από τους απλούς μηχανισμούς αλληλεγγύης όπως τα κοινωνικά παντοπωλεία, φαρμακεία κλπ, αλλά ακόμα μπορεί να είναι θεσμοί ανταλλαγής δεξιοτήτων και προσόντων μεταξύ των πολιτών, όπως η δημοτική κουζίνα αλληλεγγύης, ή ακόμα περισσότερο θεσμοί που αποκαθιστούν την ηθική βάση στην λειτουργία του τραπεζικού συστήματος (πχ δημοτική ηθική τράπεζα για τους απειλούμενους από ανεργία κλπ)
Υπάρχει ακόμα υποχρέωση στην αυτοδιοίκηση να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της, εγκαθιστώντας συστήματα διοίκησης ολικής ποιότητας, αντικειμενικές διαδικασίες και αναλαμβάνοντας δεσμεύσεις εξυπηρέτησης των πολιτών, με την ανάπτυξη διαδικασιών και θεσμών λαϊκής και κοινωνικής συμμετοχής, δίνοντας αποφασιστικού χαρακτήρα αρμοδιότητες σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα (νέοι, επαγγελματοβιοτέχνες κλπ), πιστοποιώντας συστήματα ενίσχυσης της διαφάνειας όπως η καθιέρωση του απολογισμού ανά έργο, όπως ο εξορθολογισμός των δαπανών για την εκτέλεση έργων ή ακόμα η καθιέρωση του πόθεν έσχες ετήσια για ΟΛΟ το αιρετό σώμα και τους διευθυντές των υπηρεσιών.
Η Τοπική αυτοδιοίκηση  πρέπει να κατασκευάσει νέους  οργανισμούς εσωτερικών υπηρεσιών που να είναι σύγχρονοι, να ενισχύουν την αποτελεσματικότητα και να χτυπούν στην ρίζα της κάθε μορφή γραφειοκρατίας, με διευθύνσεις προγραμματικού χαρακτήρα, με πλήρη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και των δεξιοτήτων του, με την καθιέρωση του προσοντολόγιου και της περιγραφής εργασιών ανά τμήμα, γραφείο και διεύθυνση.
Παράλληλα, πρέπει να επανατοποθετηθούμε στο θέμα των νομικών προσώπων και των δημοτικών κοινωφελών επιχειρήσεων. Πρέπει να επανεκτιμηθεί αν χρειάζονται πλέον οι δημοτικές κοινωφελείς ή αν θα πρέπει όλες οι παράλληλες δραστηριότητες να αναπτυχθούν από αυτοτελή νομικά πρόσωπα. Είναι όμως σκόπιμο όπου υπήρχαν ανώνυμες αναπτυξιακές εταιρείες αυτές να διατηρηθούν γιατί μπορεί να επιτελέσουν σοβαρό αναπτυξιακό έργο.
Τέλος στην πρώτη γραμμή των ενδιαφερόντων της αυτοδιοίκησης να μπουν οι δραστηριότητες της πράσινης ανάπτυξης με την μορφή της εξοικονόμησης πόρων, της δημιουργίας νέων βιώσιμων θέσεων εργασίας, της μείωσης του κόστους για την παροχή υπηρεσιών, της αξιοποίησης των φυσικών πόρων των περιοχών.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν σκέψεις που τίθενται για διαβούλευση με τα στελέχη και τους φίλους του κόμματος μας που εργάζονται, απασχολούνται, έχουν εκλεγεί ή απλώς ενδιαφέρονται για τον θεσμό της αυτοδιοίκησης. Αποτελούν ένα πολύ συνοπτικό κείμενο ιδεών για την επικείμενη διημερίδα για την αυτοδιοίκηση που αποφάσισε να οργανώσει το κόμμα μας στις 11-12 και 13 Φλεβάρη του 2011.
Ελπίζουμε μέσα από την διαβούλευση, τον διάλογο και την ενεργοποίηση των δυνάμεων των τοπικών κοινωνιών να διαμορφωθεί ένα νέο πλαίσιο πολιτικής που θα υπερβαίνει τη κρίση του θεσμού και θα τον καθιστά ικανό να αποκαταστήσει το κύρος και την αξιοπιστία του.
Εμείς θα είμαστε πάντα δίπλα στον θεσμό αρωγοί στον διαρκή εκσυγχρονισμό του.

Ανδρέας Νεφελούδης

Υπεύθυνος τομέα Αυτοδιοίκησης