Καθαρές επιλογές, καθαρά λόγια

 Του Κώστα Κάρη, Αυγή, 28.11.10

Η ύφεση απλώνεται, η δημοσιονομική κρίση παραμένει απειλητική, δεν ελέγχεται, η επίθεση έχει εξαπολυθεί εναντίον σειράς χωρών σε όλη την Ευρώπη. Δεν υπάρχει χρόνος πια για αναπολήσεις του “ωραίου παρελθόντος” το οποίο “κατεδαφίζεται”. Η κοινωνία αγωνιά. Είναι ώρα για καθαρές κουβέντες και εντός και εκτός της αριστεράς. Ώρα για πράξεις συνεπείς προς τις διακηρύξεις. Δεν μας χρειάζονται λόγια που συγκαλύπτουν τις σκληρές αλήθειες. ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ που γίνεται όλο και πιο δύσκολη, για το μέλλον που μας απειλεί, οι περισσότεροι απλοί άνθρωποι, δημοκράτες, προοδευτικοί, θα συμφωνήσουμε. Θυσίες εισοδημάτων από μεσαία και χαμηλά στρώματα χωρίς χρονικό ορίζοντα εξόδου. Ύφεση, απολύσεις, κλείσιμο επιχειρήσεων. Άνοδος της ανεργίας, αδιέξοδα για τους νέους. Συνεχής μείωση των δημοσίων υπηρεσιών και προγραμμάτων πρόνοιας.

ΓΙΑ ΤΑ ΑΙΤΙΑ θα συμφωνήσουμε πάλι πολλοί αν μιλήσουμε γενικά. Αν δεν πιάσουμε και τις δικές μας ευθύνες. Δεν εννοώ τις ατομικές -δεν είμαστε κοινωνία ίσων μεμονωμένων ατόμων- όσο τις συλλογικές, των ομάδων, πολιτικών και κοινωνικών, των κομμάτων, του συνδικαλισμού κ.λπ. Μιλώντας γενικά θα δεχθούμε οι περισσότεροι ως αίτια τις πελατειακές σχέσεις, την κρατικοδίαιτη επιχειρηματική δράση, την υπερδιόγκωση του δημόσιου, την υποχώρηση της παραγωγής. Οι πρώτες σημαντικές δυσκολίες προς μια κοινή βάση συζήτησης εκδηλώνονται όταν πάμε στις επιμέρους συλλογικές ευθύνες. Όταν πάμε να φύγουμε από το “φταίνε όλοι όσοι κυβέρνησαν”. Εκεί αρχίζουν τα επιχειρήματα διαφυγής. Δεν φταίμε εμείς, φταίνε οι άλλοι, οι πάνω, οι δίπλα. Κοινή βάση είναι πάντως ότι όσοι κατηγορούνται, επικρίνονται για τη δυσλειτουργία του κράτους, που δεν πλήρωναν, που βολεύτηκαν και βόλεψαν, που απέσπασαν και μοίρασαν μικρά και μεγάλα προνόμια, σε κομματικούς και άλλους φίλους. Έχει σημασία να τα σημειώνουμε, να τα θυμόμαστε αυτά. Τα έλεγαν πολλοί πριν το 2010. Η κριτική αυτή έρχεται από πολλά χρόνια και δεν είναι δημιούργημα της έντασης μετά το Μνημόνιο. Ας προσπαθήσουμε να φύγουμε από τους όρκους πίστης στο Μνημόνιο ή στο αντιμνημόνιο και ας μιλήσουμε καθαρά. Για τη διέξοδο δεν ξέρω πόσοι μπορούμε να συμφωνήσουμε. Συνήθως κατασκευάζονται προτάσεις πρόχειρες, εξωπραγματικές, αποτελεσματικός διάλογος ακόμη δεν έχει αναπτυχθεί και αποφασίζονται όλα σε κλειστά γραφεία ερήμην της κοινωνίας. Βήμα-βήμα, χωρίς άχρηστες φλυαρίες, κάποιος δρόμος μπορεί να ανοίξει.

ΝΑΙ ή έξω από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση; Η επιλογή είναι θεμελιώδης. Η έξοδος της Ελλάδας είναι πιθανή πια, καθώς υπάρχουν δυνάμεις στη Γερμανία που το θέλουν. Το κόστος όμως για τη χώρα μας είναι θεόρατο. Βάση πρώτη μιας πορείας διεξόδου: επιμονή, μέσα στην Ευρώπη, με το ευρώ. Στρατηγικός στόχος, η σύγκλιση, η αντιστροφή της σημερινής διαδικασίας οικονομικής και κοινωνικής απόκλισης. Πρέπει να μειωθεί το έλλειμμα ή είναι πλαστό πρόβλημα; Αυτή είναι η δεύτερη θεμελιώδης επιλογή. Αν θέλουμε αντιστροφή της πορείας απόκλισης -που αν συνεχιστεί για πολύ, θα μας οδηγήσει εκτός ευρώ και Ε.Ε.- η αποφασιστική μείωση του ελλείμματος είναι επιλογή. Μόνον έτσι μπορεί να σχεδιαστεί βιώσιμο σενάριο ελέγχου του χρέους.

ΠΟΙΟΙ πληρώνουν και θα πληρώσουν το κόστος της μείωσης του ελλείμματος. Εδώ βρίσκεται η μεγάλη ήττα των αριστερών δυνάμεων. Επικεντρωμένες οι περισσότερες στην καταγγελία των άδικων μέτρων του Μνημονίου, δεν μπόρεσαν να συγκεντρώσουν κοινωνικές δυνάμεις και δυνάμεις μέσα στο κράτος ώστε να ασκηθεί αποφασιστική πίεση στα στρώματα που φοροδιέφευγαν και συνεχίζουν να μην πληρώνουν. Για παράδειγμα, μέσα στη γενική παράσταση “όλοι πονάμε” εμφανίστηκαν και οι χρηματιστές που ζητούν κρατική προστασία και... μείωση της ήδη χαμηλής φορολογίας των μερισμάτων! Μπορεί να υλοποιηθεί ένα δίκαιο πρόγραμμα, αποτελεσματικό, μόνον από τη χώρα; Όχι. Οι συσχετισμοί στην Ε.Ε. μας επιβάλλουν δυσμενείς όρους. Μπορούμε να σταματήσουμε τώρα τον δανεισμό από την τρόικα; Όχι. Πώς θα χρηματοδοτήσουμε την εσωτερική αγορά μόνοι μας; Πώς θα ανοίξουμε δρόμους ανάπτυξης ;

ΘΑ ΕΠΑΝΕΛΘΟΥΜΕ την επόμενη Κυριακή. Όλα όμως δείχνουν ότι μαζί με την επέκταση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου της τρόικας η Ελλάδα πρέπει να θέσει στην ημερήσια διάταξη την τροποποίηση του Μνημονίου -κάτι που ήδη γίνεται- αλλά προς την πλευρά των εργαζομένων, των μεσαίων και αδύνατων στρωμάτων. Και αυτό απαιτεί την εμπλοκή της κοινωνίας με αγώνες και ενότητα πάνω σε εναλλακτικές προτάσεις. Ενότητα σε ανέξοδες φλυαρίες δεν θα υπάρξει.