Γιάννης Βούλγαρης: Να αλλάξουμε την ατμόσφαιρα της καθημερινής μας ζωής

 Με τη μαζική παρουσία της στο Σύνταγμα, η φιλοευρωπαϊκή Ελλάδα έσπασε τη σιωπή της. Έσπασε το μονοπώλιο που κέρδισε ο εθνολαϊκισμός στις Πλατείες επί πέντε χρόνια. Ξεπερνά την ήττα της. Διεκδικεί ενεργητικά τον πλειοψηφικό της χαρακτήρα.

Φίλες και φίλοι

1. Ευχαριστώ πολύ την Επιτροπή για την πρόσκληση. Βρίσκομαι εδώ ως πολίτης που ενδιαφέρεται η Ελλάδα να μείνει εκεί που ανήκει. Στην Ευρώπη. Για να αλλάξει μέσα και μέσω της Ευρώπης. Για να αλλάξει και η Ευρώπη με την προσπάθεια όλων των προοδευτικών της δυνάμεων. Βρίσκομαι εδώ και ως πολίτης της Δημοκρατικής Αριστεράς που καταλαβαίνει ότι το σημερινό κομματικό σκηνικό είναι ασταθές, μεταβατικό, πηγή κρίσης παρά υγιούς αντιπροσώπευσης. Και γι αυτό ελπίζω ότι θα μπορέσουμε όλοι και όλες να ανασυγκροτήσουμε έναν Προοδευτικό Πόλο στο νέο κομματικό σύστημα. Πόλο δυναμικό – όχι συμπληρωματικό. Πόλο ριζωμένο στην κοινωνία, στην αυτοδιοίκηση και στον κόσμο της εργασίας. Μού άρεσε η φράση του Σταύρου Θεοδωράκη «Δεξιά είναι το Κούγκι – Αριστερά η ευρωπαϊκή προοπτική». Γιατί ακριβώς ένωνε το εθνικό και το προοδευτικό, το αριστερό και το ευρωπαϊκό, σε ένα κοινό μέτωπο κατά του δεξιού και αριστερού εθνολαϊκισμού, της παραφροσύνης, και της ανοησίας που κυριαρχεί εδώ και καιρό στον τόπο μας.

2. Τα νέα από τις Βρυξέλλες μάλλον δείχνουν ότι προς το παρόν δεν γινόμαστε Κούγκι. Όλη όμως αυτή η πολύμηνη διαπραγμάτευση κατέληξε στο «σενάριο σερνόμαστε ως χώρα». Ό,τι μπόρεσε να παρoυσιάσει η κυβέρνηση ήταν ένα κατάλογος με φορολογικά και δημοσιονομικά μέτρα – χωρίς κανένα αναπτυξιακό σχέδιο, καμία συνεκτική ιδέα για την ανάπτυξη αυτής της χώρας.

Εντάξει, να γλυτώσουμε το Κούγκι. Δεν δικαιούμαστε όμως να ρωτήσουμε τον ΣΥΡΙΖΑ και τον κ. Τσίπρα;

Πέντε μήνες γονάτισε η κοινωνία και η οικονομία. Άξιζαν τον κόπο αυτά που φέρατε; Δεν θα λογοδοτήσετε πολιτικά για την ύφεση; Tα πρόσθετα 5 δις που επιβαρύνατε τη χώρα; Για το πλιάτσικο που έγινε στα αποθεματικά του Δημοσίου;

Και τελικά μπορεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ, να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας συμφωνίας όπως αυτή που συζητιέται;

Προσωπικά πιστεύω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ όπως τον γνωρίσαμε έχει φτάσει στα όρια του. Θα είναι άλλη μια κυβέρνηση που θα καταναλωθεί από την κρίση. Και ως πολιτικός φορέας δεν θα μπορέσει να διατηρήσει τον πολυσυλλεκτισμό που εξασφάλισε στη φάση της αντιμνημονιακής εθνολαϊκιστικής δημαγωγίας.

Θα είναι μια εξέλιξη που δεν θα στενοχωρήσει τη χώρα. Και δεν θα πρέπει να στενοχωρήσει ούτε καν τις δημοκρατικές φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, είτε στην ηγεσία, είτε στη βάση του. Το σημερινό σχήμα δεν είναι συμβατό με μια επιτυχή παρουσία της Ελλάδας στην Ευρώπη.

3. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η προοπτική κάνει ακόμα πιο επιτακτικές και ενδιαφέρουσες τις εξελίξεις στο υπό διαμόρφωση κομματικό σύστημα και αναδεικνύουν την αναγκαιότητα ενός Προοδευτικού Πόλου μεσαίου τουλάχιστον μεγέθους, που θα λειτουργήσει εξυγιαντικά στο σημερινό πολιτικό σκηνικό.

Το ΠΟΤΑΜΙ έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία. Δικαιωματικά. Λόγω μεγέθους και επιτυχούς παρουσίας. Αλλά το δικαίωμα δημιουργεί και υποχρέωση. Η προσπάθεια θα είναι δύσκολη και για το ΠΟΤΑΜΙ και για τον ίδιο τον Σταύρο Θεοδωράκη. Γιατί – έτσι νομίζω, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι έτσι – γιατί απαιτεί ουσιαστικές αλλαγές πολιτικοϊδεολογικής διεύρυνσης προς τον κεντροαριστερό και αριστερό χώρο, οργανωτικές αλλαγές για να ριζώσει στους κοινωνικού χώρους, συνδυασμό νέας αλλά και καθιερωμένης πολιτικής πρακτικής.

Η προσπάθεια δεν αφορά όμως μόνο το ΠΟΤΑΜΙ. Κρίνονται όλες οι δυνάμεις του χώρου. Κρίνονται όλες οι ηγεσίες, παλιές και νέες.

Φίλοι και φίλες

4. Το πρόβλημα για τις δυνάμεις της φιλοευρωπαϊκής Ελλάδας δεν περιορίζεται στο κομματικό επίπεδο. Έχουμε να λογαριαστούμε με τα τραύματα, τις ιδεολογικές οπισθοχωρήσεις, τις αξιακές ήττες που γνώρισε η προοδευτική κουλτούρα σε αυτή τη χώρα από το ξέσπασμα του εθνολαϊκισμού, του ανορθολογισμού, της ανομίας και του ευρωσκεπτικισμού.

Η μάχη της φιλοευρωπαϊκής Ελλάδας δεν είναι μόνο να κρατήσουμε τη χώρα στο ευρώ. Είναι να κάνουμε ξανά την Ελλάδα ισότιμο μέλος, σε μια Ευρώπη πολιτικά πιο ενωμένη και κοινωνικά πιο αλληλέγγυα.

Οι ΣΥΡΙΖΑίοι καλούσαν τον κόσμο τους «να πάρει τη διαπραγμάτευση στα χέρια του». Εμείς πρέπει να καλέσουμε τους Έλληνες και τις Ελληνίδες όχι μόνο να κρατήσουν την Ελλάδα στην Ευρώπη, αλλά και να αποκαταστήσουμε την εθνική μας αξιοπρέπεια μέσα στην Ευρώπη. Και η εθνική αξιοπρέπεια δεν αποκαθίσταται διαπραγματευόμενος «σκληρά» ή «μαλακά», πόσα δανεικά θα σού δώσουν τα άλλα Κράτη.

Αποκαθίσταται όταν σταθείς στα πόδια σου, ανταγωνιστικά, παραγωγικά, πολιτικά, εθνικά, αλλά και συνεργατικά με τα άλλα κράτη-μέλη.

Οι δύο μεγάλες συγκεντρώσεις της πατριωτικής φιλοευρωπαϊκής Ελλάδας ήταν απόδειξη ότι μπορούμε να αλλάξουμε την κατάσταση. Ήταν ένα «σημείο στροφής». Ένα προμήνυμα αλλαγής στις συνειδήσεις του κόσμου.

Και το λέω ξέροντας τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις για την υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα. Οι ίδιες όμως δημοσκοπήσεις δείχνουν τη μεγάλη πλειοψηφία που θέλει να μείνουμε Ευρώπη. Και το θέλει σε πείσμα των καρκινοβασιών της κυβέρνησης. Σε πείσμα των επιδιώξεων εκείνου του συνονθυλεύματος νεοκομμουνιστών, εθνικιστών και φασιστών που προσπαθούν να κολλήσουν την Ελλάδα στο τέλμα για να την βγάλουν τελικά από την Ευρώπη.

5. Με τη μαζική παρουσία της στο Σύνταγμα, η φιλοευρωπαϊκή Ελλάδα έσπασε τη σιωπή της. Έσπασε το μονοπώλιο που κέρδισε ο εθνολαϊκισμός στις Πλατείες επί πέντε χρόνια. Ξεπερνά την ήττα της. Διεκδικεί ενεργητικά τον πλειοψηφικό της χαρακτήρα.

Γι αυτό προσπάθησαν να την υποτιμήσουν και να τη διαβάλουν. Οι διαδηλώσεις της «κατσαρόλας», των ανώτερων στρωμάτων, και άλλα τέτοια.

Ε λοιπόν, ήταν κραυγή αγωνίας. Κραυγή αγωνίας ενός κόσμου που βλέπει ότι κινδυνεύει να καταστραφεί. Ως επαγγελματίας. Ως εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα – ναι, υπάρχει και τέτοιος. Ως εργαζόμενος του δημόσιου τομέα, στις κοινωνικές υπηρεσίες, στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, στα νοσοκομεία και παντού, όπου βλέπουμε το εργασιακό περιβάλλον μας να καταρρέει με επιταχυνόμενους ρυθμούς.

Αυτή η κραυγή αγωνίας των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας είναι ο μοχλός και το εφαλτήριο που διαθέτει η φιλοευρωπαϊκή Ελλάδα για να αλλάξουμε την ατμόσφαιρα της εθνικής μας ζωής.
Για να αντιστρέψουμε την εθνικολαϊκιστική οπισθοδρόμηση.

6. Πολιτικά πρέπει να διαψεύσουμε την ιδέα ότι η Ελλάδα δείχνει την κυριαρχία της όταν αυτοπροβάλλεται σαν χώρα ειδικών αναγκών. Να πείσουμε και πάλι τους εαυτούς μας και τον έξω Κόσμο ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που μπορεί. Έτσι ήταν στη νεώτερη ιστορία της, έτσι μπορεί να συνεχίσει.

Ιδεολογικά, πρέπει να διαψεύσουμε την εθνικολαϊκιστική παράκρουση ότι πατριωτισμός σημαίνει προδιάθεση στην εθνική αυτοκτονία. Σαν το Κούγκι και ο Ζάλογγος να είναι ο εθνικός μας κανόνας. Συμβαίνει το αντίθετο. Η νεώτερη Εθνική μας ταυτότητα συνυφάνθηκε με την ιδέα της Ευρώπης.

Υπάρχουν οι κοινωνικές δυνάμεις και οι δυνατότητες μιας τέτοιας αντιστροφής του εθνικού κλίματος; Ναι υπάρχουν. Ας το δούμε σαν κοινωνικό παράδοξο. Αισιόδοξο παράδοξο. Μέσα από την επιδείνωση της κρίσης των τελευταίων πέντε μηνών και τις αστοχίες της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, πολλές κοινωνικές ομάδες στέκονται και πάλι προβληματισμένες. Από τα δημαγωγικά ξεσπάσματα του τύπου «φτάνει πια» ή τις εθνικολαικιστικές εκρήξεις, περνάνε στην περισυλλογή.

Κοινωνικές ομάδες εργαζομένων, μεσαίων στρωμάτων, επαγγελματιών, φοιτητών, κατανοούν σχεδόν ενστικτωδώς, πώς ακόμα και τα στενά οικογενειακά, συντεχνιακά ή τοπικά συμφέροντά τους είναι συνυφασμένα με τη συμμετοχή μας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Σαν η κοινωνία, σαν η κοινωνική πλειοψηφία να συνειδητοποιεί με νέο τρόπο την ευρωπαϊκή διάσταση της υλικής της ύπαρξης.

Υποστηρίζω ότι αυτή η νέα αυτογνωσία δίνει τη λαϊκότητα στον νέο ευρωπαϊσμό, ο οποίος αναδιαμορφώνεται μετά την εμπειρία της χρεοκοπίας. Και κατά τούτο η πλειοψηφία του ευρώ είναι πολύ πιο λαϊκή από την ακτιβιστική ιδεοληψία της δραχμής. Και σίγουρα περισσότερο, από τα συμφέροντα της Συμμορίας της Δραχμής.

Φίλες και φίλοι

7. Το έχουμε αισθανθεί εδώ και κάποιο καιρό. Ζούμε μέρες που ό,τι γίνεται γράφει Ιστορία για δεκαετίες. Φέρνουμε ευθύνη συλλογική και προσωπική, όχι μόνο για ό,τι μας συμβεί, αλλά και για ό,τι θα συμβεί σε μερικές γενιές από τις επόμενες.

Δεν είναι ώρα να ανατρέξουμε πώς φτάσαμε εδώ. Γιατί κινδυνεύουν πλέον κατακτήσεις που φανταζόμασταν παγιωμένες. Τώρα είναι η στιγμή της αντίστασης, της πολιτικής πρωτοβουλίας, της κινητοποίησης και των καθαρών επιλογών.

Για το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας και της Ευρώπης.