Η κορύφωση και το τέλος της Ανανεωτικής Αριστεράς

 Του Γεράσιμου Γεωργάτου, www.metarithmisi.gr

 Δυστυχώς, πολύ δυστυχώς, η Ανανεωτική Αριστερά δεν μπορεί πλέον να ανανεώσει ούτε τον εαυτό της, για να είναι χρήσιμη και στην κοινωνία. Δεν τολμά στοιχειώδεις παραδοχές και υπερβάσεις. Ο τελευταίος της σταθμός, η ΔΗΜΑΡ, συρρικνωμένη και τριχασμένη, χωρίς κρίσιμη μάζα και με τους πολίτες να της έχουν γυρίσει την πλάτη, είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατον να ανακάμψει. Είναι εύγλωττος ο τίτλος που χρησιμοποιεί η ίδια η Ντόρα Τσικαρδάνη σε κάποια ιστοσελίδα, «Προφανώς, η τελευταία μου ομιλία στην Κ.Ε». Από δω και πέρα, και ιδίως μετά το επικείμενο συνέδριο, το μόνο που θα έχει απομείνει θα είναι μοναχικές διαδρομές ή διαδρομές σε μικρές παρέες στη Δημοκρατική Παράταξη, στο ΠΟΤΑΜΙ, στο σπίτι ή δεν ξέρω που αλλού και φυσικά και στον ΣΥΡΙΖΑ. Κάποια πιο «επιφανή» στελέχη ίσως διασωθούν. Όμως αυτό δεν είναι το ζητούμενο για την Ελλάδα της κρίσης και της συντηρητικής διακυβέρνησης. Κρίμα.

Περί της ΔΗΜΑΡ βεβαίως ο λόγος και με αφορμή γι` αυτές τις σκέψεις την πολύ καλή ομιλία της Ντόρας Τσικαρδάνη, εκ μέρους της Μεταρρυθμιστικής Τάσης, στην τελευταία Κ.Ε του κόμματος. Πρώτα – πρώτα υπάρχει, κατά τη γνώμη μου, ένα ιδεολογικό – πολιτικό ζήτημα. Η ανανέωση της αριστεράς από την εμφάνισή της στον ευρωπαϊκό χώρο, με αιχμή το ιταλικό Κ.Κ και τον Μπερλιγκουέρ, και όπως εκφράστηκε στην Ελλάδα μετά τη διάσπαση του 68 και τον Λεωνίδα Κύρκο, αφορούσε πρωτίστως και κυρίως την ανανέωση του κομμουνιστικού κινήματος: όχι στην δι` εφόδου κατάληψη της εξουσίας, αλλά αποδοχή και σεβασμός του αστικού πλουραλιστικού κοινοβουλευτικού πλαισίου και των διαδικασιών του, για την διαμόρφωση με μεταρρυθμίσεις μιας κοινωνίας ισότητας και δικαιοσύνης. Αυτό που ονομάστηκε Σοσιαλισμός με Ελευθερία και Δημοκρατία.
Μόνο που αυτή η ιστορία, πάντα κατά τη γνώμη μου, τελείωσε οριστικά το 1989, με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και των κομμουνιστικών καθεστώτων. Κάτι που δεν υπάρχει, δεν χρειάζεται ανανέωση και δεν μπορεί να ανανεωθεί.

Για να συνεχίσει να είναι χρήσιμη και ζωντανή η ανανεωτική αριστερά έπρεπε, πολύ συνειδητά, να στραφεί, να ενισχύσει και να ανανεώσει το άλλο, το υπαρκτό ρεύμα της αριστεράς, τη σοσιαλδημοκρατία. Κάποιοι το έλεγαν καθαρά και επιδίωκαν αυτή τη σύγκλιση. Ο ίδιος ο Λεωνίδας Κύρκος και ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης που δήλωνε και ευθαρσώς σοσιαλδημοκράτης.

Και το χρειαζόταν αυτό η σοσιαλδημοκρατία, καθώς είχε αρχίσει ήδη η μεταστροφή του ιδεολογικού κύκλου και βρισκόταν, όπως και συνεχίζει να βρίσκεται, σε άμυνα και υποχώρηση απέναντι στην νεοφιλελεύθερη κυριαρχία. Βλέπε και σήμερα τις σπασμωδικές απόπειρες των γάλλων σοσιαλιστών να διαφοροποιηθούν από τα μερκελικά δόγματα. Όμως το ενιαίο νόμισμα αποκλείει τους εθνικούς κευνσιανισμούς και η παγκοσμιοποίηση την επιστροφή σ` αυτούς. Ο ομοσπονδιακός κευνσιανισμός παραμένει γι` αυτό μονόδρομος.

Το εγχώριο πολιτικό προσωπικό της Ανανεωτικής Αριστεράς, πλην εξαιρέσεων, δεν κατανόησε έγκαιρα και σε βάθος την αλλαγή της συγκυρίας. Παρέμεινε εν πολλοίς δέσμιο στοιχείων της κομμουνιστικής παράδοσης που εκτείνονται από τον υποδόριο αντιδυτικισμό και ευρωσκεπτικισμό, την αδυναμία πραγματικής ενσωμάτωσης της φιλελεύθερης παράδοσης του ατομισμού και των δικαιωμάτων και κυρίως την δυσπιστία μέχρι εχθρότητας προς τη σοσιαλδημοκρατία. Βοήθησε σ` αυτό και η βαλκανική στη χώρα μας εκδοχή της, όπως εκφράστηκε από το ΠΑΣΟΚ.

Έτσι, η Ανανεωτική Αριστερά επιδιώκοντας την αυτόνομη παρουσία της και με αυτές τις αδυναμίες (ΕΑΡ, ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ), έβαινε συρρικνούμενη όντας μετέωρη, χωρίς να μπορεί να ολοκληρώσει τη μετάβαση που ξεκίνησε το 68, από την 3η διεθνή στη 2η , μετά το 1989.

Η μετεξέλιξη του ΣΥΝ σε ΣΥΡΙΖΑ, σε ένα κόμμα με πολλά στοιχεία ποπουλισμού και λατινοαμερικάνικου περονισμού, αποτέλεσε την πρώτη ταφόπλακα. Η αποχώρηση της Ανανεωτικής Πτέρυγας, το 2010, και η συγκρότηση της ΔΗΜΑΡ αναπτέρωσε την ελπίδα, με κορύφωση τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση. Εις μάτην όμως. Η πορεία είναι γνωστή. Η υπέρβαση αποδείχτηκε για μια ακόμα φορά αδύνατη. Το κυβερνητικό βάρος δυσβάσταχτο ενώ η δυσπιστία και η εχθρότητα προς τη σοσιαλδημοκρατία και οι προσωπικές βλέψεις κατέστησαν αδύνατη τη συνεννόηση για τη μεγάλη Δημοκρατική Παράταξη, που σήμερα επιχειρείται σε «σεληνιακό τοπίο», όπως σημειώνει πετυχημένα η Ντόρα.

Η βαθμιαία συρρίκνωση της ΔΗΜΑΡ, εξαιτίας αμφισημειών, ανακολουθιών και αντιφάσεων, με αποκορύφωμα την καταβαράθρωση των πρόσφατων ευρωεκλογών, έχει μεταβάλει ηγεσία, πλειοψηφία και μειοψηφία σε εσωστρεφείς αποστεωμένους μηχανισμούς στελεχών, με κύριο μέλημα την διάσωσή τους.

Ο πρόεδρος και το περιβάλλον του συνεχίζουν τα απίστευτα σλάλομ σε σωρεία θεμάτων που εκτείνονται από την πολιτική συμμαχιών και την προεδρία του κόμματος μέχρι την προεδρία της δημοκρατίας, με την τυχοδιωκτική πολιτική λογική «ό,τι κάτσει». Η αριστερή πλειοψηφία (Αριστερό Δίκτυο) σαλπίζει την επιστροφή στον ΣΥΡΙΖΑ αρνούμενη έτσι ευθέως την ταυτότητα της ανανεωτικής αριστεράς και της σύγκλισης με τη σοσιαλδημοκρατία. Όσο για την Μεταρρυθμιστική Τάση, εξαντλείται και αυτή αποκλειστικά σε εσωκομματικά ζητήματα και ζητήματα συμμαχιών, χωρίς να έχουμε δει δημόσιες τοποθετήσεις της σε σημαντικά τρέχοντα θέματα που θα την διαφοροποιούσαν πολιτικά και θα επιβεβαίωναν τον χαρακτηρισμό της ως «Μεταρρυθμιστική». Και εδώ πρυτανεύει η λογική της διάσωσης.

Δυστυχώς, πολύ δυστυχώς, η Ανανεωτική Αριστερά δεν μπορεί πλέον να ανανεώσει ούτε τον εαυτό της, για να είναι χρήσιμη και στην κοινωνία. Δεν τολμά στοιχειώδεις παραδοχές και υπερβάσεις. Ο τελευταίος της σταθμός, η ΔΗΜΑΡ, συρρικνωμένη και τριχασμένη, χωρίς κρίσιμη μάζα και με τους πολίτες να της έχουν γυρίσει την πλάτη, είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατον να ανακάμψει. Είναι εύγλωττος ο τίτλος που χρησιμοποιεί η ίδια η Ντόρα Τσικαρδάνη σε κάποια ιστοσελίδα, «Προφανώς, η τελευταία μου ομιλία στην Κ.Ε».

Από δω και πέρα, και ιδίως μετά το επικείμενο συνέδριο, το μόνο που θα έχει απομείνει θα είναι μοναχικές διαδρομές ή διαδρομές σε μικρές παρέες στη Δημοκρατική Παράταξη, στο ΠΟΤΑΜΙ, στο σπίτι ή δεν ξέρω που αλλού και φυσικά και στον ΣΥΡΙΖΑ. Κάποια πιο «επιφανή» στελέχη ίσως διασωθούν. Όμως αυτό δεν είναι το ζητούμενο για την Ελλάδα της κρίσης και της συντηρητικής διακυβέρνησης. Κρίμα.

Ο Γεράσιμος Γεωργάτος, είναι Φιλόλογος, Μέλος της Κ.Ε της ΔΗΜ.ΑΡ, υποψήφιος ευρωβουλευτής.