Η γαλλική κρίση αντανακλά την ευρωπαϊκή συμφορά

 Του Howard Davis, Financial Times, www.euro2day.gr/

Το σοσιαλιστικό πείραμα της Γαλλίας, η πολιτική βόμβα στα χέρια του Ολάντ και οι ανησυχίες για την ανάκαμψη της ευρωζώνης. Μάταια η προσπάθεια της Γαλλίας να ακολουθήσει το Βερολίνο.

Μόλις τα τελευταία στοιχεία για το ΑΕΠ της Γαλλίας έγιναν γνωστά, δείχνοντας ότι η οικονομία έμεινε στάσιμη το δεύτερο τρίμηνο, ήταν ξεκάθαρο ότι η νέα πολιτική σεζόν για τον Φρανσουά Ολάντ και τη νέα κυβέρνηση του Μ. Βαλς θα ήταν πολύ δύσκολη. Η απόφαση του προέδρου, όμως, να διαλύσει και να ανασχηματίσει την κυβέρνηση υπό τον ίδιο πρωθυπουργό ήταν μια έκπληξη. Η πρώτη κυβέρνηση Βαλς άντεξε 147 ημέρες. Όταν κάποιος αρχίσει να μετρά τη ζωή των κυβερνήσεων με ημέρες, τότε ένα άρωμα της Τέταρτης Δημοκρατίας αναδίδεται στον αέρα. Το γεγονός ότι η παραίτηση της κυβέρνησης έγινε 70 ακριβώς χρόνια από την ημέρα που ο Ντε Γκολ (με λίγη βοήθεια από τους φίλους του) απελευθέρωσε το Παρίσι υπογραμμίζει τη διαφορά μεταξύ των δύο ανδρών. Φαίνεται ότι το μόνο κοινό που έχει ο Ολάντ με τον στρατηγό είναι η συνήθεια να καλεί τους νέους πρωθυπουργούς να υπογράψουν μία χωρίς ημερομηνία επιστολή παραίτησης όταν παίρνουν τα κλειδιά του πρωθυπουργικού γραφείου.

Η συμμαχία που δημιούργησε το 2012, μετά τις προεδρικές και τις βουλευτικές εκλογές διαλύεται γρήγορα. Έχασε τους Πράσινους νωρίτερα φέτος και τώρα έβαλε πλώρη να χάσει και την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του. Είναι αδιανόητο ο Αρνό Μοντμπούρ, ο υπουργός που έφυγε από την κυβέρνηση τη Δευτέρα μετά από επανάσταση κατά των πολιτικών λιτότητας, να επιστρέψει.

Ένας αριθμός Αριστερών επίσης δεν θέλει να συνεχίσει το ταξίδι. Ο Μπαλζάκ στο «La Peau de Chagrin» μιλά για έναν άνδρα με μαγικό δέρμα που μπορεί να υλοποιήσει κάθε του ευχή, αλλά συρρικνώνεται μετά από κάθε χρήση. Όταν εξαφανιστεί, λήγει και η μαγική ενέργεια.

Ο κίνδυνος για τον Ολάντ είναι ότι όσους περισσότερους αντάρτες διώξει τόσο περισσότερο αυξάνει ο κίνδυνος να χάσει την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, γεγονός που θα οδηγήσει σε νέες εκλογές, στις οποίες οι σοσιαλιστές είναι βέβαιο ότι θα χάσουν πολλές έδρες. Σε αυτήν την περίπτωση η προεδρία Ολάντ ουσιαστικά θα λήξει πριν από το 2017, κάτι που εύχονται πλέον πολλοί Γάλλοι ψηφοφόροι. Η αποδοχή του στο εκλογικό σώμα είναι μόλις 17%. Παράλληλα, ελάχιστοι ξένοι ηγέτες θα δακρύσουν αν αποχωρήσει.

Το τελευταίο στάδιο όμως της διαλεύκανσης του σοσιαλιστικού γαλλικού πειράματος κρύβει πολύ περισσότερα από ένα ανακάτεμα στις καρέκλες ενός βυθιζόμενου πλοίου. Τα βασικά ζητήματα είναι πολύ πιο ενδιαφέροντα από την πολιτική φούσκα στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα.

Ο Μοντμπούρ που προκάλεσε την κρίση προχωρά σε ορισμένα ανόητα συμπεράσματα. Η μάχη του για το Made in France θυμίζει τις πολλές αποτυχημένες καμπάνιες «Αγόρασε Βρετανικά» των δεκαετιών του 1960 και 1970. Αρθρώνει όμως και ανησυχίες που είναι αισθητές πολύ πέρα από τα όρια της γαλλικής αριστεράς. Θα καταφέρει η ευρωζώνη να ανακάμψει με τον σημερινό συνδυασμό δημοσιονομικής σύσφιγξης και νομισματικής πολιτικής που σε μεγάλο βαθμό περιορίζεται από τις νομικές δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας;

Οι ανησυχίες του απηχήθηκαν και στην ομιλία του Μάριο Ντράγκι στο συνέδριο των κεντρικών τραπεζιτών στο Τζάκσον Χόουλ το περασμένο Σαββατοκύριακο. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ αναγνώρισε πως η απειλή του αποπληθωρισμού είναι πιο σοβαρή από αυτήν που παραδεχόταν προηγουμένως η τράπεζα, και ζήτησε να συζητηθεί η συνολική δημοσιονομική στάση της ευρωζώνης. Αναγνώρισε την αναγκαία προσαρμογή του προϋπολογισμού που πέτυχαν οι προβληματικές δημοσιονομικά χώρες, υποστήριξε όμως πως «ο ισχυρότερος συντονισμός μεταξύ των διαφόρων εθνικών δημοσιονομικών θέσεων θα πρέπει κατ' αρχάς να μας επιτρέψει να επιτύχουμε μια γενική δημοσιονομική στάση για την ευρωζώνη που θα είναι φιλική στην ανάπτυξη».

Οι κεντρικοί τραπεζίτες μιλούν διάφορες «γλώσσες», όπως είναι γνωστό, όμως αυτή η συγκεκριμένη δήλωση δεν έχει και πολλούς τρόπους ερμηνείας. Αν και ορισμένες χώρες μπορεί ακόμα να χρειάζεται να σταθεροποιήσουν τα επίπεδα χρέους τους, η Γερμανία δεν έχει τέτοια ανάγκη, και μια ενεργή διαχείριση του ελλείμματος εκεί θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε να αντισταθμιστεί η υφεσιακή επίπτωση της δημοσιονομικής προσαρμογής αλλού.

Ο Μοντμπούρ θέτει το ίδιο ζήτημα κάπως διαφορετικά. Δεν είναι γι' αυτόν οι υπεκφυγές. Αποδοκιμάζει αυτό που περιγράφει ως «αμείλικτη δημοσιονομική πολιτική και ηλίθια νομισματική πολιτική». Ο κ. Ντράγκι πιθανότατα θα διαφωνούσε με το δεύτερο σημείο, όμως στο πρώτο δεν απέχουν και πολύ οι απόψεις τους.

Έτσι, η διαμάχη των Γάλλων Σοσιαλιστών αναφορικά με την οικονομική πολιτική δεν αφορά μόνο τις κινήσεις τους εν όψει των προεδρικών εκλογών του 2017, όταν πιθανότατα θα υπάρξει κάποια κενή θέση για τον υποψήφιο της Αριστεράς. Η κυβέρνηση γνωρίζει πως χωρίς ανάπτυξη δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα πετύχει τον στόχο της προσαρμογής του προϋπολογισμού, ο οποίος έχει ήδη καθυστερήσει κατά δύο χρόνια σε σχέση με το αρχικό σχέδιο. Θα χρειαστεί μία ακόμα δόση επιείκειας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο Φρ. Ολάντ φαίνεται πως υπολογίζει ότι θα πρέπει να μείνει όσο πιο κοντά στους Γερμανούς γίνεται, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την πολιτική ρητορική. Στην αρχή της προεδρίας του υπήρξε ένα σύντομο πείραμα με την αλλαγή στάσης της Γαλλίας ως ηγέτιδας του Νότου, όμως αυτό δεν κράτησε πολύ. Δεν άρεσε στους Γάλλους η «παρέα» που έπρεπε να κάνουν. Η ειρωνεία είναι ότι αυτό το Σαββατοκύριακο, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ ήταν μαζί με τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι. Παίρνοντας θάρρος από την κάποια σχετική οικονομική επιτυχία, ο Ραχόι πρότεινε τον Λουίς ντε Γκουίντος, τον υπουργό Οικονομικών του, για την προεδρία του Eurogroup, και εξασφάλισε τη στήριξη της Γερμανίας.

Πού βρίσκεται, κατόπιν τούτου, η Γαλλία; Καταδικασμένη από την Ιστορία να συνεχίσει να βαδίζει με τη Γερμανία σε κλειστό σχηματισμό, χωρίς όμως να μπορεί να την προλάβει. Ο ανασχηματισμός δεν θα λύσει αυτό το δίλημμα.

Ο κ. Μοντμπούρ μπορεί να έφερε τους συναδέλφους του σε δύσκολη θέση, όμως σωστά υπογράμμισε το πρόβλημα.