Η Γερμανία ξεχνάει τις ενοχές της

Της Ξένιας Κουναλάκη, Καθημερινή, 22.02.14

Σε ένα καλλιτεχνικό ντίνερ πάρτι στο Βερολίνο, μιλάω με ένα φίλο μου ελληνικά. Γερμανός ζωγράφος έρχεται προς το μέρος μας και ρωτάει: «Ελληνες είστε;». «Οχι, Εβραίοι», του απαντάει ο φίλος μου, περισσότερο για πλάκα, αλλά και για να δοκιμάσει τις αντιδράσεις του. «Ωχ, συγγνώμη», λέει αυτόματα, κοκκινίζει και αποχωρεί ντροπιασμένος. Ο φίλος μου, μόνιμος κάτοικος Γερμανίας, διασκεδάζει με αυτήν την ενοχική στάση των Γερμανών απέναντι σε οτιδήποτε εβραϊκό. Εγώ πάλι βρίσκω ότι ακριβώς αυτή η συλλογική ντροπή για γεγονότα που σημειώθηκαν 70-80 χρόνια πριν, αλλά και ο τρόπος που αυτή μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, είναι ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και συμπαθή στοιχεία του γερμανικού λαού. Αυτού του είδους η ευαισθητοποίηση, ωστόσο, φθίνει. Και είναι τρομακτικό να παρακολουθεί κανείς την απενοχοποίηση που συντελείται αργά αλλά σταθερά σε μια χώρα με τόσο σκοτεινό παρελθόν. Tελευταίο κρούσμα σε αυτήν τη διαδικασία η έκδοση νέου βιβλίου από τον πρώην σοσιαλδημοκράτη και στέλεχος της Μπούντεσμπανκ, Τίλο Σαρατσίν, ένθερμο υποστηρικτή του βιολογικού ντετερμινισμού. Αμετανόητος προβοκάτορας και εχθρός της πολυπολιτισμικότητας, ο Σαρατσίν επανέρχεται δριμύτερος επιχειρηματολογώντας κατά της υποτιθέμενης δικτατορίας της πολιτικής ορθότητας. Στο χθεσινό φύλλο της Bild δημοσιεύτηκαν αποσπάσματα από το βιβλίο, στο οποίο καταρρίπτονται διαδεδομένοι –κατά τη γνώμη του Σαρατσίν– μύθοι. Για παράδειγμα, ότι «γυναίκες και άνδρες είναι ίδιοι», ότι «το Ισλάμ είναι μια ειρηνική θρησκεία», ότι «η μετανάστευση μπορεί να λύσει το δημογραφικό πρόβλημα της Γερμανίας».

Παράλληλα ο Σαρατσίν διεκδικεί αποδοχή των ανισοτήτων, επειδή παντού στον κόσμο «ο γρήγορος επικρατεί του αργού, ο εργατικός του τεμπέλη, ο μορφωμένος του αδαούς, ο έξυπνος του ηλιθίου», όπως γράφει χαρακτηριστικά. Το προηγούμενο βιβλίο του έγινε μπεστ σέλερ. Αντίστοιχη επιτυχία αναμένεται να έχει και αυτό που κυκλοφορεί την προσεχή Τρίτη. Κοινωνικός ρατσισμός, σεξισμός, ισλαμοφοβία, ξενοφοβία θα μεταμφιεστούν με τον μανδύα της τόλμης και θα αποφορτιστούν. Το κεντρικό του μήνυμα προς τους συμπατριώτες του είναι: «Χαλαρώστε, μη μισείτε τους εαυτούς σας». Για όσους όμως αγαπούν τη Γερμανία, η συλλογική ενοχή και το αυτομαστίγωμα είναι προτιμότερα από τον αναπτερωμένο πατριωτισμό και την απενοχοποίηση.