1. Πριν από 2 µήνες κάναµε µια έκκληση. Έκκληση ενότητας, αγωνίας, και ελπίδας για νέα αρχή. Το σηµερινό µαζικό παρών, κάνει την έκκληση απαίτηση. Απαίτηση να προχωρήσουν γρήγορα, εδώ και τώρα, οι διαδικασίες συγκρότησης της ∆ηµοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης. Να γίνει πράξη η ενότητα των πολιτών, των κοµµάτων, των κινήσεων, των πολιτικών προσώπων, που εµπνέονται από τη σοσιαλδηµοκρατία, τη δηµοκρατική αριστερά, το φιλελεύθερο κέντρο, την πολιτική οικολογία, τον προοδευτικό ευρωπαϊσµό. ∆εν είναι µόνο η σηµερινή µας συγκέντρωση στην Αθήνα. Η ίδια απαίτηση ήρθε από τη Θεσσαλονίκη, από τα Χανιά, από τα Τρίκαλα, από το Ηράκλειο, από την Πάτρα, από τη Λάρισα, από τις πόλεις και τις συνοικίες που έχουν γίνει ήδη τοπικές οµάδες πρωτοβουλίας. Την ίδια απαίτηση διατυπώνει η κοινή γνώµη σε διαδοχικές δηµοσκοπήσεις. Όλες δείχνουν ότι στην κοινωνία υπάρχει η Παράταξη. Υπάρχει η Παράταξη που αντιπαρατίθεται στην πολιτική της ∆εξιάς , τη συντηρητική κουλτούρα, τον αυταρχισµό και τον νεοφιλελευθερισµό. Που αρνείται τον αριστερό λαϊκισµό, τα περίεργα για αριστερό κόµµα ανοίγµατα στον δεξιό εθνικισµό, τον ψευδεπίγραφο ριζοσπαστισµό που αναπαράγει όλο το παλιό. Υπάρχει ο πατριωτισµός της Παράταξης. Και επιµένει. Ό,τι και αν ψήφισε στις τελευταίες εκλογές. Απόψε λοιπόν εδώ σε σας καταθέτουµε τον πρώτο απολογισµό της «πρωτοβουλίας των 58». Και είναι αυτός: Από την έκκληση πήγαµε στη µαζική απαίτηση.
2. Τι τροφοδοτεί όµως αυτή την απαίτηση; Γιατί οι πολίτες, από την εποµένη της ψήφου που έδωσαν το 2012, εξακολουθούν επίµονα, σχεδόν προειδοποιητικά, να εκφράζουν την επιφύλαξή τους στο πολιτικό και κοµµατικό σύστηµα; Να αµφισβητούν τα ίδια τα κόµµατα που διάλεξαν;
Ήταν, να µην το ξεχνάµε, οι εκλογές της αγανάκτησης και της διαµαρτυρίας,
που αποδόµησαν το κοµµατικό σύστηµα, που ανέδειξαν νέα κόµµατα. 2
Και όµως, αυτό το νέο δεν πείθει. Η δυσπιστία παραµένει. Γιατί;
Γιατί η κοινωνία διαισθάνεται ότι το νέο γεννήθηκε ήδη γερασµένο.
Ότι ήταν ο επίλογος του παρελθόντος, παρά η φύτρα του µέλλοντος.
Σαν το νέο κοµµατικό σκηνικό να εκφράζει τη στιγµή της καταστροφής του
προηγούµενου, της οργής για τη χρεοκοπία, χωρίς να έχει όµως µέσα του την
προοπτική της υπέρβασης.
Η τερατογένεση της Χρυσής Αυγής ήταν η κραυγαλέα απόδειξη και η
επικίνδυνη προειδοποίηση
3. Για αυτό ο λαός στέκεται σκεπτικός και υποψιασµένος.
Γιατί βλέπει µπροστά του το παλιό να επιµένει.
Γιατί τι άλλο από κόλληµα στο κακό παρελθόν είναι οι συµπεριφορές του
πολιτικού – συνδικαλιστικού κατεστηµένου, όχι µόνο του παλαιού αλλά και
του νέου;
Η ίδια δηµαγωγική πόλωση συνεχίζεται µε εµφυλιοπολεµικά µάλιστα
χαρακτηριστικά. Το βλέπουµε κάθε τόσο στη Βουλή. Και ο κόσµος ανησυχεί.
Η οσµή της νέας διαπλοκής της πολιτικής µε την οικονοµία, αναδύεται µε
παλαιούς αλλά και νέους ύποπτους, και προµηνύει τη µελλοντική άνθηση της
συστηµικής διαφθοράς. Και ο κόσµος ανησυχεί.
Η µεταρρύθµιση του Κράτους έχει παραπεµφθεί στις καλένδες. Ετσι ζούµε
τραγελαφικές καταστάσεις σαν αυτές του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Και οι
οικογένειες ανησυχούν.
Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες επιµένουν σε µια τελετουργική και αδιέξοδη
πρακτική, ηττώνται η µία µετά την άλλη. Την ίδια στιγµή οι εργαζόµενοι, η
µισθωτή εργασία του ιδιωτικού τοµέα, χρειάζεται απεγνωσµένα ένα Νέο
Συνδικαλισµό που θα την προστατέψει, γιατί η αγορά εργασίας έχει γίνει
ασφυκτική. Και είναι πραγµατικά, στίγµα για τις προοδευτικές δυνάµεις ότι δεν
έχουµε ως τώρα καταφέρει να ανοίξουµε το ζήτηµα. Και οι εργαζόµενοι
απελπίζονται.
Τελικά, σε µια εξαιρετικά δύσκολη εθνική στιγµή, ξεπηδάει πάλι το γνωστό
ερώτηµα: «µήπως άλλαξαν όλα, για να µείνουν όλα ίδια»; Εκτός βέβαια από
τα βάσανα του κόσµου που χειροτέρεψαν.
4. Ποια είναι όµως η πιο κραυγαλέα επανάληψη του κακού παρελθόντος;
Ας µην έχουµε καµµία αµφιβολία. Είναι η βεβιασµένη προσπάθεια αµοιβαίας
ενίσχυσης του µικρού δικοµµατισµού Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ.
3 Ο µικρός δικοµµατισµός αναπαράγει κάθε µέρα µπροστά στα µάτια µας όλα
τα κόλπα της παλιάς δικοµµατικής αντιπαράθεσης. Λες και δεν άλλαξε τίποτα.
Σαν να παίζουν τη Μεταπολίτευση σε φάρσα και παντοµίµα. Λίγο Παπάγος,
λίγο Αντρέας, άντε και κάτι από Βελουχιώτη.
Η Ν∆ αυτοπροβάλλεται σαν εγγυητής της παραµονής της χώρας στην
Ευρώπη µε όλες όµως τις παλαιοκοµµατικές πελατειακές πρακτικές και όλο
τον πολιτισµικό συντηρητισµό της. Ο ΣΥΡΙΖΑ παραµένει πεισµατικά στον
αρνητισµό και την καταστροφολογία. Σε κάθε βήµα που κάνει να επεξεργαστεί
συγκεκριµένες προγραµµατικές θέσεις, αρχίζουν οι εσωκοµµατικές
συγκρούσεις. Γι αυτό η πλειοψηφία της κοινής γνώµης λέει δεν είναι έτοιµος
να κυβερνήσει.
Τι προτείνει όµως ο µικρός και στείρος δικοµµατισµός Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ για τον
τρόπο διακυβέρνησης της χώρας;
Μας λένε ότι αν πάρουν 30 ή 35%, και κάνουν αυτοδύναµη κυβέρνηση ελέω
εκλογικού νόµου, θα µπορέσουν να καθοδηγήσουν την Ελλάδα µέσα στην
κρίση και µετά, στην εθνική ανασυγκρότηση. Σαν να µην διδάχτηκαν καθόλου
από την τύχη του ΠΑΣΟΚ, που όπως εκ των υστέρων φαίνεται, έκανε το
λάθος να αναλάβει µόνο του το βάρος της χρεοκοπίας. Ουσιαστικά, παρά τα
λόγια για εθνική καταστροφή, ο µικρός δικοµµµατισµός µοιάζει να πιστεύει ότι
η κρίση θα είναι παροδική, η ανασυγκρότηση εύκολη, και γι αυτό αναπαράγει
όλες τις παλιές συνταγές.
Αν επικρατήσει όµως αυτή η αντίληψη, το ορατό µέλλον της Ελλάδας είναι
προδιαγεγραµµένο.
Θα έχουµε µια επισφαλή έξοδο από την κρίση, παλινωδίες µεταξύ ανάκαµψης
και νέας ύφεσης, αναποτελεσµατικές και αναλώσιµες κυβερνήσεις,
βραχυκυκλωµένη δηµόσια διοίκηση.
Γι αυτό το µήνυµα που θέλουµε να στείλουµε είναι µήνυµα ανησυχίας και
εγρήγορσης.
Αν συνεχίσουµε έτσι, πολωτικά και µικροκοµµατικά, η Ελλάδα θα καθηλωθεί
στη µιζέρια των µικρών εµφυλίων της.
Το ζήσαµε, το γνωρίσαµε, δεν το θέλουµε πια.
5. Το πολιτικό- κοµµατικό σύστηµα, παλιό και νέο, αποτελεί προς το παρόν
εµπόδιο στην προοπτική ανασυγκρότησης της χώρας. Απέναντι στο παλαιό,
απέναντι στο νέο που γεννήθηκε παλαιό, θέλουµε να τραβήξουµε µια
θεµελιακή πολιτική διαχωριστική γραµµή ρήξης.
Ρήξης µε τις παθογένειες του παρελθόντος.
Ρήξης µε τις πολιτικές που προµηνύουν ένα επιφανειακό «φτιασίδωµα» του
συστήµατος που κατέρρευσε.
Η Ελλάδα πρέπει να περάσει στη νέα εποχή της εθνικής Ανασυγκρότησης.
4
∆εν περιµένουµε θαύµατα, ούτε κάποια ξαφνική αναγέννηση. Ξέρουµε ότι η
Ελλάδα πρέπει να βρει ένα δύσκολο µονοπάτι δηµοσιονοµικής
σταθεροποίησης, δοµικών αλλαγών και ανάκαµψης, κοινωνικής και
δηµοκρατικής επανισορρόπησης.
Ξέρουµε ότι αυτό είναι δυνατό µόνο αν µεταρρυθµίσουµε τολµηρά την
Πολιτική. Όχι µόνο τους θεσµούς, αλλά την ουσία της, την ηθική της, τον
τρόπο διακυβέρνησης.
Γιατί η µετάβαση στη νέα εποχή της Ανασυγκρότησης είναι θέµα πολιτικό.
Ούτε απλά οικονοµικό, ούτε δηµοσιονοµικό, ούτε συγκόλληση προγραµµάτων.
6. Πολλοί µιλούν για ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης. Γιατί αλήθεια δεν
γίνεται; Μήπως δεν ξέρουµε τους στόχους;
Και όµως ξέρουµε ότι χρειαζόµαστε δραστική αλλαγή του µοντέλου
ανάπτυξης. Ότι πρέπει να αφήσουµε πίσω µας τον κρατισµό, το πελατειακό
σύστηµα, και την κρατικοδίαιτη επιχειρηµατικότητα. Ότι πρέπει να
δηµιουργήσουµε 500-800 χιλιάδες θέσεις απασχόλησης για να µετακινηθεί σε
νέες δουλειές το 15% του εργατικού δυναµικού του 2007.
Οι άξονες έχουν προσδιοριστεί. Η Ελλάδα πρέπει να γίνει κόµβος της
Ευρώπης µε την Ασία µε τους αγωγούς φυσικού αερίου και του πετρελαίου,
µε τη διαχείριση της κίνησης προϊόντων, ενέργειας και πρώτων υλών.
Οι υποδοµές, τα δίκτυα, τα λιµάνια, και οι µεταφορές πρέπει να αναπτυχθούν
για να ανταποκριθούν σε αυτόν τον ρόλο.
Το ίδιο η ναυτιλία, ο τουρισµός, η φυσική και πολιτισµική υπεραξία, τα
τρόφιµα, τα αγροτικά προϊόντα υψηλής ποιότητας και διεθνούς
αναγνωρισιµότητας. Η ανακαίνιση των αστικών κέντρων, η µοντέρνα
διαχείριση των απορριµµάτων.
Η Ελλάδα πρέπει να ξαναεπινοήσει τις πόλεις της. Την Αθήνα που ο Καµίνης
µε σύστηµα και υποµονή την ξαναστήνει στα πόδια της, εξοικονοµώντας,
κάνοντας κοινωνικό και ανθρωπιστικό έργο, µε τους πολίτες, χωρίς κρατικές
επιχορηγήσεις.
Τη Θεσσαλονίκη που ο Μπουτάρης της ξαναδίνει την ιστορική πολιτισµική της
φυσιογνωµία, την εξωστρέφεια και την ανεκτικότητα.
Τον Πειραιά που έµεινε πίσω και πρέπει να τον ξανακάνουµε διεθνές
εµπορευµατικό και ναυτιλιακό κέντρο.
7. Αν λοιπόν οι στόχοι συγκροτούσαν σχέδιο θα ήµασταν ήδη Σουηδία. Το
σχέδιο όµως είναι Πολιτική.
Έχει προϋποθέσεις και προτεραιότητες: διαφορετικό µοντέλο διακυβέρνησης,
χρόνο και επιµονή στους στόχους, πολιτική ηθική, αίσθηµα «αποστολής» από
τις ηγεσίες, καταπολέµηση της διαφθοράς όπου και αν εκδηλώνεται,
πραγµατική αξιοποίηση των λιγοστών πόρων, προτεραιότητες στους
αδύναµους, στη µάχη κατά της ανεργίας, στην απλή και δίκαιη φορολόγηση.
5
Χρειάζεται Κράτος που να υπηρετεί το σχέδιο, που να µην είναι ασυνάρτητη
µηχανή, εξευµενισµού των οργανωµένων συµφερόντων, ούτε διανοµέας
ειδικών προνοµίων και προσόδων.
Χρειάζεται ο αναπροσανατολισµός της Εκπαίδευσης, Πανεπιστήµια που να
λειτουργούν κανονικά όπως σε όλον τον Κόσµο. Λύκεια που να αντιστρέψουν
τη µαθησιακή υποβάθµιση των παιδιών µας. Παιδεία που να µην προσφέρει
χαρτιά αλλά δεξιότητες, «γράµµατα», ικανότητες για τη ζωή.
Χρειάζεται η συµµετοχή µας στα παγκόσµια δίκτυα γνώσης, καινοτοµίας και
έρευνας ώστε να ανανεώνουµε τα συγκριτικά µας πλεονέκτηµα.
Χρειάζεται η στήριξη των ΜΜΕ που παραµένουν η κύρια ελπίδα για την
καταπολέµηση της ανεργίας, αλλά που πρέπει παράλληλα να βοηθηθούν
ώστε ένα µέρος τους να γίνει εξαγωγικό και καινοτόµο.
Χρειάζεται δικαιοσύνη και ισονοµία στις φορολογικές υποχρεώσεις, και
επιτέλους µια απάντηση στο ερώτηµα γιατί δεν γίνεται ποτέ σε αυτή τη χώρα
ένα απλό και δίκαιο φορολογικό σύστηµα; Και αν όχι τώρα, πότε;
Χρειάζεται αλλαγή στο κράτος πρόνοιας που δείχνεται σήµερα ανίκανο να
αντιµετωπίσει το «νέο κοινωνικό ζήτηµα», την ανεργία και τη νέα φτώχεια,
που επικεντρώνεται πλέον στα αστικά νοικοκυριά µε άνεργα µέλη και παιδιά.
∆εν µπορούµε να ανεχτούµε, ούτε πρέπει να συµβιβαστούµε µε το φαινόµενο
των οικογενειών µε παιδιά χωρίς κανέναν εργαζόµενο, χωρίς επίδοµα
ανεργίας ή άλλη εισοδηµατική ενίσχυση, συχνά χωρίς βιβλιάριο ασθένειας.
Αυτό είναι ντροπή εθνική, είναι απειλή για την κοινωνική συνοχή, την πολιτική
σταθερότητα και τη βιωσιµότητα της ανάκαµψης όποτε και αν έρθει.
Σήµερα λοιπόν χρειάζεται να φτιάξουµε τις πολιτικές προϋποθέσεις της
εθνικής ανασυγκρότησης.
Γι αυτό πρέπει να τολµήσουµε µια πολιτική τοµή µε το παρελθόν.
Πρέπει να προλάβουµε ώστε το νέο να µην γεννηθεί γερασµένο.
8. Προτείναµε τη συγκρότηση της ∆ηµοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης
σαν πολιτική τοµή. Χωρίς αποκλεισµούς, χωρίς ηγεµονισµούς, µε συναίνεση
και διαφάνεια.
Ένα σηµαντικό µέρος της κοινωνίας αισθάνεται την ανάγκη.
Αναζητά κάτι καινούργιο στον ευρύτερο δηµοκρατικό προοδευτικό χώρο.
Το λέει µε όλους τους τρόπους. Πιστεύει ότι µπορεί να γίνει σύντοµα. Τώρα.
∆εν θέλει την πόλωση, γιατί ξέρει πλέον ότι παράγει κακή πολιτική και κακούς
πολιτικούς.
Θέλει να επουλωθεί βαθµιαία το τραύµα του νέου διχασµού που προκάλεσε η
χρεοκοπία.
Θέλει ένα τρίτο πόλο αναφοράς για µελλοντικές συνεργασίες. 6
∆εν θέλει όµως ένα µικρό κόµµα «µπαλαντέρ» στη µία ή στην άλλη συµµαχική
κυβέρνηση, γιατί η µόνιµη εγκατάσταση στο κράτος κάνει τέτοια κόµµατα
φυτώρια διαφθοράς και οπορτουνισµού.
Θέλει την πολιτική σταθερότητα, απορρίπτει τις πρόωρες εκλογές γιατί δεν
βλέπει πειστική εναλλακτική λύση.
∆εν θέλει όµως την πολιτική στασιµότητα.
Θέλει την ενότητα όλων των κοµµάτων, των κινήσεων και των προσώπων του
ευρύτερου κεντροαριστερού χώρου.
∆εν θέλει όµως συγκόλληση, ούτε προσωπικές στρατηγικές, ούτε αδιαφανείς
συνεννοήσεις.
Σταθερότητα και υπέρβαση µέσα από κάτι καινούργιο.
Αυτό είναι το αναδυόµενο αίτηµα µεγάλου µέρους της κοινής γνώµης.
9. Αυτή την απλή ιδέα θελήσαµε να διακινήσουµε µε την Έκκληση που κάναµε
πριν από δύο µήνες.
∆εν φτιάχνουµε κόµµα, δεν φτιάχνουµε άλλη µια κεντροαριστερά,
κυκλοφορούν άλλωστε τόσες τελευταία, δεν ξεκαθαρίζουµε παλιούς
λογαριασµούς γιατί δεν έχουµε, δεν πάµε για αρχηγοί, δεν σκοπεύουµε οι
περισσότεροι από εµάς να µεταπηδήσουµε στην πολιτική.
∆εν είµαστε «ΠΑΣΟΚ και συνεργαζόµενοι», δεν είµαστε «∆ΗΜΑΡ και
συνεργαζόµενοι», δεν είµαστε βενιζελικοί, ούτε κουβελικοί, ούτε σηµιτικοί,
ούτε παπανδρεϊκοί, ούτε λυκουδικοί. Είµαστε πάνω απόλα ενεργοί πολίτες.
Θέλουµε να βοηθήσουµε την ανασυγκρότηση της Ελλάδας µέσω της
ανασυγκρότησης της Παράταξης. Το θεωρούµε χρέος µας. Γιατί; Γιατί έτσι το
αισθανόµαστε. Ίσως γι αυτό που είπε παλιότερα ο ∆ιονύσης: «Κάποτε δέσαµε
τη ζωή µας µε τη µοίρα αυτού του τόπου και από τότε καθόµαστε σε
αναµµένα κάρβουνα». Τελεία.
10. Γιατί όµως να εµπιστευτούµε αυτή την Παράταξη θα ρωτήσουν άλλοι;
Μπορεί να φέρει κάτι νέο; ∆εν έχει τόσες ευθύνες για το κακό παρελθόν;
Αυτό είναι ένα σοβαρό ερώτηµα. Μια σοβαρή επιφύλαξη. Μια δίκαιη κριτική.
Το λέµε ευθέως. ∆εν µπορεί - αν απλώς συγκολλήσει παλαιά υλικά,
πελατειακά δίκτυα, και µικροµάγαζα.
Μπορεί - αν δει τη σύγκλιση σαν αναγέννηση, σαν µια ανοιχτή µαζική πολιτική
διαδικασία,
αυτοκριτική ως προς τον ίδιο τον εαυτό της,
δηµιουργική στο µέτρο που θα κάνει κτήµα ευρύτερων κοινωνικών δυνάµεων
το σχέδιο ανασυγκρότησης της Ελλάδας,
Μπορεί – αν την πάρουν στα χέρια τους οι τριαντάρηδες και οι σαραντάρηδες.
7
11. Μπορεί για τις δυνάµεις που έχει µέσα της.
∆υνάµεις που στην εποχή της ευηµερίας έγκαιρα προειδοποίησαν ότι η
πολιτική της αδράνειας θα πληρωθεί ακριβά όταν αλλάξει το διεθνές
περιβάλλον.
∆υνάµεις που όταν ξέσπασε η παγκόσµια κρίση, αντιστάθηκαν στις «µαγικές
λύσεις» του συρµού.
Όταν η Ν∆ το 2008 έλεγε ότι η ελληνική οικονοµία είναι θωρακισµένη και δεν
θα παρασυρθεί από την κρίση.
Όταν η τότε αντιπολίτευση δεν αντιλήφτηκε το τσουνάµι που ερχόταν και
µοίρασε υποσχέσεις κι εφησυχασµό.
Όταν µετά τη χρεοκοπία, η Ν∆ του κ.Σαµαρά, στα κεραµίδια τότε του
αντιµνηµονιακού αγώνα, έβρισκε και ξαναέβρισκε στο Ζάππειο «ισοδύναµα»
µέτρα.
Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έσκιζε το Μνηµόνιο, έπαιζε ελαφρά τη καρδία µε τη δραχµή,
υποσχόταν την «επαναδιαπραγµάτευση» που θα έφερνε µαγικά την Ελλάδα
πίσω στην παλιά ευηµερία.
Α. Η ∆ηµοκρατική Προοδευτική Παράταξη µπορεί να ανταποκριθεί στο
καινούργιο, γιατί αισθάνεται ταπεινωµένη αλλά και αδικηµένη. Γιατί δεν έχει να
χάσει παρά τις αλυσίδες της λέγοντας µερικά πράγµατα µε το όνοµά τους για
το τι έγινε, για το τι θα γίνει.
Ότι η Μεταπολίτευση ήταν µια εποχή εντυπωσιακών κατακτήσεων για την
Ελλάδα και όχι αιτία να ντρεπόµαστε.
Ότι κανένα κόµµα, καµµία παράταξη δεν είναι άµοιρη ευθυνών για τη
χρεοκοπία, έστω και αν αυτές µοιράζονται ανισοµερώς.
Ότι δεν έφερε το Μνηµόνιο την κρίση, αλλά η Χρεοκοπία το Μνηµόνιο.
Ότι το ελληνικό πολιτικό σύστηµα και η δηµόσια διοίκηση δεν είχαν την
προπαρασκευή, το σχέδιο και τις υποδοµές για να ανταπεξέλθουν σε µια
συστηµατική και σκληρή διαπραγµάτευση µε τους δανειστές.
Ότι η λιτότητα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αναπόφευκτη και όσοι λένε το
αντίθετο ψεύδονται. Το ζήτηµα είναι να είναι δίκαιη και να γίνει ευκαιρία για
αλλαγή.
Ότι η συνταγή όµως των δανειστών έφερε επαχθέστατα πρόσθετα βάρη, γιατί
δεν ανέλυσαν σωστά την ελληνική περίπτωση ούτε την κρίση του ευρώ. Γιατί
η Γερµανία και οι σύµµαχοί της έδρασαν πυροσβεστικά και εθνικιστικά, αντί
να δράσουν στρατηγικά και φιλοευρωπαϊκά.
Ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις αλλά και το συνολικό πολιτικό σύστηµα µε τις
αδράνειες, τις αστοχίες, την πόλωση και τη δηµαγωγία, µεγέθυναν το κόστος.
8
Σωστά τώρα λέµε ότι το Μνηµόνιο όπως το ξέρουµε, βαδίζει στο τέλος του και
καλώς µιλάµε για την επερχόµενη µεταµνηµονιακή εποχή. Το πλαίσιο όµως
της επιτήρησης των εθνικών οικονοµιών, και µάλιστα της ελληνικής, θα
συνεχίσει υπό τους νέους κανόνες της ευρωζώνης.
Εποµένως οι προτεινόµενες πολιτικές ανάπτυξης πρέπει να συµβιβάζονται µε
τη δηµοσιονοµική ισορροπία, αν δεν θέλουνε να είναι απλές δηµαγωγίες και
αιτίες νέου χρέους και νέας εθνικής ταπείνωσης. Μέσα όµως σε αυτό το
πλαίσιο, το λέµε και το πιστεύουµε, η Ελλάδα έχει δυνατότητες και ευκαιρίες
µετά λίγα χρόνια να ανακτήσει τη χαµένη ευηµερία, αρκεί να δράσει µε
στρατηγική, όραµα και συνοχή.
Β. Η ∆ηµοκρατική Προοδευτική Παράταξη µπορεί να ανταποκριθεί στο
καινούργιο, γιατί είναι παιδί µιας ιστορίας δηµιουργικών ανατροπών και
ανατάσεων µετά από περιόδους παρακµής.
∆εν είναι ιστορία ενός κόµµατος, γιατί σε αυτήν συστρατεύτηκαν, ή
περπάτησαν παράλληλα, διαφορετικά ρεύµατα, κόµµατα, πολιτικές
κουλτούρες, συλλογικές µνήµες.
Είναι όµως σταθµοί που δίνουν ταυτότητα στη σηµερινή ∆ηµοκρατική
Προοδευτική Παράταξη.
Η είσοδο στον στενό πυρήνα της Ε.Ε. και στην ΟΝΕ.
Πιο πίσω, η ζωογόνηση των δηµοκρατικών θεσµών της πρώτης
Μεταπολίτευσης µε την ενσωµάτωση σε αυτούς του κοινωνικού δυναµισµού
της εποχής εκείνης και της κουλτούρας της ατοµικής ελευθερίας.
Ο αγώνας για το Κράτος ∆ικαίου και την ισονοµία στη δεκαετία του ΄60.
Η συµµετοχή στην εθνική αντίσταση και στα δίκτυα αλληλοβοήθειας που
φτιάχτηκαν στις συνθήκες Κατοχής.
Η εθνική ολοκλήρωση στις πρώτες δεκαετίες του αιώνα µε πρωταγωνιστή τον
Ελευθέριο Βενιζέλο.
Αυτές οι αναφορές έµπνευσης κάνουν διακριτή τη σηµερινή ∆ηµοκρατική
Προοδευτική Παράταξη µέσα στην κοινωνία, πέρα και πάνω από τα κόµµατα
του χώρου.
Γ. Η ∆ηµοκρατική Προοδευτική Παράταξη µπορεί να ανταποκριθεί στο
καινούργιο,, γιατί η πολιτική της φυσιογνωµία και η πολιτική της κουλτούρα
είναι να συνενώνει και να συνθέτει. Το Ριζοσπαστικό µέτρο. Αυτή ήταν η
ουσία του δηµοκρατικού σοσιαλισµού, του ευρωκοµµουνισµού παλαιότερα,
του κοινωνικού φιλελευθερισµού.
Να συνθέτει τη σταθερότητα µε την αλλαγή.
Την ιδιωτική πρωτοβουλία µε τη δηµόσια παρέµβαση, µε την κοινωνική
δικαιοσύνη και την βιώσιµη ανάπτυξη.
Την ισότητα µε τη διαφορετικότητα.
Τον εκσυγχρονισµό µε τη λαϊκότητα.
Τον κοινωνικό ριζοσπαστισµό µε την κοινή λογική. 9
Όταν η ∆ηµοκρατική Προοδευτική Παράταξη κράτησε την ισορροπία, όταν
κινήθηκε µε Ριζοσπαστικό Μέτρο, πέτυχε η ίδια και βοήθησε τη χώρα. Όταν το
έχασε, έχασε και η ίδια και η χώρα.
Αυτή την ισορροπία πρέπει να ξαναβρούµε. Και στην Ελλάδα και στην
Ευρώπη.
Μόνο τότε θα απαντήσουµε καταφατικά. Ναι, η ∆ηµοκρατική Προοδευτική
Παράταξη µπορεί να ανταποκριθεί στο νέο. Μπορεί να πάει πέρα από τη
συγκόλληση του παλιού.
12. Το νέο θα έρθει µε την Ελλάδα µέσα στην Ευρώπη και µέσω της
Ευρώπης. Ούτε θέλουµε να φύγουµε από την Ευρώπη, ούτε αφήσαµε, ούτε
θα αφήσουµε να µας διώξουν από αυτήν.
Η Ευρώπη δεν είναι κάποιοι εκεί έξω. Είναι µέρος της εθνικής στρατηγικής
Ανασυγκρότησης.
Όχι όµως η Ευρώπη που δοκιµάσαµε τα τελευταία χρόνια. Γιατί η ΕΕ φάνηκε
αιφνιδιασµένη, συντηρητική, διαιρεµένη µέσα στους εθνικισµούς της. Γι αυτό
εξαπλώνεται σήµερα η κρίση εµπιστοσύνης, ο ευρωσκεπτικισµός και ο
ακροδεξιός εθνικισµός.
Το ευρώ, κορυφαίο επίτευγµα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, κινδυνεύει να γίνει
παράγοντας διάλυσης της Ευρώπης. Η Γερµανική κυριαρχία αλλά και η
γαλλική εθνοκρατική εµµονή, ο νεοφιλελεύθερος δογµατισµός αλλά και ο
οικονοµικός εθνικισµός, φτιάχνουν ένα µείγµα διαλυτικό.
Αυτή η Ευρώπη του ελιτίστικου και οικονοµιστικού ευρωπαϊσµού τελειώνει µε
την κρίση. ∆εν µπορεί να υπερασπίσει το ευρωπαϊκό κοινωνικό µοντέλο από
τις πιέσεις της παγκοσµιοποίησης.
Η ΕΕ αν σταµατήσει εδώ που βρίσκεται θα διαλυθεί.
Το ευρώ δεν µπορεί να επιβιώσει αν θεωρείται µόνο αναγκαίο κακό.
Θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να κριθεί αν η Ευρώπη θα γίνει ξανά πόλος
έλξης και έµπνευσης για τους πολίτες. Το δίληµµα είναι καθαρό: Μπορεί να
αναδυθεί ένας νέος λαϊκός Ευρωπαϊσµός ή θα επικρατήσει ο αντιευρωπαϊκός
λαϊκισµός και η διάλυση;
Σύντοµα όµως, στους επόµενους 10 - 15 µήνες θα ληφθούν βασικές
αποφάσεις που θα καθορίσουν την εξέλιξη της ΕΕ για πολύ.
Τι παίζεται για εµάς, για τις δυνάµεις του προοδευτικού ευρωπαϊσµού;
Η υπέρβαση της κρίσης µέσα από την οικονοµική, δηµοσιονοµική και
τραπεζική ενοποίηση στο πλαίσιο της ΟΝΕ.
Η στήριξη των οικονοµιών της περιφέρειας, του Νότου και ιδιαίτερα της
Ελλάδας µε περισσότερα κονδύλια για επενδύσεις και απασχόληση.
Η µεγαλύτερη ρύθµιση των χρηµατοπιστωτικών αγορών που προκάλεσαν την
κρίση.
Ο συνδυασµός της αλληλεγγύης, µε τη δηµοσιονοµική πειθαρχία και τον
σεβασµό των κοινών κανόνων. 10
Οι ευρωεκλογές θα είναι ένα κρίσιµο ραντεβού. Όπως µας είπε και ο
υποψήφιος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόµµατος Μάρτιν
Σουλτς: «Για να καταστήσουµε την Ευρώπη και πάλι ελκυστική για τους
πολίτες της, πρέπει να αλλάξουµε τους συσχετισµούς δύναµης, πρέπει να
ανατρέψουµε τη σηµερινή πλειοψηφία των συντηρητικών».
Οι δυνάµεις του ευρωπαϊκού σοσιαλισµού θα δώσουν τη µάχη των
ευρωεκλογών σε δυσµενείς συνθήκες. Στην Ελλάδα ακόµα δυσµενέστερες.
Το ξέρουµε. Πρέπει να πείσουµε τους έλληνες και τις ελληνίδες να πάνε στις
κάλπες, και να πάνε όχι σαν οργισµένοι παρίες , ούτε σαν µισαλλόδοξοι
εθνικιστές µιας περιθωριακής ταπεινωµένης χώρας. Αλλά ως υπεύθυνοι
πολίτες, συνιδιοκτήτες της Ευρώπης, και συνδιαµορφωτές ενός νέου
προοδευτικού ευρωπαϊκού οράµατος.
Σε αυτό το δύσκολο εγχείρηµα, πιστεύουµε ότι πρέπει να συστρατευτούν όλες
οι δυνάµεις της ∆ηµοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης. Γι αυτό προτείνουµε
να βρούµε συναινετικά, χωρίς εκβιασµούς και προϋποθέσεις, ένα σχήµα
ενωτικής καθόδου στις ευρωεκλογές. Ένα σχήµα που θα επικυρωθεί από
ανοιχτές µαζικές διαδικασίες και από τη λαϊκή συµµετοχή.
∆εν αφορά µόνο την Ελλάδα. Αφορά και την Ευρώπη. Μας το είπε εύστοχα ο
Σβόµποντα, «Για να δείξετε όχι µόνο στους έλληνες πολίτες αλλά και στην
Ευρώπη ότι υπάρχει µια άλλη, µια εναλλακτική Ελλάδα. Mια Ελλάδα που
προχωρά σταθερά στον προοδευτικό δρόµο».
Φίλες και φίλοι
Αυτά που µας ενώσανε, αυτά που ενώνουν την Παράταξη στις σηµερινές
δοκιµασίες της κρίσης, είναι πολύ περισσότερα από αυτά που τη χωρίζουν.
Και εντάξει, φίλες και φίλοι, πρέπει να είσαι Νέλσον Μαντέλα για να γράψουν
για σένα «ήταν συµβιβαστικός χωρίς να συµβιβάζεται».
Αλλά και εµείς δεν µπορεί να είµαστε τόσο µικροί που να µην µπορούµε να
δούµε έξω από το Εγώ µας και το Μαγαζί µας.
Φίλες και φίλοι
Θα συνεχίσουµε µε µεγαλύτερη όρεξη µετά τη σηµερινή συγκέντρωση.
Για να πάρουµε την υπόθεση στα χέρια µας.
Για να φτιάξουµε άµεσα ένα Εθνικό ∆ίκτυο Επιτροπών Πρωτοβουλίας για τη
συγκρότηση της ∆ηµοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης.
Μόνο αν προχωρήσουµε σε µια ανοιχτή δηµοκρατική διαδικασία, που θα
θυµίσει ότι ανάµεσα στα κόµµατα και τους πελάτες, υπάρχουν οι πολίτες.
Πολίτες που θέλουν Ενότητα, σύγκλιση, αλληλεγγύη. Όχι κλεισίµατα, ούτε 11
ευτελείς µεταπηδήσεις, ούτε καιροσκοπισµό και κατάπτυστες προσωπικές
δήθεν διασώσεις.
Μόνο η κοινωνική δυναµική «από τα κάτω» θα επισπεύσει τις αποφάσεις των
ηγεσιών.
Μόνο η κοινωνική δυναµική «από τα κάτω» θα φτιάξει το καινούργιο.
Εµείς σήµερα ήµασταν εδώ για αυτό.
Και ήρθαµε για να µείνουµε.
Ήταν, να µην το ξεχνάµε, οι εκλογές της αγανάκτησης και της διαµαρτυρίας,
που αποδόµησαν το κοµµατικό σύστηµα, που ανέδειξαν νέα κόµµατα. 2
Και όµως, αυτό το νέο δεν πείθει. Η δυσπιστία παραµένει. Γιατί;
Γιατί η κοινωνία διαισθάνεται ότι το νέο γεννήθηκε ήδη γερασµένο.
Ότι ήταν ο επίλογος του παρελθόντος, παρά η φύτρα του µέλλοντος.
Σαν το νέο κοµµατικό σκηνικό να εκφράζει τη στιγµή της καταστροφής του
προηγούµενου, της οργής για τη χρεοκοπία, χωρίς να έχει όµως µέσα του την
προοπτική της υπέρβασης.
Η τερατογένεση της Χρυσής Αυγής ήταν η κραυγαλέα απόδειξη και η
επικίνδυνη προειδοποίηση
3. Για αυτό ο λαός στέκεται σκεπτικός και υποψιασµένος.
Γιατί βλέπει µπροστά του το παλιό να επιµένει.
Γιατί τι άλλο από κόλληµα στο κακό παρελθόν είναι οι συµπεριφορές του
πολιτικού – συνδικαλιστικού κατεστηµένου, όχι µόνο του παλαιού αλλά και
του νέου;
Η ίδια δηµαγωγική πόλωση συνεχίζεται µε εµφυλιοπολεµικά µάλιστα
χαρακτηριστικά. Το βλέπουµε κάθε τόσο στη Βουλή. Και ο κόσµος ανησυχεί.
Η οσµή της νέας διαπλοκής της πολιτικής µε την οικονοµία, αναδύεται µε
παλαιούς αλλά και νέους ύποπτους, και προµηνύει τη µελλοντική άνθηση της
συστηµικής διαφθοράς. Και ο κόσµος ανησυχεί.
Η µεταρρύθµιση του Κράτους έχει παραπεµφθεί στις καλένδες. Ετσι ζούµε
τραγελαφικές καταστάσεις σαν αυτές του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Και οι
οικογένειες ανησυχούν.
Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες επιµένουν σε µια τελετουργική και αδιέξοδη
πρακτική, ηττώνται η µία µετά την άλλη. Την ίδια στιγµή οι εργαζόµενοι, η
µισθωτή εργασία του ιδιωτικού τοµέα, χρειάζεται απεγνωσµένα ένα Νέο
Συνδικαλισµό που θα την προστατέψει, γιατί η αγορά εργασίας έχει γίνει
ασφυκτική. Και είναι πραγµατικά, στίγµα για τις προοδευτικές δυνάµεις ότι δεν
έχουµε ως τώρα καταφέρει να ανοίξουµε το ζήτηµα. Και οι εργαζόµενοι
απελπίζονται.
Τελικά, σε µια εξαιρετικά δύσκολη εθνική στιγµή, ξεπηδάει πάλι το γνωστό
ερώτηµα: «µήπως άλλαξαν όλα, για να µείνουν όλα ίδια»; Εκτός βέβαια από
τα βάσανα του κόσµου που χειροτέρεψαν.
4. Ποια είναι όµως η πιο κραυγαλέα επανάληψη του κακού παρελθόντος;
Ας µην έχουµε καµµία αµφιβολία. Είναι η βεβιασµένη προσπάθεια αµοιβαίας
ενίσχυσης του µικρού δικοµµατισµού Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ.
3 Ο µικρός δικοµµατισµός αναπαράγει κάθε µέρα µπροστά στα µάτια µας όλα
τα κόλπα της παλιάς δικοµµατικής αντιπαράθεσης. Λες και δεν άλλαξε τίποτα.
Σαν να παίζουν τη Μεταπολίτευση σε φάρσα και παντοµίµα. Λίγο Παπάγος,
λίγο Αντρέας, άντε και κάτι από Βελουχιώτη.
Η Ν∆ αυτοπροβάλλεται σαν εγγυητής της παραµονής της χώρας στην
Ευρώπη µε όλες όµως τις παλαιοκοµµατικές πελατειακές πρακτικές και όλο
τον πολιτισµικό συντηρητισµό της. Ο ΣΥΡΙΖΑ παραµένει πεισµατικά στον
αρνητισµό και την καταστροφολογία. Σε κάθε βήµα που κάνει να επεξεργαστεί
συγκεκριµένες προγραµµατικές θέσεις, αρχίζουν οι εσωκοµµατικές
συγκρούσεις. Γι αυτό η πλειοψηφία της κοινής γνώµης λέει δεν είναι έτοιµος
να κυβερνήσει.
Τι προτείνει όµως ο µικρός και στείρος δικοµµατισµός Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ για τον
τρόπο διακυβέρνησης της χώρας;
Μας λένε ότι αν πάρουν 30 ή 35%, και κάνουν αυτοδύναµη κυβέρνηση ελέω
εκλογικού νόµου, θα µπορέσουν να καθοδηγήσουν την Ελλάδα µέσα στην
κρίση και µετά, στην εθνική ανασυγκρότηση. Σαν να µην διδάχτηκαν καθόλου
από την τύχη του ΠΑΣΟΚ, που όπως εκ των υστέρων φαίνεται, έκανε το
λάθος να αναλάβει µόνο του το βάρος της χρεοκοπίας. Ουσιαστικά, παρά τα
λόγια για εθνική καταστροφή, ο µικρός δικοµµµατισµός µοιάζει να πιστεύει ότι
η κρίση θα είναι παροδική, η ανασυγκρότηση εύκολη, και γι αυτό αναπαράγει
όλες τις παλιές συνταγές.
Αν επικρατήσει όµως αυτή η αντίληψη, το ορατό µέλλον της Ελλάδας είναι
προδιαγεγραµµένο.
Θα έχουµε µια επισφαλή έξοδο από την κρίση, παλινωδίες µεταξύ ανάκαµψης
και νέας ύφεσης, αναποτελεσµατικές και αναλώσιµες κυβερνήσεις,
βραχυκυκλωµένη δηµόσια διοίκηση.
Γι αυτό το µήνυµα που θέλουµε να στείλουµε είναι µήνυµα ανησυχίας και
εγρήγορσης.
Αν συνεχίσουµε έτσι, πολωτικά και µικροκοµµατικά, η Ελλάδα θα καθηλωθεί
στη µιζέρια των µικρών εµφυλίων της.
Το ζήσαµε, το γνωρίσαµε, δεν το θέλουµε πια.
5. Το πολιτικό- κοµµατικό σύστηµα, παλιό και νέο, αποτελεί προς το παρόν
εµπόδιο στην προοπτική ανασυγκρότησης της χώρας. Απέναντι στο παλαιό,
απέναντι στο νέο που γεννήθηκε παλαιό, θέλουµε να τραβήξουµε µια
θεµελιακή πολιτική διαχωριστική γραµµή ρήξης.
Ρήξης µε τις παθογένειες του παρελθόντος.
Ρήξης µε τις πολιτικές που προµηνύουν ένα επιφανειακό «φτιασίδωµα» του
συστήµατος που κατέρρευσε.
Η Ελλάδα πρέπει να περάσει στη νέα εποχή της εθνικής Ανασυγκρότησης.
4
∆εν περιµένουµε θαύµατα, ούτε κάποια ξαφνική αναγέννηση. Ξέρουµε ότι η
Ελλάδα πρέπει να βρει ένα δύσκολο µονοπάτι δηµοσιονοµικής
σταθεροποίησης, δοµικών αλλαγών και ανάκαµψης, κοινωνικής και
δηµοκρατικής επανισορρόπησης.
Ξέρουµε ότι αυτό είναι δυνατό µόνο αν µεταρρυθµίσουµε τολµηρά την
Πολιτική. Όχι µόνο τους θεσµούς, αλλά την ουσία της, την ηθική της, τον
τρόπο διακυβέρνησης.
Γιατί η µετάβαση στη νέα εποχή της Ανασυγκρότησης είναι θέµα πολιτικό.
Ούτε απλά οικονοµικό, ούτε δηµοσιονοµικό, ούτε συγκόλληση προγραµµάτων.
6. Πολλοί µιλούν για ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης. Γιατί αλήθεια δεν
γίνεται; Μήπως δεν ξέρουµε τους στόχους;
Και όµως ξέρουµε ότι χρειαζόµαστε δραστική αλλαγή του µοντέλου
ανάπτυξης. Ότι πρέπει να αφήσουµε πίσω µας τον κρατισµό, το πελατειακό
σύστηµα, και την κρατικοδίαιτη επιχειρηµατικότητα. Ότι πρέπει να
δηµιουργήσουµε 500-800 χιλιάδες θέσεις απασχόλησης για να µετακινηθεί σε
νέες δουλειές το 15% του εργατικού δυναµικού του 2007.
Οι άξονες έχουν προσδιοριστεί. Η Ελλάδα πρέπει να γίνει κόµβος της
Ευρώπης µε την Ασία µε τους αγωγούς φυσικού αερίου και του πετρελαίου,
µε τη διαχείριση της κίνησης προϊόντων, ενέργειας και πρώτων υλών.
Οι υποδοµές, τα δίκτυα, τα λιµάνια, και οι µεταφορές πρέπει να αναπτυχθούν
για να ανταποκριθούν σε αυτόν τον ρόλο.
Το ίδιο η ναυτιλία, ο τουρισµός, η φυσική και πολιτισµική υπεραξία, τα
τρόφιµα, τα αγροτικά προϊόντα υψηλής ποιότητας και διεθνούς
αναγνωρισιµότητας. Η ανακαίνιση των αστικών κέντρων, η µοντέρνα
διαχείριση των απορριµµάτων.
Η Ελλάδα πρέπει να ξαναεπινοήσει τις πόλεις της. Την Αθήνα που ο Καµίνης
µε σύστηµα και υποµονή την ξαναστήνει στα πόδια της, εξοικονοµώντας,
κάνοντας κοινωνικό και ανθρωπιστικό έργο, µε τους πολίτες, χωρίς κρατικές
επιχορηγήσεις.
Τη Θεσσαλονίκη που ο Μπουτάρης της ξαναδίνει την ιστορική πολιτισµική της
φυσιογνωµία, την εξωστρέφεια και την ανεκτικότητα.
Τον Πειραιά που έµεινε πίσω και πρέπει να τον ξανακάνουµε διεθνές
εµπορευµατικό και ναυτιλιακό κέντρο.
7. Αν λοιπόν οι στόχοι συγκροτούσαν σχέδιο θα ήµασταν ήδη Σουηδία. Το
σχέδιο όµως είναι Πολιτική.
Έχει προϋποθέσεις και προτεραιότητες: διαφορετικό µοντέλο διακυβέρνησης,
χρόνο και επιµονή στους στόχους, πολιτική ηθική, αίσθηµα «αποστολής» από
τις ηγεσίες, καταπολέµηση της διαφθοράς όπου και αν εκδηλώνεται,
πραγµατική αξιοποίηση των λιγοστών πόρων, προτεραιότητες στους
αδύναµους, στη µάχη κατά της ανεργίας, στην απλή και δίκαιη φορολόγηση.
5
Χρειάζεται Κράτος που να υπηρετεί το σχέδιο, που να µην είναι ασυνάρτητη
µηχανή, εξευµενισµού των οργανωµένων συµφερόντων, ούτε διανοµέας
ειδικών προνοµίων και προσόδων.
Χρειάζεται ο αναπροσανατολισµός της Εκπαίδευσης, Πανεπιστήµια που να
λειτουργούν κανονικά όπως σε όλον τον Κόσµο. Λύκεια που να αντιστρέψουν
τη µαθησιακή υποβάθµιση των παιδιών µας. Παιδεία που να µην προσφέρει
χαρτιά αλλά δεξιότητες, «γράµµατα», ικανότητες για τη ζωή.
Χρειάζεται η συµµετοχή µας στα παγκόσµια δίκτυα γνώσης, καινοτοµίας και
έρευνας ώστε να ανανεώνουµε τα συγκριτικά µας πλεονέκτηµα.
Χρειάζεται η στήριξη των ΜΜΕ που παραµένουν η κύρια ελπίδα για την
καταπολέµηση της ανεργίας, αλλά που πρέπει παράλληλα να βοηθηθούν
ώστε ένα µέρος τους να γίνει εξαγωγικό και καινοτόµο.
Χρειάζεται δικαιοσύνη και ισονοµία στις φορολογικές υποχρεώσεις, και
επιτέλους µια απάντηση στο ερώτηµα γιατί δεν γίνεται ποτέ σε αυτή τη χώρα
ένα απλό και δίκαιο φορολογικό σύστηµα; Και αν όχι τώρα, πότε;
Χρειάζεται αλλαγή στο κράτος πρόνοιας που δείχνεται σήµερα ανίκανο να
αντιµετωπίσει το «νέο κοινωνικό ζήτηµα», την ανεργία και τη νέα φτώχεια,
που επικεντρώνεται πλέον στα αστικά νοικοκυριά µε άνεργα µέλη και παιδιά.
∆εν µπορούµε να ανεχτούµε, ούτε πρέπει να συµβιβαστούµε µε το φαινόµενο
των οικογενειών µε παιδιά χωρίς κανέναν εργαζόµενο, χωρίς επίδοµα
ανεργίας ή άλλη εισοδηµατική ενίσχυση, συχνά χωρίς βιβλιάριο ασθένειας.
Αυτό είναι ντροπή εθνική, είναι απειλή για την κοινωνική συνοχή, την πολιτική
σταθερότητα και τη βιωσιµότητα της ανάκαµψης όποτε και αν έρθει.
Σήµερα λοιπόν χρειάζεται να φτιάξουµε τις πολιτικές προϋποθέσεις της
εθνικής ανασυγκρότησης.
Γι αυτό πρέπει να τολµήσουµε µια πολιτική τοµή µε το παρελθόν.
Πρέπει να προλάβουµε ώστε το νέο να µην γεννηθεί γερασµένο.
8. Προτείναµε τη συγκρότηση της ∆ηµοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης
σαν πολιτική τοµή. Χωρίς αποκλεισµούς, χωρίς ηγεµονισµούς, µε συναίνεση
και διαφάνεια.
Ένα σηµαντικό µέρος της κοινωνίας αισθάνεται την ανάγκη.
Αναζητά κάτι καινούργιο στον ευρύτερο δηµοκρατικό προοδευτικό χώρο.
Το λέει µε όλους τους τρόπους. Πιστεύει ότι µπορεί να γίνει σύντοµα. Τώρα.
∆εν θέλει την πόλωση, γιατί ξέρει πλέον ότι παράγει κακή πολιτική και κακούς
πολιτικούς.
Θέλει να επουλωθεί βαθµιαία το τραύµα του νέου διχασµού που προκάλεσε η
χρεοκοπία.
Θέλει ένα τρίτο πόλο αναφοράς για µελλοντικές συνεργασίες. 6
∆εν θέλει όµως ένα µικρό κόµµα «µπαλαντέρ» στη µία ή στην άλλη συµµαχική
κυβέρνηση, γιατί η µόνιµη εγκατάσταση στο κράτος κάνει τέτοια κόµµατα
φυτώρια διαφθοράς και οπορτουνισµού.
Θέλει την πολιτική σταθερότητα, απορρίπτει τις πρόωρες εκλογές γιατί δεν
βλέπει πειστική εναλλακτική λύση.
∆εν θέλει όµως την πολιτική στασιµότητα.
Θέλει την ενότητα όλων των κοµµάτων, των κινήσεων και των προσώπων του
ευρύτερου κεντροαριστερού χώρου.
∆εν θέλει όµως συγκόλληση, ούτε προσωπικές στρατηγικές, ούτε αδιαφανείς
συνεννοήσεις.
Σταθερότητα και υπέρβαση µέσα από κάτι καινούργιο.
Αυτό είναι το αναδυόµενο αίτηµα µεγάλου µέρους της κοινής γνώµης.
9. Αυτή την απλή ιδέα θελήσαµε να διακινήσουµε µε την Έκκληση που κάναµε
πριν από δύο µήνες.
∆εν φτιάχνουµε κόµµα, δεν φτιάχνουµε άλλη µια κεντροαριστερά,
κυκλοφορούν άλλωστε τόσες τελευταία, δεν ξεκαθαρίζουµε παλιούς
λογαριασµούς γιατί δεν έχουµε, δεν πάµε για αρχηγοί, δεν σκοπεύουµε οι
περισσότεροι από εµάς να µεταπηδήσουµε στην πολιτική.
∆εν είµαστε «ΠΑΣΟΚ και συνεργαζόµενοι», δεν είµαστε «∆ΗΜΑΡ και
συνεργαζόµενοι», δεν είµαστε βενιζελικοί, ούτε κουβελικοί, ούτε σηµιτικοί,
ούτε παπανδρεϊκοί, ούτε λυκουδικοί. Είµαστε πάνω απόλα ενεργοί πολίτες.
Θέλουµε να βοηθήσουµε την ανασυγκρότηση της Ελλάδας µέσω της
ανασυγκρότησης της Παράταξης. Το θεωρούµε χρέος µας. Γιατί; Γιατί έτσι το
αισθανόµαστε. Ίσως γι αυτό που είπε παλιότερα ο ∆ιονύσης: «Κάποτε δέσαµε
τη ζωή µας µε τη µοίρα αυτού του τόπου και από τότε καθόµαστε σε
αναµµένα κάρβουνα». Τελεία.
10. Γιατί όµως να εµπιστευτούµε αυτή την Παράταξη θα ρωτήσουν άλλοι;
Μπορεί να φέρει κάτι νέο; ∆εν έχει τόσες ευθύνες για το κακό παρελθόν;
Αυτό είναι ένα σοβαρό ερώτηµα. Μια σοβαρή επιφύλαξη. Μια δίκαιη κριτική.
Το λέµε ευθέως. ∆εν µπορεί - αν απλώς συγκολλήσει παλαιά υλικά,
πελατειακά δίκτυα, και µικροµάγαζα.
Μπορεί - αν δει τη σύγκλιση σαν αναγέννηση, σαν µια ανοιχτή µαζική πολιτική
διαδικασία,
αυτοκριτική ως προς τον ίδιο τον εαυτό της,
δηµιουργική στο µέτρο που θα κάνει κτήµα ευρύτερων κοινωνικών δυνάµεων
το σχέδιο ανασυγκρότησης της Ελλάδας,
Μπορεί – αν την πάρουν στα χέρια τους οι τριαντάρηδες και οι σαραντάρηδες.
7
11. Μπορεί για τις δυνάµεις που έχει µέσα της.
∆υνάµεις που στην εποχή της ευηµερίας έγκαιρα προειδοποίησαν ότι η
πολιτική της αδράνειας θα πληρωθεί ακριβά όταν αλλάξει το διεθνές
περιβάλλον.
∆υνάµεις που όταν ξέσπασε η παγκόσµια κρίση, αντιστάθηκαν στις «µαγικές
λύσεις» του συρµού.
Όταν η Ν∆ το 2008 έλεγε ότι η ελληνική οικονοµία είναι θωρακισµένη και δεν
θα παρασυρθεί από την κρίση.
Όταν η τότε αντιπολίτευση δεν αντιλήφτηκε το τσουνάµι που ερχόταν και
µοίρασε υποσχέσεις κι εφησυχασµό.
Όταν µετά τη χρεοκοπία, η Ν∆ του κ.Σαµαρά, στα κεραµίδια τότε του
αντιµνηµονιακού αγώνα, έβρισκε και ξαναέβρισκε στο Ζάππειο «ισοδύναµα»
µέτρα.
Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έσκιζε το Μνηµόνιο, έπαιζε ελαφρά τη καρδία µε τη δραχµή,
υποσχόταν την «επαναδιαπραγµάτευση» που θα έφερνε µαγικά την Ελλάδα
πίσω στην παλιά ευηµερία.
Α. Η ∆ηµοκρατική Προοδευτική Παράταξη µπορεί να ανταποκριθεί στο
καινούργιο, γιατί αισθάνεται ταπεινωµένη αλλά και αδικηµένη. Γιατί δεν έχει να
χάσει παρά τις αλυσίδες της λέγοντας µερικά πράγµατα µε το όνοµά τους για
το τι έγινε, για το τι θα γίνει.
Ότι η Μεταπολίτευση ήταν µια εποχή εντυπωσιακών κατακτήσεων για την
Ελλάδα και όχι αιτία να ντρεπόµαστε.
Ότι κανένα κόµµα, καµµία παράταξη δεν είναι άµοιρη ευθυνών για τη
χρεοκοπία, έστω και αν αυτές µοιράζονται ανισοµερώς.
Ότι δεν έφερε το Μνηµόνιο την κρίση, αλλά η Χρεοκοπία το Μνηµόνιο.
Ότι το ελληνικό πολιτικό σύστηµα και η δηµόσια διοίκηση δεν είχαν την
προπαρασκευή, το σχέδιο και τις υποδοµές για να ανταπεξέλθουν σε µια
συστηµατική και σκληρή διαπραγµάτευση µε τους δανειστές.
Ότι η λιτότητα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αναπόφευκτη και όσοι λένε το
αντίθετο ψεύδονται. Το ζήτηµα είναι να είναι δίκαιη και να γίνει ευκαιρία για
αλλαγή.
Ότι η συνταγή όµως των δανειστών έφερε επαχθέστατα πρόσθετα βάρη, γιατί
δεν ανέλυσαν σωστά την ελληνική περίπτωση ούτε την κρίση του ευρώ. Γιατί
η Γερµανία και οι σύµµαχοί της έδρασαν πυροσβεστικά και εθνικιστικά, αντί
να δράσουν στρατηγικά και φιλοευρωπαϊκά.
Ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις αλλά και το συνολικό πολιτικό σύστηµα µε τις
αδράνειες, τις αστοχίες, την πόλωση και τη δηµαγωγία, µεγέθυναν το κόστος.
8
Σωστά τώρα λέµε ότι το Μνηµόνιο όπως το ξέρουµε, βαδίζει στο τέλος του και
καλώς µιλάµε για την επερχόµενη µεταµνηµονιακή εποχή. Το πλαίσιο όµως
της επιτήρησης των εθνικών οικονοµιών, και µάλιστα της ελληνικής, θα
συνεχίσει υπό τους νέους κανόνες της ευρωζώνης.
Εποµένως οι προτεινόµενες πολιτικές ανάπτυξης πρέπει να συµβιβάζονται µε
τη δηµοσιονοµική ισορροπία, αν δεν θέλουνε να είναι απλές δηµαγωγίες και
αιτίες νέου χρέους και νέας εθνικής ταπείνωσης. Μέσα όµως σε αυτό το
πλαίσιο, το λέµε και το πιστεύουµε, η Ελλάδα έχει δυνατότητες και ευκαιρίες
µετά λίγα χρόνια να ανακτήσει τη χαµένη ευηµερία, αρκεί να δράσει µε
στρατηγική, όραµα και συνοχή.
Β. Η ∆ηµοκρατική Προοδευτική Παράταξη µπορεί να ανταποκριθεί στο
καινούργιο, γιατί είναι παιδί µιας ιστορίας δηµιουργικών ανατροπών και
ανατάσεων µετά από περιόδους παρακµής.
∆εν είναι ιστορία ενός κόµµατος, γιατί σε αυτήν συστρατεύτηκαν, ή
περπάτησαν παράλληλα, διαφορετικά ρεύµατα, κόµµατα, πολιτικές
κουλτούρες, συλλογικές µνήµες.
Είναι όµως σταθµοί που δίνουν ταυτότητα στη σηµερινή ∆ηµοκρατική
Προοδευτική Παράταξη.
Η είσοδο στον στενό πυρήνα της Ε.Ε. και στην ΟΝΕ.
Πιο πίσω, η ζωογόνηση των δηµοκρατικών θεσµών της πρώτης
Μεταπολίτευσης µε την ενσωµάτωση σε αυτούς του κοινωνικού δυναµισµού
της εποχής εκείνης και της κουλτούρας της ατοµικής ελευθερίας.
Ο αγώνας για το Κράτος ∆ικαίου και την ισονοµία στη δεκαετία του ΄60.
Η συµµετοχή στην εθνική αντίσταση και στα δίκτυα αλληλοβοήθειας που
φτιάχτηκαν στις συνθήκες Κατοχής.
Η εθνική ολοκλήρωση στις πρώτες δεκαετίες του αιώνα µε πρωταγωνιστή τον
Ελευθέριο Βενιζέλο.
Αυτές οι αναφορές έµπνευσης κάνουν διακριτή τη σηµερινή ∆ηµοκρατική
Προοδευτική Παράταξη µέσα στην κοινωνία, πέρα και πάνω από τα κόµµατα
του χώρου.
Γ. Η ∆ηµοκρατική Προοδευτική Παράταξη µπορεί να ανταποκριθεί στο
καινούργιο,, γιατί η πολιτική της φυσιογνωµία και η πολιτική της κουλτούρα
είναι να συνενώνει και να συνθέτει. Το Ριζοσπαστικό µέτρο. Αυτή ήταν η
ουσία του δηµοκρατικού σοσιαλισµού, του ευρωκοµµουνισµού παλαιότερα,
του κοινωνικού φιλελευθερισµού.
Να συνθέτει τη σταθερότητα µε την αλλαγή.
Την ιδιωτική πρωτοβουλία µε τη δηµόσια παρέµβαση, µε την κοινωνική
δικαιοσύνη και την βιώσιµη ανάπτυξη.
Την ισότητα µε τη διαφορετικότητα.
Τον εκσυγχρονισµό µε τη λαϊκότητα.
Τον κοινωνικό ριζοσπαστισµό µε την κοινή λογική. 9
Όταν η ∆ηµοκρατική Προοδευτική Παράταξη κράτησε την ισορροπία, όταν
κινήθηκε µε Ριζοσπαστικό Μέτρο, πέτυχε η ίδια και βοήθησε τη χώρα. Όταν το
έχασε, έχασε και η ίδια και η χώρα.
Αυτή την ισορροπία πρέπει να ξαναβρούµε. Και στην Ελλάδα και στην
Ευρώπη.
Μόνο τότε θα απαντήσουµε καταφατικά. Ναι, η ∆ηµοκρατική Προοδευτική
Παράταξη µπορεί να ανταποκριθεί στο νέο. Μπορεί να πάει πέρα από τη
συγκόλληση του παλιού.
12. Το νέο θα έρθει µε την Ελλάδα µέσα στην Ευρώπη και µέσω της
Ευρώπης. Ούτε θέλουµε να φύγουµε από την Ευρώπη, ούτε αφήσαµε, ούτε
θα αφήσουµε να µας διώξουν από αυτήν.
Η Ευρώπη δεν είναι κάποιοι εκεί έξω. Είναι µέρος της εθνικής στρατηγικής
Ανασυγκρότησης.
Όχι όµως η Ευρώπη που δοκιµάσαµε τα τελευταία χρόνια. Γιατί η ΕΕ φάνηκε
αιφνιδιασµένη, συντηρητική, διαιρεµένη µέσα στους εθνικισµούς της. Γι αυτό
εξαπλώνεται σήµερα η κρίση εµπιστοσύνης, ο ευρωσκεπτικισµός και ο
ακροδεξιός εθνικισµός.
Το ευρώ, κορυφαίο επίτευγµα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, κινδυνεύει να γίνει
παράγοντας διάλυσης της Ευρώπης. Η Γερµανική κυριαρχία αλλά και η
γαλλική εθνοκρατική εµµονή, ο νεοφιλελεύθερος δογµατισµός αλλά και ο
οικονοµικός εθνικισµός, φτιάχνουν ένα µείγµα διαλυτικό.
Αυτή η Ευρώπη του ελιτίστικου και οικονοµιστικού ευρωπαϊσµού τελειώνει µε
την κρίση. ∆εν µπορεί να υπερασπίσει το ευρωπαϊκό κοινωνικό µοντέλο από
τις πιέσεις της παγκοσµιοποίησης.
Η ΕΕ αν σταµατήσει εδώ που βρίσκεται θα διαλυθεί.
Το ευρώ δεν µπορεί να επιβιώσει αν θεωρείται µόνο αναγκαίο κακό.
Θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να κριθεί αν η Ευρώπη θα γίνει ξανά πόλος
έλξης και έµπνευσης για τους πολίτες. Το δίληµµα είναι καθαρό: Μπορεί να
αναδυθεί ένας νέος λαϊκός Ευρωπαϊσµός ή θα επικρατήσει ο αντιευρωπαϊκός
λαϊκισµός και η διάλυση;
Σύντοµα όµως, στους επόµενους 10 - 15 µήνες θα ληφθούν βασικές
αποφάσεις που θα καθορίσουν την εξέλιξη της ΕΕ για πολύ.
Τι παίζεται για εµάς, για τις δυνάµεις του προοδευτικού ευρωπαϊσµού;
Η υπέρβαση της κρίσης µέσα από την οικονοµική, δηµοσιονοµική και
τραπεζική ενοποίηση στο πλαίσιο της ΟΝΕ.
Η στήριξη των οικονοµιών της περιφέρειας, του Νότου και ιδιαίτερα της
Ελλάδας µε περισσότερα κονδύλια για επενδύσεις και απασχόληση.
Η µεγαλύτερη ρύθµιση των χρηµατοπιστωτικών αγορών που προκάλεσαν την
κρίση.
Ο συνδυασµός της αλληλεγγύης, µε τη δηµοσιονοµική πειθαρχία και τον
σεβασµό των κοινών κανόνων. 10
Οι ευρωεκλογές θα είναι ένα κρίσιµο ραντεβού. Όπως µας είπε και ο
υποψήφιος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόµµατος Μάρτιν
Σουλτς: «Για να καταστήσουµε την Ευρώπη και πάλι ελκυστική για τους
πολίτες της, πρέπει να αλλάξουµε τους συσχετισµούς δύναµης, πρέπει να
ανατρέψουµε τη σηµερινή πλειοψηφία των συντηρητικών».
Οι δυνάµεις του ευρωπαϊκού σοσιαλισµού θα δώσουν τη µάχη των
ευρωεκλογών σε δυσµενείς συνθήκες. Στην Ελλάδα ακόµα δυσµενέστερες.
Το ξέρουµε. Πρέπει να πείσουµε τους έλληνες και τις ελληνίδες να πάνε στις
κάλπες, και να πάνε όχι σαν οργισµένοι παρίες , ούτε σαν µισαλλόδοξοι
εθνικιστές µιας περιθωριακής ταπεινωµένης χώρας. Αλλά ως υπεύθυνοι
πολίτες, συνιδιοκτήτες της Ευρώπης, και συνδιαµορφωτές ενός νέου
προοδευτικού ευρωπαϊκού οράµατος.
Σε αυτό το δύσκολο εγχείρηµα, πιστεύουµε ότι πρέπει να συστρατευτούν όλες
οι δυνάµεις της ∆ηµοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης. Γι αυτό προτείνουµε
να βρούµε συναινετικά, χωρίς εκβιασµούς και προϋποθέσεις, ένα σχήµα
ενωτικής καθόδου στις ευρωεκλογές. Ένα σχήµα που θα επικυρωθεί από
ανοιχτές µαζικές διαδικασίες και από τη λαϊκή συµµετοχή.
∆εν αφορά µόνο την Ελλάδα. Αφορά και την Ευρώπη. Μας το είπε εύστοχα ο
Σβόµποντα, «Για να δείξετε όχι µόνο στους έλληνες πολίτες αλλά και στην
Ευρώπη ότι υπάρχει µια άλλη, µια εναλλακτική Ελλάδα. Mια Ελλάδα που
προχωρά σταθερά στον προοδευτικό δρόµο».
Φίλες και φίλοι
Αυτά που µας ενώσανε, αυτά που ενώνουν την Παράταξη στις σηµερινές
δοκιµασίες της κρίσης, είναι πολύ περισσότερα από αυτά που τη χωρίζουν.
Και εντάξει, φίλες και φίλοι, πρέπει να είσαι Νέλσον Μαντέλα για να γράψουν
για σένα «ήταν συµβιβαστικός χωρίς να συµβιβάζεται».
Αλλά και εµείς δεν µπορεί να είµαστε τόσο µικροί που να µην µπορούµε να
δούµε έξω από το Εγώ µας και το Μαγαζί µας.
Φίλες και φίλοι
Θα συνεχίσουµε µε µεγαλύτερη όρεξη µετά τη σηµερινή συγκέντρωση.
Για να πάρουµε την υπόθεση στα χέρια µας.
Για να φτιάξουµε άµεσα ένα Εθνικό ∆ίκτυο Επιτροπών Πρωτοβουλίας για τη
συγκρότηση της ∆ηµοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης.
Μόνο αν προχωρήσουµε σε µια ανοιχτή δηµοκρατική διαδικασία, που θα
θυµίσει ότι ανάµεσα στα κόµµατα και τους πελάτες, υπάρχουν οι πολίτες.
Πολίτες που θέλουν Ενότητα, σύγκλιση, αλληλεγγύη. Όχι κλεισίµατα, ούτε 11
ευτελείς µεταπηδήσεις, ούτε καιροσκοπισµό και κατάπτυστες προσωπικές
δήθεν διασώσεις.
Μόνο η κοινωνική δυναµική «από τα κάτω» θα επισπεύσει τις αποφάσεις των
ηγεσιών.
Μόνο η κοινωνική δυναµική «από τα κάτω» θα φτιάξει το καινούργιο.
Εµείς σήµερα ήµασταν εδώ για αυτό.
Και ήρθαµε για να µείνουµε.
Ο Γιάννης Βούλγαρης είναι καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
O διάλογος προϋποθέτει τον σεβασμό της διαφορετικής άποψης. Γι' αυτό κάθε υβριστικό, προσβλητικό ή χυδαίο σχόλιο θα διαγράφεται.