Πολιτικός επαρχιωτισμός

Του Νίκου Χρυσολωρά, Καθημερινή, 5.11.13

Η βασική αιτία του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος από την τρόικα είναι ο πολιτικός μας επαρχιωτισμός. Στη χώρα μας, όταν ένας πολίτης ή μία επιχείρηση έχει πρόβλημα με τη δημόσια διοίκηση και η υπόθεσή του δεν διεκπεραιώνεται, τι κάνει; Παίρνει τηλέφωνο τον βουλευτή, τον υπουργό ή και τον ίδιο το πρωθυπουργό και ζητάει την παρέμβασή του. Στη συνέχεια, ο πολιτικός τηλεφωνεί στην αρμόδια υπηρεσία και της ζητάει να «λύσει» το πρόβλημα, προσφέροντάς της έτσι και πολιτική κάλυψη, αφού οι –κατά κανόνα ευθυνόφοβοι– δημόσιοι υπάλληλοι θεωρούν ότι το χαοτικό νομικό μας πλαίσιο δεν τους προσφέρει επαρκή θεσμική προστασία για την όποια απόφασή τους. Το θέμα έτσι «λύνεται» πολιτικά και όχι θεσμικά και ο «πελάτης» (επιχείρηση, πολίτης), μένει εσαεί υποχρεωμένος στον «Μαυρογιαλούρο» του, καθώς «κατόπιν ενεργειών» του τελευταίου «διευθετήθηκε το ζήτημα». Κάπως έτσι ξεκίνησε και η τρέχουσα αξιολόγηση του Μνημονίου. Οι υπάλληλοι της τρόικας διεμήνυσαν ότι με το προσχέδιο προϋπολογισμού που τους παρουσιάσαμε, ο συμφωνημένος για το 2014 στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα δεν επιτυγχάνεται και πρέπει να αντικαταστήσουμε τα ευχολόγια με αξιόπιστες προβλέψεις.

Εμείς θεωρήσαμε ότι το «κώλυμα» μπορεί να λυθεί αν ο κ. Σαμαράς ζητήσει την παρέμβαση της κ. Μέρκελ, η οποία θα έπαιρνε τηλέφωνο τον κ. Ματίας Μορς της Κομισιόν και θα του έλεγε «έλα, είναι δικό μας παιδί. Λύστε το θεματάκι του». Κάτι τέτοιο συμβαίνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις στην Ελλάδα, και αυτό μάλλον εννοούσε η κυβέρνηση και τα έξαλλα μίντια όταν σήκωσαν τη σημαία της «πολιτικής διαπραγμάτευσης». Ή μήπως όχι; Φυσικά, η απάντηση που έλαβε η Αθήνα από το Βερολίνο ήταν «μα είστε σοβαροί; Είναι δουλειά της Γερμανίδας καγκελαρίου να υποδεικνύει στους υπαλλήλους πώς θα υπολογίζουν το έλλειμμα;».

Κάπως έτσι, λοιπόν, φάγαμε τα μούτρα μας για μία ακόμη φορά με την πολιτική διαπραγμάτευση και φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση, με την τρόικα να έχει επιστρέψει και η μοναδική διαπραγμάτευση που μπορούμε να κάνουμε πλέον είναι τεχνική. Το τεχνικό ζητούμενο, λοιπόν, έτσι όπως το διατυπώνει η «αρμόδια υπηρεσία», είναι το εξής: «Κύριοι, εμείς μπορούμε πλέον μόνο να αναχρηματοδοτούμε και να διευθετήσουμε το υφιστάμενο δημόσιο χρέος σας. Νέο χρέος, όμως, δεν μπορείτε να δημιουργήσετε. Θα πρέπει τα έσοδά σας να είναι εσαεί μεγαλύτερα από τα έξοδά σας, χωρίς τις δαπάνες εξυπηρέτησης παλαιών χρεών, τις οποίες, μην ανησυχείτε, θα τις τακτοποιήσουμε εμείς. Αυτό εννοούμε όταν λέμε ότι θέλουμε “βιώσιμο” πρωτογενές πλεόνασμα». Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται με τον προϋπολογισμό που τους παρουσιάσαμε και η τρόικα διαφωνεί. Ποιος έχει δίκιο δεν ξέρω, λογιστής δεν είμαι. Αυτό που είναι βέβαιο, όμως, είναι ότι τους δώσαμε πάτημα να μη μας πιστεύουν: τους λέμε, για παράδειγμα, ότι το Δημόσιο συρρικνώθηκε κατά 2.000 υπαλλήλους με το κλείσιμο της ΕΡΤ, έστω και αν οι υπάλληλοι αυτοί επαναπροσλήφθηκαν στη Δ.Τ. Και απαιτούμε να μην προσμετρήσουν τις επαναπροσλήψεις. Τους λέμε επίσης ότι ενώ οι αμυντικές μας βιομηχανίες μπαίνουν εδώ και 20 χρόνια μέσα, ξαφνικά θα γίνουν κερδοφόρες. Και ότι με κάτι καινούργια προγράμματα στους υπολογιστές των ασφαλιστικών Ταμείων θα ξεφυτρώσουν 500 εκατ. ευρώ. Τα προγράμματα αυτά, υποθέτω, είναι τόσο αξιόπιστα όσο το «Εργάνη» του κ. Βρούτση, σύμφωνα με το οποίο κάθε μήνα οι προσλήψεις στην Ελλάδα είναι περισσότερες από τις απολύσεις και η αύξηση της ανεργίας μια οφθαλμαπάτη.

Στο μεταξύ, οι βουλευτές αντιδρούν σε κάθε μέτρο που προτείνει ο κ. Στουρνάρας, ώστε να φέρουμε το σκάφος «ίσα βάρκα ίσα νερά» και οι σχολιαστές των οκτώ, μαζί με την αντιπολίτευση, έχουν ανέβει στα κάγκελα, προσκαλώντας σε γενική εξέγερση. Τις εναλλακτικές τους προτάσεις όμως για το πώς δεν θα μπαίνει μέσα ο προϋπολογισμός (επαναλαμβάνω: να μην μπαίνει μέσα χωρίς τις δαπάνες εξυπηρέτησης χρέους), δεν έχουν την καλοσύνη να μας τις αναπτύξουν. Ούτε να μας πουν ποιος θα μας δώσει τα λεφτά να χρηματοδοτήσουμε τα νέα ελλείμματά μας. Το μόνο ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι το εξής: το κάνουν επίτηδες για να διαλύσουν τη χώρα ή είναι τόσο ολιγόνοες, ώστε να μην γνωρίζουν πως τα λεφτά δεν φυτρώνουν πια στη γη;