Άτυπη, χαλαρή, Συνομοσπονδία της Κεντροαριστεράς

Του Μιχάλη  Σαμπατακάκη, www.metarithmisi.gr, 25.09.13

Μπορεί ο θάνατος του Παύλου Φύσσα να λειτουργήσει ως θυσία για τη Δημοκρατία; Η απώλειά του να μας δώσει το μάθημα ώστε να υπάρξουν προωθητικές συνέπειες στην πολιτική ζωή της χώρας και ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση των φασιστών; Υπάρχουν κάποιες θετικές ενδείξεις ότι οι πολιτικές δυνάμεις πιέζονται προς διορθωτικές κινήσεις που αφορούν τη φυσιογνωμία και την πολιτική τους. Η ισχυρή παρουσία ενός ναζιστικού κόμματος αποτελεί κίνδυνο για τη ζωή και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Αποτελεί οπισθοδρόμηση της δημοκρατίας στη χώρα και μάλιστα με κινδύνους προς πολύ χειρότερες εξελίξεις. Η οδυνηρή αυτή πραγματικότητα υποβαθμιζόταν μέχρι τώρα στην πράξη από τις πολιτικές επιλογές των κομμάτων που γίνονταν με βάση τα στενά κομματικά συμφέροντα και όχι το συμφέρον της δημοκρατίας και της χώρας. Οι πολιτικές δυνάμεις δεν χωρίζονταν σε δημοκρατικές και αντιδημοκρατικές, κάτι δηλαδή που θα έφερνε όλους μαζί στον πόλεμο κατά της Χρυσής Αυγής, αλλά χωρίζονταν σε μνημονιακές και αντιμνημονιακές με τη Χρυσή Αυγή να αποτελεί σημαντικό παράγοντα της αντιμνημονιακής πλευράς. Η θυσία του Παύλου Φύσσα αναδιατάσσει μερικώς αυτό το πολιτικό σκηνικό. Με δυσκολίες όμως, λόγω των πολιτικών συμφερόντων: η ΝΔ είχε επιλέξει ακροδεξιά ατζέντα χαϊδεύοντας ακροδεξιούς ψηφοφόρους για να πάρει ψήφους και ο ΣΥΡΙΖΑ ξέρει ότι όσο κερδίζει η Χρυσή Αυγή τόσο χάνει η ΝΔ.

Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα πιέζει την ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ να υπερβούν τα στενά κομματικά συμφέροντα και να θέσουν ως προτεραιότητα στην πολιτική τους, με το βάρος που έχουν ως μεγάλα κόμματα, την υπεράσπιση της δημοκρατίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ ίσως αναρωτιέται για το αντιμνημονιακό μέτωπο και η κυβέρνηση δείχνει να ξυπνάει και αναγκάζεται επιτέλους να αντιμετωπίσει τη δολοφονική δράση των φασιστών.

Η υπεράσπιση της δημοκρατίας είναι το βασικό χαρακτηριστικό της Ανανεωτικής Αριστεράς και άρα και της ΔΗΜΑΡ. Αυτό σημαίνει πόλεμο με το φασισμό. Ο ρόλος της ΔΗΜΑΡ είναι θετικός, δεν χάνει προς κάπου, η επιμονή της για το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο έχει δικαιωθεί, αλλά σαν να κρατιέται. Να μη θέλει να πρωταγωνιστεί, ενώ θα μπορούσε, λόγω εγγενών δυσκολιών του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ που αναλύσαμε πιο πάνω. Δεν μπόρεσε έτσι να καταστεί ο προνομιακός αντίπαλος της Χρυσής Αυγής, ο φυσικός ηγέτης του αγώνα για την προάσπιση της δημοκρατίας. Δεν μπόρεσε να αποτελέσει τον εμβρυουλκό σημαντικών πολιτικών εξελίξεων.

Θα τεθεί εκτός νόμου η Χρυσή Αυγή; Ποιοι θα πάνε στο δικαστήριο για τη δολοφονία;

Μόνο ο μαχαιροβγάλτης ναζί; Η ηγεσία της Χρυσής Αυγής δεν έχει ευθύνη; Το θέμα δεν είναι μόνο νομικό. Είναι και πολιτικό. Τί άποψη έχουμε γιʼ αυτά; Δεν πρέπει να διαμορφώνουμε κλίμα επιτάχυνσης από την κυβέρνηση που να φτάνει στην ηγεσία; Άλλωστε το Μαξίμου ίσως το απασχολεί η ιδέα εκλογών, με την ηγεσία της Χρυσής Αυγής σε καθεστώς υποδίκου.

Έτσι φτάνουμε στα εκλογικά θέματα.

Το επιτελείο Σαμαρά ερωτοτροπεί και πάλι με την ιδέα εκλογών (όπως και στην περίοδο κλεισίματος της ΕΡΤ). Θέλει ένα 2% από τη Χρυσή Αυγή για να περάσει τον ΣΥΡΙΖΑ, επειδή ξέρει πως θα χάσει τις ευρωεκλογές (που δεν ευνοούν το κυβερνών κόμμα). Όμως οι εκλογές είναι πλήρως απαγορευμένες από την Μέρκελ. Δεν θα άφηνε την παραμικρή πιθανότητα να ασκήσει την Προεδρία στην ΕΕ ο Τσίπρας και μάλιστα σε περίοδο ευρωεκλογών. Άρα εκλογές δεν προβλέπονται, εκτός βεβαίως από “ατύχημα” ή από αλλαγή πολιτικού σκηνικού γύρω από το θέμα της Χρυσής Αυγής. Οι πιθανότητες αυτές είναι λίγες.

Έτσι οδεύουμε σε ένα οκτάμηνο προς τις ευρωεκλογές και τις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που θα συμπέσουν χρονικά με το τέλος του Μνημονίου και των δόσεων. Στο οκτάμηνο αυτό, αρχής γενομένης από τώρα με τις γερμανικές εκλογές, θα κριθούν κρίσιμα ζητήματα για τη χώρα, που αφορούν το χρέος και τη μεταμνημονιακή Ελλάδα.

Η ΝΔ επειδή ξέρει ότι θα χάσει τις ευρωεκλογές, θα δοκιμάσει να τις υποβαθμίσει, βάζοντάς τες χρονικά στη 2η Κυριακή των δημοτικών εκλογών, που ψηφίζουν λιγότεροι. Κυρίως όμως θα τις ισοσταθμίσει με νίκη στις περιφερειακές εκλογές, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αδύναμος (εκτός από την Αττική). Το ΠΑΣΟΚ στις περιφέρειες μάλλον θα είναι μαζί με τη ΝΔ, παίρνοντας δώρο κάποιες από αυτές.

Στις δημοτικές εκλογές η κίνηση των 5 δημάρχων αποτελεί μια σοβαρή παρουσία. Η μάχη στην Αθήνα θα είναι δύσκολη.  Θα μπορούσαμε να δούμε υποψήφιους τον Παπαδημούλη από τον  ΣΥΡΙΖΑ, τον Βορίδη από τη ΝΔ και τον Κασιδιάρη από την Χρυσή Αυγή. Στις περιφερειακές εκλογές και ειδικά στην Αττική και στην Κεντρική Μακεδονία που δίνουν το πολιτικό στίγμα, η ΔΗΜΑΡ θα έχει δυσκολίες στις συνεργασίες, αν από τη μία είναι ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ. Και στις ευρωεκλογές η μάχη θα είναι δύσκολη. Χρειάζεται  συμμετοχή της ΔΗΜΑΡ στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα και πολύ ευρύ και ισχυρό ψηφοδέλτιο.

Η προοπτική των ευρωεκλογών επιτάχυνε τις διεργασίες για την Κεντροαριστερά. Στην αναμενόμενη πρωτοβουλία διανοουμένων δίνει υψηλό κύρος για τον κόσμο της Ανανεωτικής Αριστεράς η παρουσία του Γιάννη Βούλγαρη. Η θετική στάση του ΠΑΣΟΚ και η ομπρέλα των ευρωπαίων σοσιαλιστών κάνει αυτό το εγχείρημα μάχιμο στις Ευρωεκλογές.

Όμως η σύνδεση της Κεντροαριστεράς με τις ευρωεκλογές ενώ επιτάχυνε τις διεργασίες, ταυτόχρονα τις έκανε περισσότερο δύσκολες. Από ότι φαίνεται δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για κοινή εκλογική κάθοδο ΔΗΜΑΡ και ΠΑΣΟΚ. Είτε γιατί δεν θέλει η ΔΗΜΑΡ, είτε γιατί οι μνήμες της κοινωνίας για το ΠΑΣΟΚ είναι νωπές, είτε για άλλους λόγους, δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για κοινή εκλογική κάθοδο. Άρα η σύνδεση του εγχειρήματος της Κεντροαριστεράς με τις ευρωεκλογές, δεν βοηθάει.

Επιπροσθέτως κανένας δεν ξέρει τί θα κάνει το ΠΑΣΟΚ όταν θα έρθει η ώρα των εθνικών εκλογών. Αν οι δημοσκοπήσεις φέρνουν πρώτο τον ΣΥΡΙΖΑ, ένα από τα κυκλοφορούντα σενάρια προβλέπει τη δημιουργία του λεγόμενου μεγάλου ευρωπαϊκού κόμματος από την ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που θα διεκδικούσε την πρώτη θέση και τους 50 βουλευτές (βεβαίως αυτό θα άφηνε “τρύπα” από τα δεξιά της ΝΔ, υπέρ της Χρυσής Αυγής).

Και ακόμη στο εγχείρημα της Κεντροαριστεράς, εκκρεμεί ένα μεγάλο πρόβλημα: Ο ρόλος του Βενιζέλου ως αρχηγού.

Συμπερασματικά, το εγχείρημα της Κεντροαριστεράς χωρίς τη ΔΗΜΑΡ κινδυνεύει να εγκλωβιστεί στο σχήμα “ΠΑΣΟΚ και άλλες δημοκρατικές δυνάμεις”.

Όμως η ανάγκη για ένα μεγάλο πόλο ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι δεδομένη. Θα ήταν καθοριστικά χρήσιμος για τη χώρα. Ο κόσμος που αυτοτοποθετείται εκεί είναι πολύς. Οι διεργασίες γιʼ αυτόν τον πόλο εκ των πραγμάτων χρειάζονται ένα μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Τί είναι ρεαλιστικό και χρήσιμο σʼ αυτήν τη φάση: Το εγχείρημα διανοουμένων και το ΠΑΣΟΚ από τη μια και το εγχείρημα ευρύτερου μορφώματος με τη ΔΗΜΑΡ από την άλλη, να μην αναλωθούν σε μια αμοιβαία φθαρτική αντιπαράθεση αλλά αντίθετα σε ένα γόνιμο διάλογο, χωρίς κοινή εκλογική κάθοδο στις ευρωεκλογές, αλλά και οι δύο κάτω από την ομπρέλα του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, με την επιδίωξη να πάνε αθροιστικά καλά, απλωμένα έτσι σε ευρύτερο πολιτικό φάσμα ψηφοφόρων. Σαν μια άτυπη χαλαρή Συνομοσπονδία.

Η ΔΗΜΑΡ δεν είναι σε καλή περίοδο. Νομίζω ότι ο κόσμος της δεν καταλαβαίνει που το πάει. Υπάρχει η αίσθηση κενού στρατηγικής.

Ας ξαναπιάσει το νήμα από το βασικότερο χαρακτηριστικό της φυσιογνωμίας της Ανανεωτικής Αριστεράς. Την αντίληψή μας για τη δημοκρατία. Σήμερα η υπεράσπιση της δημοκρατίας απέναντι στους φασίστες είναι το πρωταρχικό ζήτημα. Η ΔΗΜΑΡ ας πρωταγωνιστεί σʼ αυτόν τον ωραίο αγώνα. Στόχος μας η δημοκρατία να δειχθεί ανηλεής απέναντι στο φασισμό.

Σημείωση: Το κείμενο αυτό είναι βασισμένο σε ομιλία στην Κ.Ε. της ΔΗΜΑΡ.