Το... κέρδος του Ερντογάν

Του Άλκη Κούρκουλα, www.protagon.gr

Η διαμαρτυρία της πλατείας Ταξίμ, εγκαινιάζει περίοδο πολιτικής αστάθειας ή είναι κατά -παράδοξο τρόπο- η συμβολική θεμελίωση της πρωτοφανούς ισχύος (και σταθερότητας) που εξασφαλίζει ο πρωθυπουργός, κ. Ταγίπ Ερντογάν και το κόμμα του AKP; Στο Ταξίμ διαμαρτύρονταν οι αντίπαλοι της κυβέρνησης Ερντογάν, το ακροατήριο του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), που θεωρεί ότι η «αλαζονεία» της κυβέρνησης έχει ξεπεράσει κάθε όριο. (οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η δημοτικότητα της κυβέρνησης είναι υψηλότερη παρά ποτέ, πάνω από 50%, παρά τα 12 χρόνια εξουσίας (!) και η δημοτικότητα του CHP σταθερά πολύ κάτω από το 20%. Κάτω από τις συνθήκες αυτές η προσεκτικότερη χρήση των όρων «δημοκρατία», «αλαζονεία» και ούτω καθεξής δεν θα έβλαπτε κανέναν). Η αφορμή που έκανε ωστόσο τον κόσμο βγει στον δρόμο ήταν η απίστευτη υπερβολή της αστυνομικής βίας στην αντιμετώπιση των διαμαρτυρομένων για την πολεοδομική ανάπλαση του Ταξίμ. Η συμπεριφορά αυτή -που αποδοκιμάσθηκε ήδη από τον πρωθυπουργό- δημιουργεί ερωτηματικά, σαν αυτά που απασχολούσαν τους πολιτικούς διαδρόμους, πολλούς μήνες τώρα.

Η σύγκρουση ανάμεσα στον Ερντογάν και την ομάδα που αναφέρεται στον δάσκαλο Φετουλάχ, ήταν ο άρτος ο επιούσιος της πολιτικής αγοράς τον τελευταίο χρόνο. (Σημαντικές αλλαγές στην ηγεσία της αστυνομίας στην Κωνσταντινούπολη -με απομάκρυνσή της ομάδας των οπαδών του Φετουλάχ- έγιναν πριν από μόλις μία εβδομάδα, μετά από την απίστευτη «επίδειξη» της Πρωτομαγιάς!).

          

Όλα αυτά (και τα μέτρα ελέγχου της εμπορίας του αλκοόλ) δεν αρκούσαν για να οδηγήσουν τον κόσμο στον δρόμο. Αυτό που ενθάρρυνε τη διαμαρτυρία είναι η γενικευμένη πεποίθηση ότι ο πρωθυπουργός Ερντογάν έχει καταφέρει κάτι που μέχρι τώρα εθεωρείτο ακατόρθωτο, έχει καταφέρει να λύσει το Κουρδικό και, συνεπώς, έχει εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις κυριαρχίας (και σταθερότητας) για μια ακόμα δεκαετία!

Το πώς έγινε αυτό, είναι μια άλλη ιστορία. Η διαμαρτυρία του Ταξίμ, θα στρέψει (επιτέλους) την προσοχή μας στις εξελίξεις που συντελέστηκαν αθόρυβα (συμφωνία με τον Οτσαλάν και το ΠΚΚ) και έχουν δραματικά αλλάξει όλες τις ισορροπίες στην Τουρκία (αλλά και στη Μέση Ανατολή) και έχουν ακόμα περισσότερο περιθωριοποιήσει το CHP.

Τώρα που το Κουρδικό είναι, πλέον, ιστορία (ο Οτζαλάν έχει προσχωρήσει σε νέες αντιλήψεις για εθνικό κράτος και τον εθνικισμό), η προστασία και η κατοχύρωση των δικαιωμάτων όλων, εξασφαλίζεται μόνο από την εύρυθμη λειτουργία ενός σύγχρονου κράτους δικαίου, μόνο ένα νέο Σύνταγμα. Ένα Σύνταγμα που θα περιγράφει μία περισσότερο αποκεντρωμένη, Δημοκρατική Πολιτεία, οργανώνοντας ένα λειτουργικό μωσαϊκό, μέσα στο οποίο θα γίνονται σεβαστές δευτερεύουσες τοπικές, εθνοτικές και θρησκευτικές ταυτότητες.

Οι διαμαρτυρόμενοι, (που συχνά έχουν περιγραφεί και ως «λευκοί Τούρκοι») φοβούνται, πλέον, ότι χωρίς ικανή πολιτική εκπροσώπηση, καταρρέει η θέση τους στην κοινωνία και ο τρόπος της ζωής τους.

Όμως, η διαμαρτυρία του Ταξίμ μπορεί εύκολα έτσι να ενταχθεί στη στρατηγική Ερντογάν. Οι διαμαρτυρόμενοι μπορεί να κάνουν ό,τι δεν κάνει η ηγεσία του CHP: Να διαπραγματευθούν ένα κοινά αποδεκτό σημείο ισορροπίας, συμμετέχοντας ενεργά στη δημιουργία του νέου Συντάγματος, αντί να περιορίζονται σε μια καταγγελτική και αρνητική αποχή.

Η πορεία αυτή δεν είναι εγγυημένη, δεν είναι καν εύκολη. Αλλά οι ηγετικές ικανότητες του Ερντογάν, δίνουν μεγάλες ελπίδες ότι αυτή θα είναι, τελικά, η πορεία της Τουρκίας.

* Ο Άλκης Κούρκουλας είναι δημοσιογράφος, επικεφαλής του ΑΠΕ στην Τουρκία.