Μεταξύ του Τσάβες και των Σκανδιναβών;

Του Θανάση Μαυρίδη, www.capital.gr

Οι λάτρεις της κοινωνικής πολιτικής του Τσάβες θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι η Βενεζουέλα βγάζει πετρέλαιο και ότι παρόλα αυτά η Οικονομία της είναι σχεδόν κατεστραμμένη. Επίσης, οι λάτρεις του σκανδιναβικού κράτους δικαίου δεν θέλουν να ξέρουν ότι πηγή του πλούτου ήταν οι άριστες σχέσεις με τους Ναζί και το γεγονός ότι δεν ισοπεδώθηκαν στην διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου... Όσοι θα ήθελαν να είμαστε κάτι σαν την Δανία, έχουν προφανώς μεγάλη άγνοια για το τι ακριβώς αντιπροσωπεύει το μοντέλο που θαυμάζουν. Αλλά ακόμη κι έτσι, επιμένουν να παίρνουν από την Ιστορία τα κομμάτια εκείνα που βολεύουν την δήθεν δικαίωση των δικών τους θέσεων! Το κοινωνικό κράτος που ευαγγελίζονται θέλει ρευστότητα.  Ακόμη και οι Σκανδιναβοί, λοιπόν, οι οποίοι ξεκίνησαν από μία σαφώς καλύτερη αφετηρία από εμάς, έφτασαν κάποια στιγμή στα όρια του μη περαιτέρω. Κανονικά θα έπρεπε από το σημείο αυτό και έπειτα να διαβάσουμε την ιστορία, αλλά αυτό δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα. Όλοι έμειναν στο πόσο καλό κοινωνικό κράτος είχαν κτίσει μεταπολεμικά και όχι στις μεταρρυθμίσεις που αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν στην συνέχεια για να αποφύγουν την κατάρρευση.

 Αν για κάτι θαυμάζω τους Σκανδιναβούς δεν είναι για την δήθεν μαγκιά τους να μοιράσουν πόρους στον λαό μετά από τον πόλεμο. Κι εμείς αν δεν είχαμε ισοπεδωθεί στην διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου κι αν δεν είχε ακολουθήσει αυτός ο απαίσιος Εμφύλιος, ίσως και να είχαμε περισσότερες δυνατότητες από εκείνους. Τους θαυμάζω, όμως, για το γεγονός ότι μαθαίνουν. Και μάλιστα γρήγορα. Σε αυτούς η κρίση κτύπησε την πόρτα πιο γρήγορα απ’ ό,τι σε εμάς. Έμαθαν από αυτό και σήμερα βρίσκονται ήδη αρκετά έτη φωτός μπροστά από εμάς. 

Θαυμάζω τους Νορβηγούς για τον τρόπο που επέλεξαν για να αξιοποιήσουν τον πλούτο που τους έφερε το πετρέλαιο. Ναι, οι ξυλοκόποι και ψαράδες του Βορρά αποδείχτηκαν εξαιρετικοί σε αυτό τον τομέα. Δεν σκόρπισαν τα χρήματα σε αλόγιστες δαπάνες πολεμικού υλικού και σε επιδοτήσεις προς τους αγρότες και τους βιοτέχνες τους! Δεν μετέτρεψαν τα βαρέλια του πετρελαίου σε εισιτήρια κοινωνικού τουρισμού. Δεν δαπάνησαν τα χρήματά τους για να διοργανώσουν φεστιβάλ «πολιτισμού» σε κάθε απομακρυσμένο χωριό. Με τα χρήματα του πετρελαίου έφτιαξαν ένα fund για τις μελλοντικές γενιές. Μάλιστα! 

Αυτό είναι το ένα μοντέλο. Το άλλο είναι εκείνο του Τσάβες. Με τα χρήματα του πετρελαίου έφτιαξε «κοινωνική πολιτική». Κι έτσι τον αγάπησε ο λαός του και κέρδισε κατά κράτος τους πολιτικούς του αντιπάλους. Το γεγονός ότι η Βενεζουέλα χρειάστηκε την βοήθεια της Κίνας για να μην καταρρεύσει είναι αδιάφορο σε όσους θέλουν να εθελοτυφλούν. 

Και στην Νορβηγία και στην Βενεζουέλα ο Θεός χάρισε απλόχερα πλούτο. Το ερώτημα είναι πως αξιοποιήθηκε, τελικά, αυτός ο πλούτος. Πώς το έκανε ο ένας και πως ο άλλος και πως εμείς μπορούμε να κερδίσουμε από αυτή την σύγκριση. 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιοι πιθανότατα να σκέφτονται να ποντάρουν από τώρα στην προοπτική να κερδίσουν ψήφους «μοιράζοντας» τα μελλοντικά κέρδη των υδρογονανθράκων. Εδώ ακούσαμε πριν λίγο καιρό ότι ο Τσάβες θα έσωζε την δοκιμαζόμενη από την κρίση Ελλάδα και δεν θα ακούσουμε το «δώστε τα βαρέλια στον λαό», κατά το «Τσοβόλα δώστα όλα»; 

Δεν είχα ψευδαισθήσεις, δεν πίστεψα ούτε μία στιγμή ότι μπορούσε η Ελλάδα να γίνει Σκανδιναβία. Ούτε και ήξερα αν κατά βάθος θα ήθελα κάτι τέτοιο. Όχι γιατί οι άνθρωποι έχουν κάτι κακό, αλλά διότι έχουμε ως λαός μία διαφορετική νοοτροπία κι αυτό τελικά μας αρέσει. Από την άλλη, όμως, δεν θα ήθελα να ζήσω κάτω από ένα καθεστώς σαν κι εκείνο που είχε δημιουργήσει ο Τσάβες. Ούτε στους χειρότερους εφιάλτες μας! 

Για να ξέρουμε, λοιπόν, που βαδίζουμε πρέπει να ξεκινήσομε άμεσα την συζήτηση για τον τρόπο αξιοποίησης του πιθανού πλούτου που κρύβεται κάτω από το έδαφός μας. Να συμφωνήσουμε σε ένα μοντέλο που δεν θα παραβιαστεί εύκολα και δίχως κόστος από τον πρώτο λαϊκιστή που θα θελήσει να κτίσει την πολιτική του καριέρα πάνω σε συντρίμμια. Σε αυτό ας διδαχτούμε κάτι από τους Νορβηγούς.