Αλέξη, αξίζει η Ελλάδα να γίνει Βενεζουέλα;

Του Κώστα Στούπα, www.capital.gr, 7.3.13

Ο Χούγκο Τσάβες ήταν ένας δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος και ως εκ τούτου δεν μπορεί να θεωρηθεί δικτάτορας, παρά το γεγονός πως επεδίωξε παλαιότερα μέσω δημοψηφίσματος ανεπιτυχώς να εκλεγεί ισόβιος πρόεδρος. Κυβέρνησε τη Βενεζουέλα για 14 χρόνια, κερδίζοντας αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις. Αυτό αποδεικνύει πόσο δημοφιλής ήταν και παρέμεινε. Σε γενικές γραμμές πολιτεύτηκε στην γραμμή της λατινοαμερικάνικης αριστεράς, που σημαίνει ιδιαίτερα αυξημένη δόση λαϊκισμού και πομπώδους αριστερής ρητορικής, η συνήθης δόση διαφθοράς για χώρα της περιοχής. Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Τσάβες το εισόδημα των κατοίκων της χώρας αυξήθηκε. Η βελτίωση αυτή όμως δεν οφείλεται  τόσο στην αριστερή διακυβέρνηση με εθνικοποιήσεις επιχειρήσεων όσο σε εξωγενείς παράγοντες, όπως ήταν η αύξηση της τιμής του πετρελαίου που αποτελεί και το βασικό προϊόν που παράγει και εξάγει η χώρα.  Αν η παραγωγή πετρελαίου δεν είχε εθνικοποιηθεί στη χώρα κατά την περίοδο Τσάβες θα είχαν εισρεύσει περισσότερα χρήματα.

Το ιστορικό

Ο Τσάβες ήρθε στην εξουσία το 1999 και αυτό δεν είναι τυχαίο καθώς είναι η χρονιά που η τιμή του πετρελαίου είχε πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο  πολλών δεκαετιών, κοντά στα 10 δολάρια. Καθώς η χώρα παράγει ουσιαστικά μόνο πετρέλαιο η εξαθλίωση την περίοδο εκείνη  είχε φτάσει σε ιδιαίτερα υψηλό βαθμό και αυτό συνετέλεσε στην στροφή προς τη δημαγωγική αριστερή ρητορική. Η πρώτη  θητεία του ίσως να ήταν και η μοναδική,  αν στην δεκαετία που ακολουθούσε η τιμή του πετρελαίου δεν σκαρφάλωνε όλο και ψηλότερα, μέχρι τα 150 δολάρια το 2008.

Για να καταλάβει κάποιος τι σημαίνει αυτή η άνοδος  αρκεί να υπολογίσει πως το 1999 οι εξαγωγές της Βενεζουέλας ήταν στα 20 δισ. δολάρια (όσο της Ελλάδας σήμερα) και το 2012 ξεπέρασαν τα 92 δισ. δολάρια. Το πετρέλαιο έχει συνεισφορά περίπου στο 95% των εξαγωγών.

Στην αρχή της περασμένης δεκαετίας το  κατά κεφαλήν  εισόδημα  της Βενεζουέλας ήταν στα 5.000 δολάρια και το 2012 είχε σκαρφαλώσει στα 13.000 δολάρια.  Αυτό όχι γιατί βελτιώθηκε η ανταγωνιστικότητα ή το κλίμα επενδυτικής εμπιστοσύνης και ασφάλειας στη χώρα, αλλά λόγω της εκτόξευσης του «μαύρου χρυσού».

"Δεν υπάρχει κάποιο σοσιαλιστικό "θαύμα" πίσω από τη βελτίωση της κατάστασης στη χώρα την περίοδο Τσάβες. Η συγκυρία που τον έφερε στην εξουσία ήταν η εξαθλίωση που έφερε η πτώση της τιμής του πετρελαίου. Την δεκαετια που ακολουθησε η ανοδος μεχρι τα 150 δολάρια τον διατήρησε σ΄ αυτήν. Η πτώση της τιμής στον επόμενο πτωτικό κύκλο θα επαναφέρει τη χώρα σε χειρότερη εξαθλίωση. 

Στην αρχή ο Τσάβες εθνικοποίησε την πετρελαϊκή βιομηχανία. Μετά από λίγα χρόνια επειδή η παραγωγή μειώθηκε λόγω της αδυναμίας του κρατικού μονοπωλίου να τη συντηρήσει σε υψηλά επίπεδα, κάλεσε κάποιες πολυεθνικές να αναλάβουν πάλι τις τεχνικά δύσκολες γεωτρήσεις.

Στη δεκαετία της εθνικοποίησης της πετρελαϊκής βιομηχανίας η παραγωγή μειώθηκε κατά 30% περίπου λόγω της φθίνουσας πορείας της ανταγωνιστικότητας που χαρακτηρίζει τις κρατικές εταιρείες.  Αυτό σημαίνει πως αν δεν είχε εθνικοποιηθεί και είχε παρακολουθήσει τις διεθνείς εξελίξεις η ποσότητα που θα είχε εξορύξει θα ήταν μεγαλύτερη.

Σοσιαλισμός με υποτιμήσεις...

Πριν λίγες μέρες η Βενεζουέλα προέβη σε υποτίμηση του εθνικού της νομίσματος του Μπολιβάρ κατά 32%.  Ηταν η έβδομη υποτίμηση κατά την προεδρία του Χούγκο Τσάβες. Αυτό είναι παράδοξο για μια 15ετία που τα έσοδα από εξαγωγές σχεδόν πενταπλασιάστηκαν και αποδεικνύει την αποτυχία της διακυβέρνησης του εκλιπόντος.

Αποτελεί ένδειξη της αποτυχίας του δόγματος της εγχώριας αριστεράς (αλλά και γενικότερα) που  πιστεύει πως τα ελλείμματα αποτελούν εργαλείο ανάπτυξης και δημιουργίας ευημερίας.  Ακόμη και ο ουρανός να βρέχει λεφτά(στην περίπτωση της Βενεζουέλας βρέχει για πάνω από δέκα χρόνια) αν δεν υπάρχει σωστή διαχείριση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας η καταστροφή ακολουθεί.

Η τελευταία υποτίμηση όπως και οι προηγούμενες έχει τις ρίζες της στα τεράστια ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού. Το 2012 μόνο το κράτος είχε έσοδα 116 δισ. δολάρια και δαπάνες 175,3 δισ. δολάρια.

Οικονομικά προς αποφυγή... 

Για να έχουν μια ιδέα οι συμπολίτες μας που πιστεύουν στις μαγικές αριστερές συνταγές της ευημερίας, ας προσέξουν τις παρακάτω πληροφορίες.

Από το 1999 η αξία του μπολιβάρ έναντι του δολαρίου  έχει καταβαραθρωθεί.

Δολάρια στη Βενεζουέλα μπορεί να βρει κάποιος μόνο στη μαύρη αγορά σε ισοτιμία τριπλάσια από την επίσημη.

Η κατάρρευση του νομίσματος σε μια χώρα 28 εκατ. ανθρώπων με τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου και εξαγωγές πάνω από 90 δισ. δολάρια αποτελεί δείγμα της κακοδιαχείρισης του Τσάβες.

Οι εθνικοποιήσεις έχουν αποδυναμώσει τον ιδιωτικό τομέα της χώρας. Τα προβλήματα θα γίνουν πιο έντονα όταν τα διεθνή δικαστήρια θα αρχίσουν να επιδικάζουν αποζημιώσεις για τις εθνικοποιήσεις και η τιμή του πετρελαίου θα αρχίσει να πέφτει.

Από το 2003 η κυβέρνηση της Βενεζουέλας επέβαλε αυστηρούς ελέγχους στο συνάλλαγμα με αποτέλεσμα να έχουν πρόσβαση σε αυτό μόνο οι φιλικά διακείμενοι προς το καθεστώς επιχειρηματίες. Είναι το μοντέλο που εφαρμόστηκε μεταπολεμικά και στην Ελλάδα και πολλοί απέκτησαν περιουσίες χωρίς επιχειρηματικό ρίσκο.

Η απουσία εύκολης πρόσβασης σε συνάλλαγμα είχε σαν συνέπεια την άνθιση της μαύρης αγοράς και τις ελλείψεις βασικών αγαθών.

Το μεγάλο έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού το 2012 οφείλεται και στο προεκλογικής χροιάς πρόγραμμα επιδότησης των αναγκών διατροφής των φτωχών της χώρας.

Στο Καράκας η εγκληματικότητα είναι σε επίπεδα που συγκριτικά κάνουν την Αθήνα να μοιάζει με πολίχνη της Ελβετίας. Καθημερινά στην πρωτεύουσα της Βενεζουέλας υπάρχουν δεκάδες δολοφονίες με στόχο τη ληστεία.

Βλέπε: Το σοσιαλιστικό "θαύμα" του Τσάβες σε αριθμούς... 

*Το άρθρο απευθύνεται στον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης γιατί είναι ο πρώτος που χθες εξέδωσε ανακοίνωση για το θάνατο του προέδρου της Βενεζουέλας στην οποία εξήρε το θαυμασμό του για αυτόν.