Στίγκλιτς: Σε κίνδυνο το στοίχημα του ευρώ

http://www.euro2day.gr

Το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών αποτέλεσε ένα ξεκάθαρο μήνυμα για τους Ευρωπαίους ηγέτες: οι πολιτικές λιτότητας που ακολουθούν απορρίπτονται από τους ψηφοφόρους, γράφει ο Τζόζεφ Στίγκλιτς.  Ο ίδιος σημειώνει ότι εξαρχής το ευρωπαϊκό όραμα ήταν μια προσπάθεια που κινήθηκε από πάνω προς τα κάτω. Είναι όμως άλλο θέμα το να ενθαρρύνεις τεχνοκράτες να διαχειρίζονται χώρες και να ακολουθούν πολιτικές οι οποίες οδηγούν σε αύξηση της μιζέριας.  Από όταν ξέσπασε η κρίση, η απώλεια στο ΑΕΠ της Ιταλίας είναι μεγαλύτερη από αυτή που σημειώθηκε στη δεκαετία του 1930. Την ίδια ώρα, το ποσοστό της ανεργίας των νέων στην Ελλάδα υπερβαίνει το 60% και στην Ισπανία το 50%.  Όπως τονίζει ο κ. Στίγκλιτς, είναι ξεκάθαρο ότι η θεραπεία που έχουν επιβάλει στην Ευρώπη οι... γιατροί της οικονομίας δεν αποδίδει και θα χρειαστεί τουλάχιστον μία δεκαετία για να ανακάμψει ο ασθενής.  Ως εκ τούτου, δεν είναι ο λαϊκισμός ή η αφέλεια που οδήγησε τους πολίτες στην απόρριψη αυτών των πολιτικών, αλλά η κατανόηση ότι είναι πλήρως λανθασμένες.  Η απλοϊκή διάγνωση ότι το πρόβλημα της Ευρώπης δημιουργήθηκε από ορισμένες σπάταλες χώρες διαψεύδεται, σύμφωνα με τον κ. Στίγκλιτς, από το απλό γεγονός ότι πριν από την κρίση ηΙσπανία και η Ιρλανδία είχαν πολύ χαμηλό έλλειμμα και χρέος. Αν το μόνο πρόβλημα ήταν η Ελλάδα, η Ευρώπη θα μπορούσε να το διαχειριστεί εύκολα, υπογραμμίζει. 

Δημοσιονομικός φεντεραλισμός και πολιτικές ανάπτυξης

Ο κ. Στίγκλιτς εκτιμά ότι η λύση για την Ευρώπη δεν είναι ο κεντρικός έλεγχος των εθνικών προϋπολογισμών, αλλά περισσότερος δημοσιονομικός φεντεραλισμός. 

Επιπλέον, είναι αναγκαία η δημιουργία μιας τραπεζικής ένωσης, με κοινή εγγύηση καταθέσεων, ενιαίες διαδικασίες εκκαθάρισης και κοινή εποπτεία. Απαραίτητη είναι επίσης και η δημιουργία ευρωομολόγων ή ενός αντίστοιχου μηχανισμού. 

Παράλληλα, θα πρέπει να προωθηθεί μια στρατηγική για την τόνωση της ανάπτυξης. Η Ε.Ε. πρέπει να εφαρμόσει πολιτικές που αντιμετωπίζουν τις εσωτερικές ανισορροπίες και το τεράστιο εξωτερικό πλεόνασμα της Γερμανίας. Ουσιαστικά, πρέπει να αυξηθούν οι μισθοί στη Γερμανία και να ακολουθηθούν πολιτικές που προωθούν τις εξαγωγές και την παραγωγικότητα στις εξαγωγικές επιχειρήσεις της ευρωζώνης. 

Αν υπάρχει μια πολιτική που δεν πρόκειται να επιλύσει τα προβλήματα της ευρωζώνης, αυτή είναι η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, τονίζει ο κ. Στίγκλιτς. Όπως υποστηρίζει, η μείωση των μισθών και των τιμών θα αυξήσει τελικά το βάρος του χρέους για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις. 

Αν η εσωτερική υποτίμηση ήταν η λύση, ο κανόνας του χρυσού δεν θα αποτελούσε πρόβλημα στη μεγάλη κρίση του 1929, επισημαίνει. 

Το ευρώ δεν είναι αυτοσκοπός

Η υπόσχεση του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, να κάνει ό,τι χρειαστεί για να σώσει το ευρώ κατάφερε, σύμφωνα με τον κ. Στίγκλιτς, να προσφέρει μια πρόσκαιρη ηρεμία στην ευρωζώνη. Όμως, την ίδια ώρα η Γερμανία απορρίπτει κάθε πολιτική που θα μπορούσε να προσφέρει μια μακροπρόθεσμη λύση.

Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η Ευρώπη έχει άμεση ανάγκη ριζική μεταρρύθμιση καθώς οι υποστηρικτές της λιτότητας επιμένουν. Όμως, είναι αναγκαία η δομική μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών θεσμών. Αυτή θα έχει τα μεγαλύτερα αποτελέσματα, όχι οι μεταρρυθμίσεις στα επιμέρους κράτη. Εάν η Ευρώπη δεν είναι πρόθυμη να κάνει αυτές τις αλλαγές, ίσως θα πρέπει να εγκαταλείψει το ευρώ για να σώσει τον εαυτό της. 

Υπό τις υπάρχουσες συνθήκες, σημειώνει ο κ. Στίγκλιτς, το ευρώ υπονομεύει τους στόχους για τους οποίους υποτίθεται ότι δημιουργήθηκε. Η ευρωπαϊκή και η νομισματική ένωση δεν ήταν αυτοσκοπός, αλλά ένα μέσο. Αυτό το γεγονός φαίνεται πως αναγνωρίζουν οι ψηφοφόροι.  Αυτή είναι η αλήθεια που πρέπει να αναγνωρίσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, καταλήγει.