Εκπαιδεύοντας τον ΣΥΡΙΖΑ

Του Πάσχου Μανδραβέλη, Καθημερινή, 24.1.12

Η ενηλικίωση ενός κόμματος είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Ειδικά αν το κόμμα αυτό προέρχεται από την Αριστερά, η οποία ιστορικά είχε την ιδεολογική κυριαρχία στη χώρα. Η «βίαιη», κατά Δραγασάκη, ωρίμανση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι άξια χλευασμού. Αντιθέτως. Αποτελεί μέρος της ενηλικίωσης της κοινωνίας που μέχρι τώρα νεφελοβατούσε σε ιδεολογήματα για ανάπτυξη διά της κατανάλωσης χωρίς οργάνωση και παραγωγή, για συνωμοσίες που μας πήγαν στο ΔΝΤ κι άλλες παλαβομάρες που μας είχαν συνηθίσει στελέχη αυτού του χώρου. Υπό την έννοια αυτή είναι πολύ θετική εξέλιξη για τη χώρα η επίσκεψη του κ. Αλέξη Τσίπρα και των επιτελών του στις ΗΠΑ. Θετικότερη είναι η προβληματική που ανέπτυξε για την πολιτική του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, όπως και οι παραπομπές του στον αρχιτέκτονα του New Deal Φραγκλίνο Ρούσβελτ. Οχι γιατί η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ κάνει στροφή στον ρεαλισμό, αλλά διότι εκπαιδεύει μια νέα γενιά (που είναι ο κύριος όγκος των ψηφοφόρων του) στην πραγματικότητα. Κι αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο. Υπάρχουν και στον ΣΥΡΙΖΑ νέοι άνθρωποι που θέλουν και μπορούν να προσφέρουν στη χώρα, αλλά απλώς παραδέρνουν στην άρνηση των πάντων, φτάνοντας μέχρι σε πρακτικές μηδενιστικής καταστροφής. Αυτό το κομμάτι της νέας γενιάς δεν περισσεύει στη χώρα. Μπορεί να συμβάλει θετικά στην εξέλιξή της έστω και διά της αντιπαράθεσης απόψεων.

Φυσικά η αντιπαράθεση πρέπει να γίνεται εντός του δημοκρατικού πλαισίου και αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος που κάνει σημαντική την επίσκεψη του κ. Τσίπρα στις ΗΠΑ. Μέχρι πρόσφατα η Αριστερά είχε ανακλαστικά τύπου Παβλόφ σε οτιδήποτε αμερικανικό. Τώρα είναι ευκαιρία γι’ αυτόν τον χώρο να μάθει ότι εκτός από τη δουλεία, υπήρχε και ο Αβραάμ Λίνκολν, εκτός από τον πόλεμο στο Βιετνάμ υπήρχε και το αντιπολεμικό κίνημα, ότι η παλαιότερη Δημοκρατία του σύγχρονου κόσμου δεν χτίστηκε με συνθήματα, αλλά είναι μια διαρκής προσπάθεια βελτίωσής της· άλλοτε επιτυχημένη κι άλλοτε όχι. Πιθανόν αυτός ο χώρος να διδαχθεί ότι ακόμη και στις ΗΠΑ ο αγώνας συνεχίζεται, αλλά δεν παρεκτρέπεται.

Πολλοί θα θεωρήσουν αυτή τη στροφή του ΣΥΡΙΖΑ υποκριτική. Μπορεί να είναι, με δεδομένο ότι η εκλογική επιρροή του κόμματος (σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις) χτύπησε ταβάνι. Ισως πάλι στον ΣΥΡΙΖΑ να αντιλαμβάνονται και τη γενικότερη στροφή της ελληνικής κοινωνίας στον ρεαλισμό. Μετά το σοκ της αναπάντεχης για πολλούς κρίσης και την κοινωνική έκρηξη του 2010-2011 οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες έχουν μπουχτίσει από τις ανέξοδες ρητορείες, τον διαρκή αγώνα για τον αγώνα, τη μηδενιστική προσέγγιση των πάντων. Καταλαβαίνουν ότι «το πράγμα δεν πήγαινε άλλο» και ότι η χώρα πρέπει να συμμαζευτεί. Αυτό είναι νομοτελειακό, αλλά υπάρχει ένα βαθιά πολιτικό ερώτημα: θα συμμαζευτεί προς την κατεύθυνση ενός οπισθοδρομικού συντηρητισμού ή ενός εκλογικευμένου προοδευτισμού; Αυτό που σίγουρα απορρίπτουν οι πολίτες είναι ο παλαβός ριζοσπαστισμός, κάτι που μάλλον το αντιλαμβάνονται πλέον και στα ηγετικά κλιμάκια του ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν είναι εύκολο να ωριμάσει ένα κόμμα σαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε συνθήκες επιτάχυνσης του πολιτικού χρόνου. Αν το καταφέρει η Κουμουνδούρου θα έχει διπλό όφελος. Δεν θα κερδίσει απλώς ψηφοφόρους από τον μεσαίο χώρο, θα αποδείξει ότι μπορεί να κυβερνήσει.