Ρέκβιεμ για τον Σκανδαλίδη

Του Ηλία Κανέλλη, NEA,  9.11.12

Τον Κώστα Σκανδαλίδη δεν έχει νόημα να τον κρίνει κανείς για την ιδεολογία του - πιο πολλή ουσία έχει να κρίνεται για τα ποιητικά του γυμνάσματα. Προσηλωμένος στο «Η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες», πορεύθηκε πάντα λες και ο κόσμος καθηλώθηκε στα χρόνια της ευφορίας. Οι προνομιακοί συνομιλητές του ήταν οι κομματικοί και οι συνδικαλιστές, οι κοινωνικές ομάδες που αν τις είχες μαζί σου ήσουν άτρωτος. Γι' αυτό και προχώρησε μαζί τους - επικαλούμενος πάντα το πνεύμα της «3ης του Σεπτέμβρη» και την παράδοση Παπανδρέου. Και θα προχωρούσε ακόμα αν τα πράγματα δεν γίνονταν τόσο πολύπλοκα, αν δηλαδή η χώρα δεν κατέρρεε και αν, μαζί με τη χώρα, δεν κατέρρεαν και οι κομματικές βεβαιότητες. Ο Κώστας Σκανδαλίδης, πάντως, αντιστάθηκε στην πραγματικότητα. Σαν να έκλεισε ερμητικά αυτιά και μάτια, αρνήθηκε την καινούργια συνθήκη. Δεν έπιασε ότι τα υλικά της κομματικής ένταξης, με τα οποία είχε χτίσει μια στιβαρή πολιτική αλλά και κοινωνική παρουσία, είχαν πια αποσαθρωθεί. Δεν το κατάλαβε ούτε όταν είδε ότι το σύνθημα με το οποίο πορεύθηκε στη ζωή του, «Η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες», το άρπαξε και το χρησιμοποιεί, τροποποιώντας προφανώς τις συνδηλώσεις του, η Χρυσή Αυγή. 

Και όχι μόνο δεν το κατάλαβε, αλλά έβγαλε και ολόκληρο βιβλίο με τίτλο «Οι Ελληνες» και υπότιτλο «Τετράδια πατριδογνωσίας», στο οποίο επιχείρησε να μιλήσει για την Ελλάδα. Λες και όλα τα 'χε ο «Ελληνας Λαός», όπως ο ίδιος το ορίζει, η αναβίωση της ρητορικής του δασκάλου στο δημοτικό τού έλειπε. Το χειρότερο; Ο Κώστας Σκανδαλίδης πιστεύει ότι ο εθνικόφρων ψευδολυρισμός είναι η απάντηση στην κρίση. Για παράδειγμα, στον επίλογο του βιβλίου του αυτού ρωτά ο ίδιος τον εαυτό του γιατί γράφει το συγκεκριμένο κείμενο. Και απαντά:

«Είναι κάποιες στιγμές που θέλεις να αναπνεύσεις και δεν διαθέτεις αέρα. Θέλεις να τραγουδήσεις και δεν βγαίνει ήχος. Θέλεις να φωνάξεις και δεν έχεις φωνή. [...] Οταν ο πολιτικός - όχι ο επαγγελματίας διαχειριστής της εξουσίας ή ο αρχομανής, αλλά αυτός που νιώθει υπηρέτης ιδεών, αξιών και οραμάτων - φτάνει σε ένα οριακό σημείο όπου οι περιστάσεις αμφισβητούν τα πεπραγμένα του και σηκώνουν τείχη στα μελλούμενα, τότε νιώθει την ανάγκη να σκύψει ξανά στις ρίζες του [...]».

Σκυμμένο στις ρίζες του βρήκε τον Κώστα Σκανδαλίδη το τελευταίο επεισόδιο της πολιτικής του σταδιοδρομίας στο ΠΑΣΟΚ. Δεν τα κατάφερε να σηκωθεί έστω για να πάει στη Βουλή, να απαντήσει στην κρίσιμη ψηφοφορία, όχι για τα περασμένα αλλά για το μέλλον, για το οποίο κυρίως η χώρα χρειάζεται απαντήσεις. Είθε, στον πολύ ελεύθερο χρόνο που σύντομα θα του διατεθεί, ο λυρισμός του να συνεχίσει να κρύβει τις δικές του ευθύνες για αυτή την πραγματικότητα.