Είμαι κατά των καταλήψεων

Του Γιώργου Καμίνη, ΝΕΑ. 4.9.12

Θα διατυπώσω ευθύς εξαρχής την άποψή μου για το φαινόμενο των καταλήψεων, έτσι τουλάχιστον όπως αυτό εκδηλώνεται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας: είμαι κατά των καταλήψεων. Αναφέρομαι, ειδικότερα, στις καταλήψεις δημόσιων χώρων, είτε πρόκειται για τα πανεπιστήμια που καταλαμβάνονται από φοιτητές αλλά και από εξωπανεπιστημιακούς είτε για τις εθνικές οδούς που καταλαμβάνονται από διαμαρτυρόμενους αγρότες είτε ακόμη και για τη δημοτική αγορά της Κυψέλης, η οποία τελούσε, έως πρόσφατα, υπό κατάληψη από ομάδα «κατοίκων (;) της περιοχής». Αλλά και η προ μηνός δωρεάν διανομή τροφίμων από τη Χρυσή Αυγή στην Πλατεία Συντάγματος, παρά την άρνηση του Δήμου να χορηγήσει τη σχετική άδεια, κατάληψη ήταν και αυτή, αφού για κάποιες ώρες στην πρώτη πλατεία της χώρας δεν έκανε κουμάντο ούτε η δημοτική Αρχή της πρωτεύουσας ούτε η κυβέρνηση της χώρας αλλά οι χρυσαυγίτες. Νοείται άραγε σε μία δημοκρατία δικαίωμα κατάληψης δημόσιου χώρου; Η απάντηση είναι αρνητική. Αφού ο δημόσιος χώρος εξ ορισμού ανήκει στο σύνολο των πολιτών, τις επιμέρους ειδικότερες χρήσεις του τις αποφασίζει η εκάστοτε αρμόδια, άρα και δημοκρατικά υπεύθυνη, εκλεγμένη, Αρχή.

Ο κατειλημμένος από μια ομάδα χώρος αποβάλλει αυτομάτως τον δημόσιο χαρακτήρα του, καθώς περιέρχεται στη φυσική εξουσίαση μιας μειοψηφίας που δεν έχει καμιά δημοκρατική νομιμοποίηση και δεν εγγυάται καμιά ελευθερία για κανέναν, προπάντων για τους διαφωνούντες. Η περίπτωση των πανεπιστημίων αποτελεί θλιβερό παράδειγμα. Ποιος πανεπιστημιακός δάσκαλος τολμά να εκδηλωθεί εναντίον των καταληψιών, χωρίς τον φόβο ότι θα ξυλοκοπηθεί;

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΨΕΛΗ. Και δυο λόγια για τη δημοτική αγορά της Κυψέλης. Τον περασμένο Δεκέμβρη η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας αποφάσισε ότι ήλθε πια η ώρα, έπειτα από πολυετή κατάληψη, η δημοτική αγορά να αποδοθεί στους πραγματικούς δικαιούχους της που δεν είναι άλλοι από τους Κυψελιώτες.

Το ζήτημα είχε τεθεί προηγουμένως στο αρμόδιο δημοτικό διαμέρισμα από τους εκλεγμένους διαμερισματικούς συμβούλους της πλειοψηφίας. Το τοπικό όργανο δεν κατάφερε όμως να αποφασίσει, καθώς κάποιοι τραμπούκοι, οπαδοί της κατάληψης, εισέβαλαν στο δημοτικό κτίριο και διέλυσαν τη συνεδρίαση, προκειμένου να μην αποφασίσουν οι μόνοι αυθεντικοί εκπρόσωποι των κατοίκων. Δύο εβδομάδες μετά την ανάκτηση της αγοράς από τον Δήμο μας εστάλη και σαφέστερο μήνυμα: απόπειρα εμπρησμού των γραφείων της Δημοτικής Αστυνομίας στην Κυψέλη.

Αυτά μάλλον δεν τα γνωρίζει ο κ. Θανάσης Χειμωνάς, ο οποίος πρόσφατα έγραψε ένα νηφάλιο άρθρο για την κατάληψη της αγοράς της Κυψέλης («ΤΑ ΝΕΑ», Τρίτη Αποψη, 30/8/2012). Ισως να μη γνωρίζει ούτε ότι η αγορά «βιολογικών προϊόντων» που λειτουργούσε εκεί κάθε Σάββατο δεν είχε άδεια• ότι τα προϊόντα πωλούνταν χωρίς να χορηγείται απόδειξη στους αγοραστές• χωρίς να γνωρίζουμε εάν οι πωλητές ήταν πραγματικοί παραγωγοί και βεβαίως χωρίς κανένας να είναι σε θέση να διαβεβαιώσει υπεύθυνα τους καταναλωτές για το εάν τα προϊόντα ήταν καν βιολογικά. Ερωτήματα όμως ανακύπτουν και για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που διεξάγονταν εκεί. Ποιος αποφάσιζε για την εκδήλωση; Ποιανού συγγραφέα και ποιου εκδοτικού οίκου το βιβλίο θα παρουσιαζόταν; Ποιοι άραγε συγγραφείς και εκδοτικοί οίκοι είχαν κατά καιρούς αποκλειστεί; Με βάση ποια κριτήρια και ποιους κανόνες;

Θέτω τα ερωτήματα αυτά γιατί, τελικά, το πρόβλημα με την κατάληψη της αγοράς στην Κυψέλη είναι το ίδιο σε κάθε κατάληψη: ο καταληψίας δεν δεσμεύεται από κανέναν κανόνα και έναντι ουδενός.

Από τον περασμένο Δεκέμβρη έχω επανειλημμένα δεσμευτεί ότι η δημοτική αγορά θα λειτουργήσει προς όφελος όλων των κατοίκων της Κυψέλης - ως αγορά αγαθών αλλά και «αγορά» ιδεών• και ότι θα διατηρήσουμε κάθε επωφελή για τους κατοίκους δραστηριότητα. Παράλληλα, επειδή το κτίριο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο και έχει υποστεί πολλές ταλαιπωρίες, θα χρειαστεί να γίνουν κάποιες εργασίες. Τη δημοτική αγορά όμως θα την κρατήσουμε ζωντανή και ανοιχτή σε όλους όσοι σέβονται τους δημοκρατικούς κανόνες.