Ανοίγοντας το Γενί Τζαμί

Tου Σταύρου Τζίμα, Καθημερινή, 11.8.12

Το συζητούσε καιρό τώρα ο Γιάννης Μπουτάρης ότι σχεδιάζει να δώσει ένα οθωμανικό μνημείο για να προσεύχονται οι μουσουλμάνοι. «Γιατί, ρε παιδιά, να μην τους το δώσω; Ας έρχονται στο μπαϊράμι να κάνουν την προσευχή τους, να αφήνουν λεφτά στην πόλη και να πάνε στην ευχή του θεού», απαντούσε σε όσους συνομιλητές του διατύπωναν ενστάσεις προβλέποντας νέο γύρο αντιπαράθεσης με αυτόκλητους προστάτες της ανόθευτης ελληνικότητας της Θεσσαλονίκης. Στις αρχές της εβδομάδας δημοσιοποίησε κιόλας τον σχεδιασμό, υπογραμμίζοντας ότι έιναι σύμφωνος και ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος. Θα παραχωρεί μία φορά τον χρόνο το μπαϊράμι, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της οθωμανικής περιόδου για τις λατρευτικές ανάγκες των μουσουλμάνων της πόλης, αλλά και εκείνων από την Τουρκία ή άλλη μουσουλμανική χώρα που επιθυμούν να έρθουν να προσκυνήσουν. Αυτό θα είναι, όπως είπε, το Γενί Τζαμί, ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα εποχής κατασκευασμένο από τον αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι το 1904 για ταζαμί των Ντονμέδων, των εξισλαμισθέντων Εβραίων δηλαδή, που μέχρι το 1962 στέγασε το Αρχαιολογικό Μουσείο και πλέον χρησιμοποιείται ως εκθεσιακός χώρος. Με την πρωτοβουλία του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης στοχεύει αφ’ ενός στην προσέλκυση τουριστών και αφ’ ετέρου στην ανάδειξη του πολυπολιτισμικού της προσώπου της, που φέρει και ανεξίτηλα οθωμανικά χαρακτηριστικά.

Σε λίγες μέρες και συγκεκριμένα τον Δεκαπενταύγουστο, στην Τραπεζούντα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος θα τελέσει τη Θεία Λειτουργία στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά. Οι Τούρκοι επιτρέπουν μία φορά τον χρόνο τη λειτουργία της μονής, την οποία έχουν μετατρέψει σε αρχαιολογικό αξιοθέατο, ως ορθόδοξου χριστιανικού ναού, όπως ήταν πριν από την καταστροφή. Γύρω από εκείνη την ημέρα, την 15η Αυγούστου δηλαδή, έχουν στήσει μια ολόκληρη τουριστική βιομηχανία με πελατεία τους χιλιάδες ορθοδόξους, που συρρέουν κάθε χρόνο στο όρος Μελάς για προσκύνημα.

Χρησιμοποιούν, ταυτόχρονα, την παραχώρηση στους χριστιανούς, έστω και για μία ημέρα, ενός συμβόλου τους για να ενισχύσουν διεθνώς το προφίλ της Τουρκίας ως χώρας με ανοχή στη θρησκευτική διαφορετικότητα.

Γιατί λοιπόν να μην αναδείξει και μάλιστα ψηλά στην τουριστική της ατζέντα η Θεσσαλονίκη την οθωμανική της κληρονομιά και να την πουλήσει ως τουριστικό προϊόν;

Το άνοιγμα της δημοτικής αρχής, αλλά και άλλων φορέων, στην τουριστική αγορά της Τουρκίας έχει αποφέρει σημαντική αύξηση των επισκεπτών από τη γείτονα. Μερικές χιλιάδες προσκυνητών στο Γενί Τζαμί δεν θα ήταν άσχημα στη δοκιμαζόμενη οικονομία της πόλης. Και στο τέλος τέλος, η Θεσσαλονίκη δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από το άνοιγμα ενός πολιτιστικού της μνημείου για τις λατρευτικές ανάγκες κάποιων αλλοθρήσκων συμπατριωτών μας ή αλλοδαπών. Απεναντίας, θα εμφανίσει πιο γλυκό το πρόσωπό της διεθνώς.