To πέταγμα της ελληνικής πεταλούδας

Του Μιχάλη Μητσού, ΝΕΑ, 15.5.12

Είτε ανήκει στο προοδευτικό είτε στο συντηρητικό στρατόπεδο, ο ένας μετά τον άλλον οι ευρωπαίοι ηγέτες πέφτουν θύματα της κρίσης. Ο τελευταίος, ονόματι Νικολά Σαρκοζί, παραδίδει σήμερα την εξουσία σε έναν άνθρωπο που υπόσχεται να αλλάξει την Ευρώπη. Και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού αρχίζει να διαγράφεται ένα αγωνιώδες ερώτημα: Θα έχει άραγε και ο Μπαράκ Ομπάμα αυτή την τύχη; Για να το πούμε ωμά: μπορεί η Ελλάδα να σταθεί μοιραία για τον πρώτο μαύρο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών; Για να το πούμε ακόμη πιο ωμά: είναι σε θέση οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, εκτός από τον μισητό δικομματισμό, να ανατρέψουν και τον αγαπητό Ομπάμα; Μέχρι πρόσφατα θεωρούσαμε ότι μόνο μια ισραηλινή επίθεση εναντίον του Ιράν θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την επανεκλογή του αμερικανού Προέδρου. Τώρα αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε τις επιπτώσεις μιας ενδεχόμενης άτακτης ελληνικής χρεοκοπίας.

Αν η Ελλάδα καταρρεύσει, παρασύροντας μαζί της την ευρωζώνη, οι αγορές θα βουλιάξουν, η ανεργία θα εκτιναχθεί στα ύψη και ο Μιτ Ρόμνεϊ θα δει ξαφνικά και ανέλπιστα να ανοίγει γι' αυτόν η πόρτα του Λευκού Οίκου. Είναι χαρακτηριστικός ο τίτλος ενός άρθρου που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες στην ιστοσελίδα του αμερικανικού περιοδικού «Atlantic»: «Το λίκνο της δημοκρατίας μπορεί άραγε να γίνει ο τάφος των Δημοκρατικών;».

Ο Ομπάμα δεν είναι στη χώρα του τόσο δημοφιλής όσο νομίζουμε. Η πολιτική του βρίσκει σήμερα σύμφωνο το 46% των Αμερικανών, ένα ποσοστό που δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό έξι μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές σε σχέση με τα ποσοστά άλλων προέδρων που συμπλήρωναν την πρώτη τους θητεία. Είναι αλήθεια ότι η ακεραιότητά του και η ευφυΐα του χαίρουν μεγάλης αποδοχής. Είναι επίσης αλήθεια ότι με τη δήλωσή του υπέρ του γάμου των ομοφυλοφίλων επέδειξε τόλμη, κάτι που εκτιμάται από τους ψηφοφόρους, και ιδιαίτερα τους νέους. Οι εκλογές όμως θα κριθούν, όπως πάντα, στο πεδίο της οικονομίας. Για να θυμηθούμε λοιπόν τη θεωρία του χάους, το πέταγμα μιας ελληνικής πεταλούδας μπορεί να δημιουργήσει έναν αμερικανικό τυφώνα που θα καταπιεί στο πέρασμά του τα πάντα.

Δίνουμε μεγάλη σημασία, και δικαίως, στην προσωπικότητα των ηγετών. Πολλές φορές όμως ακόμη μεγαλύτερη σημασία παίζουν τα γεγονότα. «Δεν υποστηρίζω ότι άσκησα έλεγχο στα γεγονότα», έλεγε ο Αβραάμ Λίνκολν, «αναγνωρίζω όμως χωρίς δισταγμό ότι τα γεγονότα άσκησαν έλεγχο επάνω μου». Στην Ελλάδα, επισημαίνει το «Atlantic», ο Ομπάμα δεν μπορεί να ασκήσει επιρροή. Δεν μπορεί - και μάλλον δεν θέλει κιόλας - να τηλεφωνήσει στον Τσίπρα και να του ζητήσει να συμμετάσχει σε μια οικουμενική κυβέρνηση. Και ας εξαρτάται σε έναν βαθμό από αυτόν η πολιτική του επιβίωση, και κατά συνέπεια η οικονομική και πολιτική μοίρα της Αμερικής.

Μόνο μη μάθει ο Αλέξης ότι, εκτός από την Ελλάδα, μπορεί να καταστρέψει και την Αμερική.