The New York Times: Η άνοδος της ελληνικής ρατσιστικής ακροδεξιάς

Tvxs, 14.4.12,
Hard Times Lift Greece’s Anti-Immigrant Fringe

«Αυτό είναι το πρόγραμμα του κόμματός μας, για μια καθαρή Ελλάδα, μόνο για τους Έλληνες, μια ασφαλής Ελλάδα», λέει ο Ηλίας Παναγιώταρος, εκπρόσωπος της Χρυσής Αυγής και υποψήφιος βουλευτής, καθώς μέλη της ακροδεξιάς οργάνωσης μοίραζαν φυλλάδια στην περιοχή του Παπάγου. Ο Παναγιώταρος πλησίασε μια ηλικιωμένη γυναίκα, που του εκμυστηρεύτηκε πώς ένας συγγενής της έπεσε θύμα ληστείας για 600 ευρώ. «Την έριξαν στο έδαφος, τις πήραν τα χρήματα που είχε αποσύρει από την τράπεζα για να πληρώσει το γηροκομείο του συζύγου της», είπε η γυναίκα. «Ήταν κομμμουνίστρια αλλά μου είπε, "Πάω στη Χρυσή Αυγή να το καταγγείλω"». Η συνομιλία αυτή -σημειώνει το ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας -  είναι ένα παράδειγμα  για το πώς η ακροδεξιά οργάνωση - περισσότερο γνωστή για τις βίαιες επιθέσεις κατά των μεταναστών στο κέντρο της Αθήνας και για την ναζιστικούς χαιρετισμούς  - προσπαθεί να διευρύνει την απήχησή της, αξιοποιώντας τους φόβους για την ανεξέλεγκτη παράνομη μετανάστευση την ώρα που η οικονομία αιμορραγεί και χάνονται θέσεις εργασίας. 

Πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι στις εθνικές εκλογές, η Χρυσή Αυγή μπορεί να ξεπεράσει το όριο του 3% που απαιτείται για να μπει στο Κοινοβούλιο. Η οργάνωση έχει ξεκινήσει εκστρατεία στους δρόμους, κάτι που οι περισσότεροι πολιτικοί αποφεύγουν καθως φοβούνται τις οργισμένες αντιδράσεις από τους ψηφοφόρους που τους κατηγορούν για την οικονομική κατάρρευση στην Ελλάδα.

Ακόμη και εάν η Χρυσή Αυγή αποτύχει να μπει το Κοινοβούλιο, έχει ήδη καταφέρει να επηρεάσει τη ευρύτερη πολιτική συζήτηση, σημειώνουν οι Τάιμς.

Σε απάντηση στους φόβους για τη μετανάστευση και την αύξηση της εγκληματικότητας, τα δύο σημαντικότερα κόμματα στην Ελλάδα - το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία - προσπαθούν να εκμεταλλευθούν το εθνικιστικό συναίσθημα. Στην προεκλογική εκστρατεία, η μετανάστευση απειλεί να επισκιάσει την οικονομία.

Γερμανία της Βαϊμάρης;

Πολιτικοί παρατηρητές υποστηρίζουν ότι η Χρυσή Αυγή έχει τη μεγαλύτερη απήχηση εκεί όπου το ελληνικό κράτος φαίνεται να απουσιάζει. Η οικονομική κατάρρευση έχει δώσει ώθηση στις περιθωριακές ομάδες, ενώ ταυτόχρονα διαβρώνει το πολιτικό σύστημα. Μια κατάσταση που θυμίζει σε πολλούς το πολιτικό και κοινωνικό χάος που επικράτησε στη Γερμανία της Βαϊμάρης, σημειώνει το ρεπορτάζ.

«Η ελληνική κοινωνία θυμίζει εργαστήριο της ακροδεξιάς εξέλιξης», δηλώνει ο καθηγητής Νίκος Δεμερτζής. «Διανύουμε μια πρωτοφανή οικονομική κρίση.  Είμαστε μια κατακερματισμένη κοινωνία χωρίς ισχυρή ένωση πολιτών» και με «γενικευμένη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα διοίκησης», συμπληρώνει.

Οι Σοσιαλιστές έχουν δει κατακόρυφη πτώση της δημοτικότητάς τους, και στην απελπισία τους προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο για να επανασυνδεθούν με τους ψηφοφόρους. Πριν λίγες μέρες, ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα δημιουργήσει κέντρα κράτησης για παράνομους μετανάστες. Και ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Λοβέρδος, προκάλεσε σάλο όταν είπε ότι η Ελλάδα θα απαιτεί από τους παράνομους μετανάστες να υποβάλλονται σε έλεγχο για μολυσματικές ασθένειες.

Νοσταλγοί του φασιμού και του ναζισμού

Τα μεγαλύτερα κόμματα προειδοποιούν βέβαια για τους κινδύνους του εξτρεμισμού, σημειώνουν οι Τάιμς. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ευάγγελος Βενιζέλος προειδοποίησε ότι «το Κοινοβούλιο δεν μπορεί να γίνει ένας τόπος για όσους νοσταλγούν το φασισμό και το ναζισμό».

Η Χρυσή Αυγή είναι προκλητικά νοσταλγική και για τα δύο, υπογραμμίζει το ρεπορτάζ. Ιδρύθηκε στις αρχές του 1980 από τους υποστηρικτές της στρατιωτικής δικτατορίας και ευαγγελίζεται μια νεο-ναζιστική ιδεολογία. Το σύμβολό της μοιάζει με τον αγκυλωτό σταυρό, ενώ αντίγραφα του «Mein Kampf» και βιβλία σχετικά με τη φυλετική ανωτερότητα των Ελλήνων διακοσμούν τα κεντρικά της γραφεία στην Αθήνα.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 εκμεταλλεύθηκε την ευρεία αντίθεση για τη χρήση του ονόματος Μακεδονία από την πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία. Τα τελευταία χρόνια, η Χρυσή Αυγή επικεντρώθηκε σε δράσεις κατά των μεταναστών στο κέντρο της Αθήνας, όπου ο αριθμός των παράνομων μεταναστών, οι περισσότεροι από τη Νότια Ασία, την Αφρική και την Αλβανία, έχει εκραγεί.

Πογκρόμ μεταναστών

Η οραγάνωση έχει δημιουργήσει «ομάδες πολιτών» που υποστηρίζει ότι δρουν για την προστασία των Ελλήνων πολιτών από την εγκληματικότητα των μεταναστών.

Η εφημερίδα θυμίζει ότι τον περασμένο Μάιο, ένας Έλληνας, μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου καθώς πήγαινε με το αυτοκίνητό του για να μεταφέρει την έγκυο σύζυγό του στο νοσοκομείο. Ως αντίποινα, η Χρυσή Αυγή και άλλες ακροδεξιές ομάδες ξεκίνησαν ένα πογκρόμ κατά μεταναστών που κράτησε για αρκετές ημέρες.

«Μέχρι τώρα, η Χρυσή Αυγή δεν ήταν πολιτικά επικίνδυνη, αλλά πραγματικά επικίνδυνη», δηλώνει ο πολιτικός παρατηρητής, Τάσος Κωστόπουλος. Προσθέτει ότι η οργάνωση είχε δεσμούς με την ελληνική πολιτεία, ιδιαίτερα με την αστυνομία. Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη πέρυσι, ο κ. Χρυσοχοΐδης, παραδέχτηκε ότι όταν ανέλαβε καθήκοντα το 2009, «μέλη της Χρυσής Αυγής συμμετέχουν σε δράσεις για να βοηθήσουν την αστυνομία».

Η εφημερίδα φιλοξενεί δήλωση του Αθανάσιου Κοκκολάκη, εκπρόσωπου της ΕΛ.ΑΣ που αναγνώρισε τα επεισόδια ρατσιστικής βίας τον περασμένο Μάιο στην Αθήνα, αλλά πρόσθεσε ότι η αστυνομία δεν είχε επαληθεύσει καταγγελείες για δεσμούς μεταξύ των μελών της και μελών της Χρυσής Αυγής.

Κοντά στη νομιμοποίηση

Η Χρυσή Αυγή συμμετέχει χωρίς να εκλεγεί στις εθνικές εκλογές από το 1994, αλλά έκανε ένα μεγάλο βήμα προς την νομιμοποίηση το 2010, όταν ο ηγέτης του, ο Νίκος Μιχαλολιάκος, εξελέγη στο Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας. Σε  συνέντευξη του στην εφημερίδα, ο κ. Μιχαλολιάκος αποκάλεσε την οργάνωση του «εθνικοσοσιλαιστική» και πρόσθεσε ότι ανησυχεί για την εγκληματικότητα και την οικονομική κρίση.

Τόνισε ότι η Χρυσή Αυγή είναι αντίθετη με την δανειακή συμφωνία και ότι η πολιτική ηγεσία της χώρας είνια υπόχρεα στους «διεθνείς τραπεζίτες». Οι ναζιστικοί χαιρετισμοί, πρόθεσε, δεν είναι επίσημη πολιτική, είπε, προσθέτοντας ότι «δεν μπορούμε να ελέγξουμε χιλιάδες άνθρώπους». (Λίγο μετά την εκλογή του, ο ίδιος είχε αποθανατιστεί σε βίντεο να κάνει ναζιστικό χαιρετισμό στο Δημοτικό Συμβούλιο, σημειώνουν οι Τάμς.)

Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι το Ολοκαύτωμα έχει όντως συμβεί, ο κ. Μιχαλολιάκος λέει: «Νομίζω ότι όλη η ιστορία γράφεται από τους νικητές».

Ένα άλλο κορυφαίο στέλεχος της Χρυσής Αυγής ο Ηλίας Κασιδιάρης ήταν περισσότερο σαφής. «Η κυρίαρχη άποψη στην Ευρώπη είναι ότι έξι εκατομμύρια Εβραίοι σκοτώθηκαν. Η ιστορία έχει δείξει ότι αυτό είναι ένα ψέμα», δήλωσε στην εφημερίδα.

Αντι-γερμανισμός

Αν και Χρυσή Αυγή έχει νεο-ναζιστική ιδεολογία, προσπαθεί ταυτόχρονα να αξιοποιήσει το εθνικιστικό συναίσθημα των Ελλήνων, που είναι πλέον αντι-γερμανικό. «Είναι σωστό να μισούν τη Γερμανία, επειδή εξακολουθεί να είναι ο ηγέτης των banksters και της Ευρωπαϊκής Ένωσης», λέει ο κ. Μιχαλολιάκος, χρησιμοποιώντας την έκφραση banksters (από το banks και gangsters) γα να χαρακτηρίσει τους τραπεζίτες.

Μένει να φανεί εάν η Χρυσή Αυγή πραγματικά ενδιαφέρεται να μετατραπεί σε  ανοιχτό πολιτικό κόμμα. Η ηγεσία της αρνείται να επιτρέψει στους δημοσιογράφους να παρακολουθούν τις συνεδριάσεις του κόμματός, λέγοντας ότι θα συνιστούσε παραβίαση του απορρήτου των μελών. Ισχυρίζονται ότι η Χρυσή Αυγή έχει 12.000 μέλη, αλλά ο αριθμός αυτός δεν επιβεβαιώνεται.