Η καθ’ ημάς Αρχή της Απροσδιοριστίας

Του Παντελή Μπουκάλα, Καθημερινή, 10.4.12

Το ύφος λαϊκότροπο. Η φωνή, από τους υψηλούς τόνους στους οποίους αρέσκεται, ακούγεται ήδη βραχνιασμένη, σημάδι ότι θα κλείσει και σε τούτη την προεκλογική εκστρατεία. Το εγώ δίνει και παίρνει: δίνει απανωτές υποσχέσεις (μολονότι τίποτα δεν δείχνει πως είναι δυνατόν, τροϊκανικώς επιτρεπτό δηλαδή, να πραγματωθούν) και παίρνει χειροκροτήματα, αφού ο πρωτοπρόσωπος ηγεμονικός λόγος πάντοτε αποσπά τη λατρεία του πλήθους, συχνά στα όρια της έκστασης. Ο ένας ώμος γερτός (ο αριστερός, τυχαίο θα ’ναι), ο άλλος υψωμένος, στάση ταιριαστή στο στυλ του ρήτορα. Και η χρήση στερεοτύπων λαϊκής καταγωγής πυκνή, σαν μια σημαδούρα ότι ο αγορητής είναι παιδί του λαού. Λογικό ήταν, λοιπόν, ένα τέτοιο, λαϊκής κοπής στερεότυπο να αποτελέσει το νοηματικό κέντρο της ομιλίας του κ. Σαμαρά στο Αιγάλεω. Και επίσης λογικό να αναδειχθεί αυτό ακριβώς από ιστολόγια και παραδοσιακά

Μέσα ως ό,τι νεότερο και σημαντικότερο περιείχε μια ομιλία που άθροιζε κοινοτοπίες (τις οποίες έσπευσε έπειτα να πολλαπλασιάσει ο «απαντητικός» λόγος του κ. Βενιζέλου). «Μ’ αυτό το πλευρό να κοιμούνται», είπε λοιπόν ο πρόεδρος της Ν.Δ., αναφερόμενος σε «συμφέροντα και συντεχνίες που δεν θέλουν ν’ αλλάξει τίποτα στην Ελλάδα».

Οχι, ούτε τα συμφέροντα κατονόμασε (διότι όλα τους είναι χρήσιμα προεκλογικώς, ως χορηγοί επικοινωνίας ή ό,τι άλλο, είναι φρόνιμο λοιπόν να μην τους εναντιώνεσαι ανοιχτά) ούτε τις συντεχνίες προσδιόρισε. Και οι συντεχνίες είναι χρήσιμες άλλωστε, τα μέλη τους ψηφίζουν, και επιπλέον, αρκετές επηρεάζονται ή καθοδηγούνται από γαλάζιους συνδικαλιστές. Δεν είναι, βέβαια, ιδίωμα του κ. Σαμαρά αυτό. Ολοι οι δημόσιοι ρήτορες, ακόμα κι όταν κρατούν το φραγγέλιο ή τη ρομφαία της κάθαρσης, για «κάποιους» μιλούν, «κάποιους» καταγγέλλουν και «κάποιους αναθεματίζουν· «κάποιους» απρόσωπους και ανώνυμους, οι οποίοι, υπό την αιγίδα ακριβώς της ανωνυμίας τους, μπορούν να συνεχίζουν άφοβα τη δουλειά τους. Ποιος ξέρει, ίσως... κάποιοι στα μέρη μας κατανόησαν λαθεμένα τη διάσημη «Αρχή της Απροσδιοριστίας» του Χάιζενμπεργκ, νομίζοντας ότι σημαίνει πως δεν πρέπει να προσδιορίζουμε τίποτα με σαφήνεια.

Πόσοι και ποιοι κοιμούνται, άγνωστο. Γνωστό είναι όμως ότι πολλοί βλέπουν όνειρα, και μάλιστα ξύπνιοι. Το όνειρο της πρωτιάς, λ.χ., όπως ο κ. Βενιζέλος, παρότι το κόμμα του δεν έχει καν σιγουρέψει τη δεύτερη θέση. Το όνειρο της εξουσίας, όπως ο κ. Καρατζαφέρης, που παρά τη μείωση της δύναμής του, λέει τι θα κάνει τον Μάιο σαν πρωθυπουργός. Το «όνειρο του Σιλωάμ», όπως ο κ. Σαμαράς, που εμφανίζεται να πιστεύει ότι η πολιτεία του ΠΑΣΟΚ, με τους ρύπους της, καθάρισε την επίσης ρυπαρή νεοδημοκρατική κυβερνητική πολιτεία. Και επιπλέον ενυπνιάζεται ότι θριαμβεύει αυτοδύναμος, ενώ το κόμμα του βρίσκεται δημοσκοπικά δέκα ολόκληρες μονάδες κάτω από το χαμηλότατο 33% του 2009. Αλλά ο καθείς και τα όνειρά του, που θα ’λεγε ο ποιητής.