Σκιαμαχία εν μέσω χάους

Του Κωστα Ιορδανιδη, Καθημερινή, 8.12.11

Στα μέσα του προηγούμενου αιώνα τη διεθνή οικονομική ισχύ συμβόλιζαν οι «επτά αδελφές» - ισάριθμες εταιρείες που έλεγχαν σε μία φάση πάνω από το 80% των παγκοσμίων αποθεμάτων πετρελαίου. Δημοσιεύθηκαν μελέτες, γράφηκαν μυθιστορήματα, γυρίσθηκαν κινηματογραφικές ταινίες, γύρω από τη βάναυση παρέμβασή τους στη διεθνή πολιτική σκηνή. Εως ότου οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες του ΟΠΕΚ ανέκτησαν σταδιακώς τον έλεγχο και με μία επίδειξη δυνάμεως το 1973, μετά το τέλος του πολέμου Αράβων - Ισραήλ, και το εμπάργκο πετρελαίου που επέβαλαν, οδήγησαν τη Δύση σε ύφεση οδυνηρή.

Σήμερα, το σύμβολο της οικονομικής ισχύος σε επίπεδο παγκόσμιο είναι τρεις οίκοι αξιολογήσεως -η Standard & Poor’s, η Fitch και η Moody’s- οι εκτιμήσεις των οποίων διαμορφώνουν τα επιτόκια δανεισμού των διαφόρων κρατών από τις αγορές. Οι «Επτά Αδελφές» διακινούσαν συγκεκριμένο αγαθό, πετρέλαιο· οι «Οίκοι Αξιολογήσεως» διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των αγορών, με εκτιμήσεις στελεχών τους περί της καταστάσεως της οικονομίας των κρατών. Η διαφορά είναι τεράστια.

Εθνικές κυβερνήσεις αγανακτούν, διαμαρτύρονται, αλλά αδυνατούν να δράσουν για να περιορίσουν ό,τι ενίοτε χαρακτηρίζουν ως εκτιμήσεις αυθαίρετες και εσφαλμένες. Με μία εξαίρεση, τη Γερμανία, που αντιμετώπισε με τρόπο ιδιαιτέρως θετικό την τελευταία απόφαση της S&P’s να θέσει σε καθεστώς επιτηρήσεως για πιθανή υποβάθμιση τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα των πλέον ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών οικονομιών, περιλαμβανομένης και της γερμανικής.

Είναι προφανές ότι η εμβάθυνση της κρίσεως αξιοποιείται από τη Γερμανίδα καγκελάριο κ. Αγκελα Μέρκελ για να επιβάλει την πλέον αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία στη Ζώνη του Ευρώ. Από την άποψη αυτή η διήμερη σύνοδος κορυφής που αρχίζει σήμερα στις Βρυξέλλες αναμένεται να αναδείξει την κ. Μέρκελ σε Σιδηρά Κυρία της Ευρώπη - τίτλος πολύ σημαντικότερος από την αντίστοιχη τοπική διάκριση της πρώην Βρετανίδος πρωθυπουργού κ. Μάργκαρετ Θάτσερ. Επιστρέφοντας στα καθ’ ημάς, το πλέον ανησυχητικό για την ιθύνουσα τάξη της χώρας είναι ότι το θέμα της επιστροφής στη δραχμή δεν απορρίπτεται πλέον ασυζητητί, όπως συνέβαινε έως τώρα, από καθιερωμένες προσωπικότητες της ευρωπαϊκής σκηνής. Ο πρόεδρος της Επιτροπής κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο δεν απέκλεισε έξοδο της Ελλάδος από το ευρώ εάν δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, που σημαίνει ότι έχει προχωρήσει η διαδικασία εντός της Ευρωζώνης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που μπορεί να έχει η επιστροφή της χώρας μας στη δραχμή. Παράλληλα, ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας κ. Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν, παραδοσιακός φίλος της χώρας μας, επεσήμανε ότι «η Ελλάδα μπορεί να παραμείνει στη Ζώνη του Ευρώ, αλλά είναι πολύ δύσκολο να επιτύχει ανάκαμψη οικονομική με ένα ισχυρό νόμισμα», τονίζοντας «το τεράστιο ανθρώπινο, κοινωνικό και πολιτικό κόστος» μίας εσωτερικής υποτιμήσεως 40% στο πλαίσιο του ευρώ. Ενώ αυτά τα τραγικά συμβαίνουν, κάποιοι επιμένουν να σκιαμαχούν.