Η επιλεκτική ανάληψη ρόλου προστάτη, θα χαρίσει στις ΗΠΑ τόσους εχθρούς όσους και φίλους

Του Ταρίκ Αλί, Αυγή, 11.9.11

 «Κυρίαρχος είναι αυτός που αποφασίζει αναφορικά με την εξαίρεση" έγραψε ο Carl Schmitt σε μια άλλη εποχή, σχεδόν έναν αιώνα πριν, όταν οι αυτοκρατορίες και οι στρατοί της Ευρώπης κυριαρχούσαν στις περισσότερες ηπείρους και οι Ηνωμένες Πολιτείες λουφάζαν κάτω από έναν ήλιο απομονωτισμού. Αυτό που εννοούσε ο θεωρητικός συντηρητικός με τον όρο "εξαίρεση" ήταν μία κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, εκπορευόμενη από σοβαρό οικονομικό ή πολιτικό κατακλυσμό, που απαιτούσε αναστολή του συντάγματος, εσωτερική καταστολή, και πόλεμο στο εξωτερικό. Μια δεκαετία μετά τις επιθέσεις της 9.11, οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι παγιδεύτηκαν σε ένα τέλμα. Τα γεγονότα εκείνης της χρονιάς χρησιμοποιήθηκαν απλώς ως πρόσχημα για να επαναδιαμορφώσουν τον κόσμο και να τιμωρήσουν τα κράτη που δεν συμμορφώθηκαν. Και σήμερα, ενώ η πλειοψηφία των Ευρω-Αμερικανών πολιτών βούλιαξαν σε μια ηθική έρημο, δυσαρεστημένοι πλέον με τους πολέμους,

παραιτημένοι πια, έχουν δεχθεί μεγάλες ποσότητες προπαγάνδας έτσι ώστε να μην αντιλαμβάνονται αυτό που στην πραγματικότητα δεν είναι άλλο από μια συνολική ιμπεριαλιστική στρατηγική σε καλούς και κακούς πολέμους. (...)

Παρά το γεγονός πως δεν συμφώνησα με τη δική του απάντηση, ο Γερμανός φιλόσοφος, Γιούργκεν Χάμπερμας, έθεσε ένα σημαντικό ερώτημα: "Μήπως το περί καθολικότητας αίτημα που συνδέουμε με τα ανθρώπινα δικαιώματα απλά καλύπτει ένα ιδιαίτερα διακριτικό και δόλιο όργανο δυτικής κυριαρχίας;" Ο όρος "διακριτικό" θα μπορούσε να διαγραφεί. Οι εμπειρίες στα υπό κατοχή μέρη μιλούν από μόνες τους. (...) Ο στόχος αποκαλύπτει την απελπισία. Το ΝΑΤΟ και ο Καρζάι επιθυμούν απελπισμένα να επιστρατεύσουν τους Ταλιμπάν σε νέα εθνική κυβέρνηση.

Οι Ευρω-Αμερικανοί φιλελεύθεροι και συντηρητικοί πολιτικοί που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κυβερνητικής ελίτ και ισχυρίζονται πως πιστεύουν στις αρχές της μετριοπάθειας και της ανοχής και πολεμούν για να επιβάλλουν τις ίδιες αρχές στα εκ νέου αποικιοποιημένα κράτη, παραμένουν τυφλωμένοι από την κατάσταση και δεν βλέπουν την πραγματική κατάσταση. Αποκηρύσσουν μεν ευσεβώς την τρομοκρατική βία, υπερασπίζονται δε τα βασανιστήρια χωρίς πρόβλημα, τις παραδόσεις, τη στοχοποίηση και τη δολοφονία πολιτών, την κατ' οίκον κράτηση ώστε να μπορούν να φυλακίζουν κάποιον επ' αόριστον χωρίς δίκη. Ωστόσο, οι καλοί πολίτες της Ευρω-Αμερικής που ήταν αντίθετοι στους πολέμους που χρηματοδοτούν οι κυβερνήσεις τους, αποστρέφουν το βλέμμα από τους νεκρούς, τους πληγωμένους και τους ορφανεμένους πολίτες στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, τη Λιβύη, το Πακιστάν... και η λίστα ολοένα και μεγαλώνει. Ο πόλεμος - jus belli - αποτελεί πλέον νόμιμο μέσο, αρκεί να χρησιμοποιείται με την έγκριση των ΗΠΑ ή προτιμότερα από τις ίδιες τις ΗΠΑ. Αυτές τις μέρες παρουσιάζεται ως "ανθρωπιστική" αναγκαιότητα: η μία πλευρά είναι απασχολημένη με το να διαπράττει εγκλήματα και η αυτοαποκαλούμενη "ηθικά ανώτερη" πλευρά απλά προσφέρει την απαραίτητη τιμωρία. Η συνέπεια είναι σαφής: το κράτος που ηττάται χάνει την αυτονομία του. (...)

Ας ξεκινήσουμε με την εσωτερική ασφάλεια των ΗΠΑ. Σε αντίθεση με αυτό που φαντάζονταν πολλοί φιλελεύθεροι τον Νοέμβριο του 2008, η υποτίμηση της αμερικανικής πολιτικής κουλτούρας συνεχίζεται εντατικά. Αντί να αντιστρέψουν την τάση, ο δικηγόρος-πρόεδρος και η ομάδα του εσκεμμένα επιταχύνουν τη διαδικασία. Έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες απελάσεις μεταναστών από από όσες έγιναν επί της προεδρίας Τζορτζ Μπους. Ακόμη, έχουν απελευθερωθεί λιγότεροι κρατούμενοι που τελούν υπό κράτηση χωρίς δίκη στο Γκουαντάναμο, έναν οργανισμό τον οποίο ο Μπάρακ Ομπάμα είχε υποσχεθεί να καταργήσει. Μάλιστα, ο Patriot Act, που καθόριζε ποιοι αποτελούν φίλους και ποιοι εχθρούς και υπό ποιους όρους, ανανεώθηκε, ένας νέος πόλεμος ξεκίνησε στη Λιβύη χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου στην πρόχειρη βάση πως ο βομβαρδισμός ενός αυτόνομου κράτους δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως πράξη εχθρότητας, οι πληροφοριοδότες διώκονται με σθένος και ούτω καθεξής... η λίστα μεγαλώνει μέρα με τη μέρα.

(...)

Τίποτα δεν απεικονίζει πιο εύστοχα την υποτίμηση της πολιτικής κουλτούρας στην Αμερική όσο η δολοφονία του Οσάμα Μπιν Λάντεν στο Αμποταμπάντ. Θα μπορούσε να είχε συλληφθεί και να προσαχθεί σε δίκη αλλά δεν υπήρχε ποτέ τέτοια πρόθεση. Η φιλελεύθερη διάθεση αντανακλά το στα συνθήματα που ακούγονταν στη Νέα Υόρκη την ημέρα εκείνη: "ΗΠΑ. ΗΠΑ. Ο Ομπάμα έφαγε τον Οσάμα. Ο Ομπάμα έφαγε τον Οσάμα. Δεν μας νικάτε. Δεν μας νικάτε. Γαμώ τον Μπιν Λάντεν. Γαμώ τον Μπιν Λάντεν." Το παραπάνω ενσωματώθηκε σε πιο διπλωματική γλώσσα από τους Ευρωπαίους ηγέτες, που είναι μικρομέτοχοι στην ιμπεριαλιστική οικογένεια των εθνών, ανίκανοι να αποφασίζουν μόνοι τους. Τα άδεια λόγια και η υποκρισία αποτελούν το συνάλλαγμα της πολιτικής κουλτούρας.

Πάρτε για παράδειγμα την Λιβύη, την τελευταία περίπτωση "ανθρωπιστικής επέμβασης". Η επέμβαση των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ στη Λιβύη, με την κάλυψη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, είναι μέρος μιας ενορχηστρωμένης απάντησης μέσω της παροχής στήριξης στην κινητοποίηση ενάντια ενός συγκεκριμένου δικτάτορα. Με μια τέτοια επέμβαση στόχος είναι να δοθεί τέλος στις Αραβικές επαναστάσεις εγκαθιδρύοντας τον δυτικό έλεγχο, κηδεμονεύοντας τη δύναμη και τον αυθορμητισμό των κινητοποιήσεων, και προσπαθώντας να αποκατασταθεί το status quo. Όπως είναι πλέον προφανές, Βρετανοί και Γάλλοι επαίρονται για την επιτυχία τους να αποκτήσουν τον έλεγχο των λιβυκών αποθεμάτων πετρελαίου, ως ανταμοιβή για την εξάμηνη εκστρατεία βομβαρδισμού.

Οι εικόνες της βιαιότητας του Μουαμάρ Καντάφι, όταν έστειλε την πολεμική του αεροπορία να βομβαρδίσει τον λαό του, συγκινούν εύκολα τους πολίτες της αστικής κοινωνίας. Οι εικόνες αυτές ήταν το πρόσχημα που χρησιμοποίησε η Ουάσινγκτον για να βομβαρδίσει μία ακόμη Αραβική πρωτεύουσα. Εν τω μεταξύ, οι σύμμαχοι του Ομπάμα στον Αραβικό κόσμο έχουν πέσει με τα μούτρα στη δουλειά προωθώντας τη δημοκρατία.

Οι Σαουδάραβες εισέβαλαν στο Μπαχρέιν όπου ο πληθυσμός τυραννιέται, πραγματοποιώντας μεγάλης κλίμακας συλλήψεις. Βέβαια, το Αλ Τζαζίρα δεν μετάδωσε τα περισσότερα από αυτά. Αναρωτιέμαι γιατί. Ο σταθμός φαίνεται πως κατά ένα βαθμό κάμφθηκε ώστε να ευθυγραμμιστεί με την πολιτική των ιδρυτών του. Όλο αυτό συντελέστηκε με την ενεργή υποστήριξη των ΗΠΑ. Η δεσποτική βασιλεία στην Υεμένη -την οποία μισεί η πλειοψηφία των πολιτών- σκοτώνει καθημερινά τους πολίτες εξ αποστάσεως μέσω τηλεχειριστηρίου από μια βάση στη Σαουδική Αραβία. Δεν έχει επιβληθεί ούτε εμπάργκο όπλων, πόσο μάλλον ζώνη απαγόρευσης πτήσεων στον Σάλεχ. Η Λιβύη είναι ακόμη μία περίπτωση που η Αμερική αναλαμβάνει ρόλο προστάτη σε συνδυασμό με τα κυνηγόσκυλα της στη Δύση. Το γεγονός πως οι Πράσινοι της Γερμανίας, εν μέσω των πιο ένθερμων υποστηρικτών του νεοφιλελευθερισμού και του πολέμου, επιθυμούσαν να είναι μέρος αυτής της φάρσας, μιλάει από μόνο του περισσότερο για το πώς έχουν εξελιχθεί οι ίδιοι ως κόμμα παρά για τα εγγενή πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα της επέμβασης.

(...)

Όλο αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μία τρίτη φάση σε κάποιο επόμενο στάδιο: μία αυξανόμενη εθνικιστική οργή που θα ξεχυθεί στη Σαουδική Αραβία και σε αυτή την περίπτωση, μην αμφιβάλλετε για αυτό, η Ουάσινγκτον θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να διατηρήσει την Σαουδαραβική βασιλική οικογένεια στην εξουσία. Αν χάσουν την Σαουδική Αραβία, χάνουν και τις χώρες του Κόλπου. Η επίθεση κατά της Λιβύης, που σε μεγάλο βαθμό βοηθήθηκε από την ηλιθιότητα του Καντάφι σε κάθε μέτωπο, σχεδιάστηκε ώστε να αποσπάσει την όποια πρωτοβουλία από τους διαδηλωτές, με τις ΗΠΑ να εμφανίζονται ως οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των πολιτών. Οι πολίτες του Μπαχρέιν, της Αιγύπτου, της Τυνησίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Υεμένης δεν θα πεισθούν, και ολοένα και περισσότεροι πολίτες στην Ευρω-Αμερική αντιτάσσονται σε αυτή την νέα περιπέτεια αντί να την υποστηρίζουν. Οι αγώνες δεν έχουν τελειώσει σε καμία περίπτωση.

Ο Γερμανός ποιητής του 19ου αιώνα, Θίοντορ Ντάουμπλερ έγραψε:

Ο εχθρός είναι το δικό μας ερώτημα ενσωματωμένο

Και θα μας κυνηγήσει, και εμείς θα τον κυνηγήσουμε για τον ίδιο σκοπό.

Το πρόβλημα με αυτή την άποψη σήμερα είναι πως η κατηγορία του εχθρού, που καθορίζεται από τις πολιτικές ανάγκες των ΗΠΑ, αλλάζει πολύ συχνά. Χθες ο Σαντάμ και ο Καντάφι ήταν φίλοι και ενισχύονταν τακτικά από τις Δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών ώστε να ξεμπερδέψουν με τους εχθρούς τους. Οι τελευταίοι έγιναν φίλοι, όταν οι πρώτοι έγιναν εχθροί. Κάπως έτσι συνεχίζεται η πλανητική αναταραχή. Η δολοφονία του Μπιν Λάντεν χαιρετίστηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες ως κάτι που θα έκανε τον κόσμο ασφαλέστερο. Αυτά είναι παραμυθάκια για μικρά παιδιά.

Μετάφραση: Αναστασία Γιάμαλη