Ο καινούργιος νόμος για τα ΑΕΙ πρέπει να εφαρμοστεί

 Του Γρηγόρη Καλφέλη, ΒΗΜΑ, 30.8.11

Ποια είναι η τελική αποτίμηση του καινούργιου νόμου για τα πανεπιστήμια; Τι κερδίζει ή τι χάνει η κοινωνία; Τι κερδίζουν ή τι χάνουν τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα; Πολύ συνοπτικά. Τα πανεπιστήμια κερδίζουν το ιστορικό στοίχημα της νομιμότητας (το οποίο είχαν χάσει εδώ και τρεις δεκαετίες). Η διαστρεβλωμένη έννοια του ασύλου ακυρώνεται και το campus των πανεπιστημιακών χώρων παύει πλέον να είναι το καταφύγιο ή όαση των παρανόμων και των κουκουλοφόρων. Με αυτή την αλλαγή η προστασία κάποιων πολύτιμων εννόμων αγαθών, όπως είναι η ζωή ή η σωματική ακεραιότητα των ανθρώπων που εργάζονται στα πανεπιστήμια γίνεται πλέον εφικτή, αφού όταν θα διαπράττονται αξιόποινες πράξεις θα εφαρμόζεται η κοινή νομοθεσία! Αρα θα ενεργοποιείται άμεσα η δικονομική και ποινική μας νομοθεσία. Αυτό βέβαια, προϋποθέτει, και μια τεράστια αλλαγή στη στάση της αστυνομίας και των εισαγγελικών αρχών (που πολλές φορές στο παρελθόν είχαν αποφύγει να παρέμβουν, παρότι είχαν κληθεί επίσημα από τις αρμόδιες πανεπιστημιακές αρχές).

Και μια και μιλάμε για τη νομιμότητα, θα ήθελα να σημειώσω, ότι προκαλεί δυσάρεστους συνειρμούς η στάση κάποιων πανεπιστημιακών αρχών που ανέβαλαν - έστω και για λίγο - την εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου, για να ανιχνεύσουν «πώς δεν θα εφαρμοστεί ο νόμος»! Αυτό είναι απαράδεκτο, γιατί στις δυτικές δημοκρατίες οι νόμοι ψηφίζονται από το Κοινοβούλιο, δοκιμάζονται στην πράξη και μόνο με την αλλαγή των ιδεολογικών συσχετισμών ψηφίζονται καινούργιοι νόμοι, που ακυρώνουν τους παλιούς. Σε κάθε περίπτωση δεν συνιστά στοιχείο μιας προοδευτικής κουλτούρας η περιφρόνηση των νόμων (Simone, «Γιατί η Δύση δεν πηγαίνει αριστερά»). Επιπλέον, είναι εξόχως θετικό ότι με τον καινούργιο νόμο υπονομεύεται θανάσιμα ο άρρωστος κομματισμός που επικρατούσε μέχρι τώρα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αφού οι φοιτητές δεν θα συμμετέχουν πλέον στην εκλογή των Πρυτάνεων! Και έτσι δεν θα οικειοποιούνται εξουσίες που δεν είχαν (κτίζοντας γραφεία καθηγητών ή κάνοντας άλλες ολέθριες επιλογές, όπως καταλήψεις κλπ).

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι επίσης θετικό, ότι η θεσμική πληγή που λεγόταν «αιώνιοι φοιτητές» παίρνει ένα τέλος, αφού ο χρόνος των σπουδών θα είναι πλέον συγκεκριμένος (:για έναν φοιτητή της νομικής 4+2= 6 χρόνια). Ετσι δεν θα καλλιεργείται στον φοιτητικό πληθυσμό ένα κλίμα ακατανόητης υπαρξιακής χαλαρότητας (με απλά λόγια να «περνάμε καλά» στη φοιτητική μας ζωή, κάτι με το οποίο είχαν διαπαιδαγωγηθεί ακόμη και οι μαθητές του Γυμνασίου).

Ποια είναι οι αρνητικές ρυθμίσεις; Η καθημερινή λειτουργία των πανεπιστημίων μας δεν νομίζω ότι διασφαλίζεται, αφού οι καθηγητές θα μπορούν και με τον καινούργιο νόμο να απουσιάζουν - νόμιμα - από τις σχολές, κάνοντας απεριόριστα ελεύθερο επάγγελμα (ως ιατροί, δικηγόροι κλπ)!  Για να το πω πολύ απλά: όσο δεν θα υπάρχει μια κατηγορία καθηγητών, που θα παίρνουν αυξημένους μισθούς και θα απασχολούνται αποκλειστικά με το πανεπιστήμιο, σοβαρή έρευνα σε αυτή τη χώρα δεν πρόκειται να γίνει ποτέ!

Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι δεν θέλουμε στελέχη της αγοράς, που θα απασχολούνται πάντως με τη μορφή της μερικής απασχόλησης.Σε αυτό το ζήτημα η υπουργός Παιδείας ή πιέσθηκε από ποικιλότροπα συμφέροντα ή έκανε λάθος επιλογή! Τώρα, μάλιστα, που περικόπτονται βάναυσα οι μισθοί των καθηγητών πανεπιστημίου - λόγω της οικονομικής κρίσης - φοβάμαι ότι όλο και περισσότεροι επιστήμονες θα θέλγονται από το ελεύθερο επάγγελμα.

Τέλος, στο μοντέλο διοίκησης πιστεύω ότι επιτεύχθηκε ένας επιτυχημένος συμβιβασμός. Ετσι και ο πρύτανης θα εκλέγεται από τους καθηγητές, αλλά και η φωνή της κοινωνίας θα ακούγεται, αφού διακεκριμένα και εξέχοντα μέλη της θα συμμετέχουν στο Συμβούλιο Διοίκησης.

Ποιο είναι το συμπέρασμα; Με τον καινούργιο νόμο τα πανεπιστήμια μπορούν να κερδίσουν το στοίχημα της νομιμότητας (ώστε να μη συνιστούν πλέον οάσεις παρανομίας). Είναι αβέβαιο όμως αν θα γίνουν λειτουργικά ή ανταγωνιστικά στο πεδίο της έρευνας.

Σε κάθε περίπτωση ο καινούργιος νόμος πρέπει να εφαρμοστεί! Και οι σκέψεις που ακούγονται για σαμποτάζ ή οτιδήποτε άλλο είναι απαράδεκτες!

kalfelis@law.auth.gr