Τα Αυγουστιανά και τα Δεκεμβριανά

Του Ηλία  Κανέλη, ΝΕΑ, 12.8.11

Στην πραγματικότητα λίγοι είναι εκείνοι που, αυτές τις μέρες, επιχείρησαν να βρουν επαναστατικές αναλογίες σε όσα συνέβησαν στα προάστια του Λονδίνου και σε ορισμένες ακόμα πόλεις της Αγγλίας. Μπορεί κι εκεί να έδρασαν νέοι με κουκούλες, μπορεί κι εκεί να έπεσαν μολότοφ, να πυρπολήθηκαν αυτοκίνητα, να καταστράφηκαν και να λεηλατήθηκαν μαγαζιά... Μπορεί κι εκεί να φτιάχτηκε μια συνθήκη «αδελφοσύνης» όσων έδρασαν βίαια στους δρόμους, μπορεί κι εκεί να έχει επινοηθεί λέξη απαξιωτική για να αποκαλούνται υποτιμητικά οι αστυνομικοί (το αντίστοιχο του «μπάτσος», στο Λονδίνο είναι «fed»), αλλά κανένα τμήμα της Αριστεράς ούτε καμίας άλλης οργανωμένης πολιτικής δύναμης εκεί δεν έσπευσε να οχυρωθεί πίσω από την κοινωνιολογία για να αποφύγει να πει με σαφήνεια ότι, από τη στιγμή που διακυβεύεται η νομιμότητα και η γαλήνη της χώρας, από τη στιγμή που μιλάει (πολιτικά;) η βία, το θέμα είναι να αποκατασταθούν η νομιμότητα και η γαλήνη, να πάψει την κοινωνική ζωή να την καθορίζει η βία.

Θα πείτε: δεν έγιναν κοινωνιολογικές προσεγγίσεις, δεν έγινε απόπειρα οι Βρετανοί να καταλάβουν ποιοι ήταν οι βαθύτεροι λόγοι των κινητοποιήσεων, τι είδους απόκληροι ήταν οι ταραξίες που για τέσσερις μέρες βιαιοπραγούσαν - σε τέτοιο βαθμό ώστε να αναγκάσουν τον πρωθυπουργό να γυρίσει άρον άρον από τις διακοπές του; Προφανώς. Οι εφημερίδες είναι γεμάτες τέτοιες προσεγγίσεις. Ενδεικτική είναι η περιήγηση της Ζόε Ουίλιαμς, στον «Guardian», στις κυριότερες απ' αυτές. Η πρώτη προσέγγιση, η (ας την πούμε) θεσμικότερη, μιλούσε για μηδενιστικό ριζοσπαστισμό. Μια άλλη, που εξηγούσε γιατί στις λεηλασίες στόχος δεν ήταν είδη βασικής ανάγκης αλλά ρούχα και τα τελευταίας γενιάς ηλεκτρονικά γκάτζετ, επικαλούνταν την ερμηνευτική σχολή του Μποντριγιάρ που μιλάει για τις πλαστές ανάγκες μιας φανταστικής χώρας της κατανάλωσης. Υπάρχουν ακόμα ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις και άλλες που εντοπίζουν το κοινωνικό πρόβλημα όχι μόνο ως αποτέλεσμα κοινωνικής αδικίας αλλά και ως ένδειξη χρεοκοπίας του πολυπολιτισμικού μοντέλου.

Η πανσπερμία προσεγγίσεων δείχνει ότι, προφανώς, οι ειδικοί ψάχνουν τις αιτίες της εκτροπής. Προφανώς, επίσης, τα κόμματα έχουν τις δικές τους αναλύσεις, δεν συμφωνούν σε όλα μεταξύ τους. Ενα πράγμα, ωστόσο, δεν αμφισβητεί κανένα κόμμα απ' όσα, αντικειμενικά, παίζουν τον θεσμικό τους ρόλο: ότι το κοινωνικό κόστος των ταραχών είναι τεράστιο κι ότι η αναταραχή πρέπει να πάψει - και για να καταστεί αυτό δυνατόν είναι δεδομένο ότι πρέπει να κάνει τη δουλειά της η αστυνομία, αλλά και η Δικαιοσύνη: τα δικαστήρια κάνουν υπερωρίες.

Προφανώς η βρετανική κοινωνία δεν είναι ίδια με της Ελλάδας ούτε η συγκρότηση των κρατών έχει γίνει με τον ίδιο τρόπο. Στη βάση όμως και των δύο κοινωνιών είναι η αποδοχή ενός κοινωνικού συμβολαίου το οποίο, όταν υπάρξουν ομάδες που θα το απειλήσουν, την προστασία του έχουν εγγυηθεί οι μηχανισμοί του κράτους. Αν ο κ. Προκόπης Παυλόπουλος, ο κ. Αλέξης Τσίπρας, ο κ. Χρήστος Παπουτσής, πολλοί ακόμα πολιτικοί εκπρόσωποι που εμφανίζονται χαλαροί απέναντι στην επιμέρους διάχυτη ανομία στη χώρα μας, ήταν Αγγλοι, είναι βέβαιο ότι θα αντιλαμβάνονταν αλλιώς τον θεσμικό τους ρόλο.