Η επανάσταση της αρπαχτής

 Του Σταύρου Θεοδωράκη, www.protagon.gr, 3.8.11

Η κρίση, θα το έχετε προσέξει, έχει βγάλει τους καλλιτέχνες στους δρόμους. Δεν υπάρχει χωριό που να μην έχει αυτό το καλοκαίρι έναν Σαίξπηρ, ένα μπουζούκι, έναν ροκά. Τα κουαρτέτα παίζουν κοντά στις ρεματιές και τα μεζεδοπωλεία και οι επιθεωρήσεις ανεβαίνουν στις πλατείες δίπλα στα σουβλατζίδικα. Παλιά φρούρια, καπναποθήκες, ελαιοτριβεία, ακόμα και η «στάνη του Αλέκου» - περί χασαποταβέρνας πρόκειται- γίνονται χώροι «καλλιτεχνικής έκφρασης». Ό,τι γινόταν πάντα, επί τρία. Όχι βέβαια γιατί υπάρχουν λεφτά αλλά γιατί «ο καλλιτέχνης» εκτιμά ότι τώρα που ο κόσμος δεν έχει λεφτά και είναι σε αδιέξοδο, τώρα χρειάζεται τη δική του καλλιτεχνική παρέμβαση. Και εδώ αρχίζουν τα μπερδέματα. Πώς παρεμβαίνεις; Με τη στάση ζωής σου και τη διεισδυτική καλλιτεχνική σου ματιά; «Να κραυγάζει στις κοινοτοπίες, να ανοίγει τα κλειστά μάτια (…) και να σπρώχνει τους ανθρώπους στις στιλπνές ασχολίες» που λέει και ο «ποιητής».

Όχι δα, οι καιροί απαιτούν λαϊκίστικη ρητορική! «Εσείς τι προτείνετε για το ξεπέρασμα της κρίσης» ρωτά ο τοπικός ρεπόρτερ - είναι το κλισέ ερώτημα του καλοκαιριού - και η μπαρουφολογία, με όλα τα στερεότυπα των Αθηνών σε σύντμηση, αρχίζει: «Δεν καταλαβαίνω γιατί να πληρώνουμε τους εκμεταλλευτές μας που, τόσα χρόνια, θησαυρίζουν από τα προϊόντα που μας πουλάνε» λέει ο «ηθοποιός». «Δεν είναι χούντα αυτό που ζούμε είναι αληθινή απολυταρχική δικτατορία» λέει η «τραγουδίστρια». Και μετά τις συνεντεύξεις έχουμε τους προλόγους: «Είμαι εδώ για να τραγουδήσουμε όλοι μαζί απόψε, ενάντια στη βαρβαρότητα» λέει ο «ροκάς». Τραγούδια ξεχασμένα ανασύρονται αρκεί να περιέχουν λέξεις που ταιριάζουν στο «επαναστατικό κλίμα της εποχής». Το «χέρια ψηλά» έπαψε να είναι εφηβικό τραγουδάκι και έγινε ο ύμνος της μούντζας με τον καλλιτέχνη να κάνει την αρχή. «Ξέρετε για ποιους» λέει, κλείνοντας το μάτι. Παραδίπλα στην μπουζουξίδικη αρπαχτή, ακόμη και τη Ρίτα την τραγουδούν, παραλλαγμένη. «Αγανάκτησα από σένα αγανάκτησα και με πιο όμορφη αγάπη τώρα πιάστηκα» (αντί «απαλλάχτηκα από σένα απαλλάχτηκα»). Ο Καραγκιόζης, στις παραστάσεις του, σταμάτησε και αυτός να μαλώνει με τον Χατζηαβάτη και αντιστέκεται στον «Χατζη – Φόν» που έχει προφορά αλά Χίτλερ. Για τη «φροϊλάιν Μέρκελ», δεν το συζητώ, συμμετέχει σε όλες τις αναθεωρημένες παραστάσεις του Αριστοφάνη.

Το φινάλε βέβαια είναι και αυτό προσαρμοσμένο. Επικρατέστερη εκδοχή; «Θα σας δω τον Σεπτέμβρη στις πλατείες», που συνηθίζει να λέει ένας «έντεχνος».
«Πώς είδες την παράσταση» είχα την φαεινή ιδέα να ρωτήσω και εγώ, έναν από τους καλούς ηθοποιούς της τηλεόρασης βγαίνοντας την περασμένη Παρασκευή από το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. «Καλή ήταν» μου είπε, με ένα ερωτηματικό να κρέμεται από τα χείλη του. «Αλλά;» του είπα για να τον διευκολύνω παρότι εγώ ένοιωθα συγκλονισμένος από την ερμηνεία του Κέβιν Σπέισι και την σκηνοθεσία του Σαμ Μέντες. «Αλλά είναι δυνατόν να σκοτώνεται ο Ριχάρδος και το στέμμα του να το παίρνει ένας άλλος βασιλιάς; Αυτό είναι το μήνυμα που ήθελα να περάσει ο κ. Σπέισι. Αυτή την εποχή; Στην Ελλάδα;». Τον άκουγα αποσβολωμένος. Απαιτούσε ο έλληνας καλλιτέχνης να αλλάξει το φινάλε του ο … Σαίξπηρ. Να σκοτώσει τον Ριχάρδο Γ και να παραδώσει την εξουσία στην λαϊκή συνέλευση του θεάτρου της Επιδαύρου.