Δεν μπορούμε ή μήπως δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας;

 Του ΡΑUL ΚRUGΜΑΝ,  BHMA - THE NEW YORK TIMES, 12.7.11

Αν σοκαριστήκατε από την τελευταία έκθεση γιά την απασχόληση, προφανώς δεν παρακολουθούσατε τις εξελίξεις. Η αλήθεια είναι πως η αμερικανική οικονομία εχει «κολλήσει» στο ίδιο σημείο εδώ και ενάμιση χρόνο. Μια καταστροφική παθητικότητα κυριαρχεί στη δημόσια συζήτηση για την οικονομία στις ΗΠΑ. Ανοίξτε την αμερικανική τηλεόραση και σίγουρα θα πετύχετε κάποιον αυτάρεσκο ειδικό να διακηρύσσει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά για τα βραχυπρόθεσμα προβλήματα της οικονομίας (υπενθύμιση: αυτά τα"βραχυπρόθεσμα" μπαίνουν τώρα στον τέταρτο χρόνο) και ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στα μακροχρόνια.

Η αλήθεια είναι ότι η δημιουργία θέσεων εργασίας σε μια οικονομία που βρίσκεται σε ύφεση είναι κάτι που η κυβέρνηση Ομπάμα θα μπορούσε και θα έπρεπε να κάνει. Ναι, υπάρχουν τεράστια πολιτικά προβλήματα για μια τέτοια δράση - κυρίως, το γεγονός ότι η Βουλή ελέγχεται από ένα κόμμα, το Ρεπουμπλικανικό, το οποίο ωφελείται από την αδυναμία της οικονομίας. Αλλά δεν πρέπει να συγχέουμε το πολιτικό αδιέξοδο με την οικονομική πραγματικότητα.

Η αποτυχία μας να δημιουργήσουμε δουλειές είναι επιλογή, όχι αναγκαιότητα - μια επιλογή που εκλογικεύεται από διάφορες δικαιολογίες.

Δικαιολογία αρ. 1: Στη γωνία υπάρχει ένα ουράνιο τόξο.

Θυμάστε το "καλοκαίρι της ανάκαμψης" ; Οι κυβερνητικοί ιθύνοντες επιμένουν ότι η οικονομία αρχίζει να ανακάμπτει, αλλά αυτές οι ψευδαισθήσεις της ανάκαμψης είναι μια δικαιολογία για να μην κάνουμε τίποτε την ώρα που αυξάνεται συνεχώς η ανεργία.

Δικαιολογία αρ. 2: Φοβού την αγορά ομολόγων.

Πριν από δύο χρόνια η The Wall Street Journal έγραψε ότι τα επιτόκια για το χρέος των ΗΠΑ θα εκτιναχθούν σύντομα στα ύψη εκτός και αν η Ουάσιγκτον σταματήσει να δαπανά για τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Αλλά η βασική οικονομική θεωρία λέει ότι τα επιτόκια μένουν χαμηλά όσο διάστημα διαρκεί η ύφεση - και η βασική οικονομική θεωρία αποδείχθηκε ορθή. Το επιτόκιο για τα δεκαετή ομόλογο ήταν 3,7% όταν εξέδωσε την προειδοποίηση η Wall Street Journal. Στο τέλος της περασμένης εβδομάδας ήταν 3,03%.

Πώς αντέδρασαν οι συνήθεις ύποπτοι; Εφευρίσκοντας την δική τους πραγματικότητα. Την περασμένη εβδομάδα, ο βουλευτής Πολ Ράιαν, ο άνθρωπος πίσω από το σχέδιο των Ρεπουμπλικάνων για τη διάλυση του Medicare (σσ το σύστημα περίθαλψης), διακήρυξε ότι πρέπει να μειώσουμε τις κρατικές δαπάνες για να μην ασκούνται πιέσεις στα επιτόκια - οι ίδιες πιέσεις, υποθέτω, που έσπρωξαν αυτά τα επιτόκια σε ρεκόρ χαμηλών επιπέδων.

Δικαιολογία αρ. 3: Φταίνε οι εργαζόμενοι.

Η ανεργία εκτινάχθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και αμέσως μετά. Ετσι φαίνεται παράδοξο να ισχυρίζεται κανείς ότι το πραγματικό πρόβλημα είναι οι εργαζόμενοι - ότι τα εκατομμύρια των αμερικανών που εργάζονταν πριν από τέσσερα χρόνια αλλά δεν εργάζονται τώρα δεν έχουν τις δεξιότητες που χρειάζεται η οικονομία.

Και όμως, αυτό ακούς από πολλούς ειδικούς αυτές τις ημέρες: η υψηλή ανεργία είναι "δομική", λένε, και απαιτεί μακροπρόθεσμες λύσεις (που σημαίνει, στην πράξη, να μην κάνουμε τίποτα).

Αν υπήρχε πράγματι αναντιστοιχία ανάμεσα στους εργαζομένους που έχουμε και τους εργαζομένους που χρειαζόμαστε, οι εργαζόμενοι που έχουν τις σωστές δεξιότητες, και είναι επομένως ικανοί να βρουν δουλειά, θα έπρεπε να παίρνουν μεγάλες αυξήσεις. Δεν παίρνουν. Στην πραγματικότητα, ο μέσος όρος των ημερομισθίων έπεσε τον περασμένο μήνα.

Δικαιολογία αρ. 4: Προσπαθήσαμε να βάλουμε μπρος την οικονομία, αλλά δεν πέτυχε.

Ολοι ξέρουν ότι ο πρόεδρος Ομπάμα επιχείρησε να βάλει μπρος την οικονομία με μια τεράστια αύξηση στις κυβερνητικές δαπάνες, και ότι αυτό απέτυχε. Αλλά αυτό που ξέρουν όλοι είναι λάθος.

Σκεφθείτε το: Πού είναι τα μεγάλα δημόσια έργα; Πού είναι οι στρατιές των κυβερνητικών υπαλλήλων; Σήμερα υπάρχουν μισό εκατομμύριο λιγότεροι κυβερνητικοί υπάλληλοι από ο, τι όταν ανέλαβε την προεδρία ο Μπαράκ Ομπάμα. Τί απέγινε λοιπόν το πακέτο διάσωσης; Το μεγαλύτερο μέρος του αποτελούνταν από μειώσεις φόρων, όχι δαπάνες.

Ας ανακεφαλαιώσουμε. Η οικονομία δεν διορθώνεται μόνη της. Ούτε υπάρχουν πραγματικά εμπόδια στην κυβερνητική δράση. Ακούγοντας όσα λένε οι υποτίθεται σοβαροί άνθρωποι για την οικονομία, θα νόμιζες ότι το πρόβλημα ήταν το "όχι, δεν μπορούμε" - αντιστροφή του προεκλογικού συνθήματος "ναι μπορούμε" του Μπαράκ Ομπάμα. Αλλά η πραγματικότητα είναι "όχι, δεν το κάνουμε". Και κάθε ειδικός που ενισχύει αυτή την καταστροφική παθητικότητα αποτελεί μέρος του προβλήματος.