Αναζητώντας την αριστερά της ευθύνης

  Του Λεωνίδα Καστανά, Μη μαδάς τη μαργαρίτα, 7.6.11

Το βασικό αίτημα όλων των παρατάξεων που κατεβαίνουν στις εκλογές της ΟΛΜΕ είναι ακόμα το «1400Ε καθαρά, πρώτος μισθός, για κάθε καθηγητή που διορίζεται στο δημόσιο» και «να γίνουν εδώ και τώρα μαζικοί διορισμοί». Και το αίτημα αυτό το έχουν παρατάξεις  και κομματικές οργανώσεις που αποτελούνται από εχέφρονες κατά τα άλλα ανθρώπους και μάλιστα επιστήμονες. Και μόνο αυτό το παράδειγμα φτάνει για να αντιληφθούμε τον άκρατο βολονταρισμό που διαπερνά ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Η πλειοψηφία των πολιτών αυτής της χώρας, ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη και πολιτική τοποθέτηση, ξέρει πολύ καλά τι θέλει και τι δεν θέλει στην παρούσα φάση. Δεν θέλει μεταρρυθμίσεις που τη ξεβολεύουν και θέλει το δανεικό χρήμα να ρέει άφθονο, όπως παλιά, χωρίς δεσμεύσεις. Δεν θέλει τους όρους των μνημονίων και του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, αλλά θέλει τα δις Ευρώ του.
Είτε είναι αγανακτισμένος και διαδηλώνει στις πλατείες, είτε είναι σκεπτικιστής και λιώνει στις ιστοσελίδες του internet, είτε είναι πατριώτης εθνικιστής, είτε αριστερός διεθνιστής, είτε είναι πλούσιος, είτε είναι φτωχός, δημόσιος υπάλληλος ή άνεργος θέλει τη μαγική συνταγή που θα τον επαναφέρει στην προ της κρίσης εποχή.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο Σύνταγμα, αριστεριστές και ακροδεξιοί, για να πάρω τα δύο άκρα, διαδηλώνουν με τα ίδια περίπου συνθήματα, δίπλα, δίπλα αναγνωρίζοντας οι μεν στους δε το δίκαιο της διαμαρτυρίας.

Μπορεί να χρεώνει την κρίση στο πολιτικό σύστημα, στο δικομματισμό, στο ΠΑΣΟΚ, στην ΕΕ, στο κεφάλαιο, ή στην ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού. Μπορεί να θέλει να πέσει η κυβέρνηση, να έρθει ο Σαμαράς, η λαϊκή δημοκρατία ή η άμεση εξαδέλφη της, αλλά ότι και αν θέλει το συναρτά με τα προσωπικά του συμφέροντα και το όνειρό του για καλύτερη ζωή. Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο οι αγανακτισμένοι, όσο και η πλειοψηφία του λαού που τους συμπαρίσταται, αφαιρούν από το προσκήνιο την κομματική τους προτίμηση, ή το ταξικό συμφέρον και προβάλλουν τις έννοιες του λαού και του έθνους. Ο Γιάννης(LLS) γράφει ότι ζητούν ένα Νέο Σύνταγμα, ίσως.

 Ο κάθε πολίτης αυτής της χώρας στον όρο καλύτερη ζωή θέτει ως βασικές και αδιαπραγμάτευτες προϋποθέσεις,  να έχει, δουλειά, περισσότερα χρήματα και ένα κράτος που να του παρέχει τα πάντα και μάλιστα δωρεάν.  Δεν είναι παράλογα αυτά που ζητά. Ποιος δεν τα θέλει; Αν σε αυτά προσθέσεις και την υγεία ( πάνω απ’ όλα) φτιάχνεις τις προϋποθέσεις για να ακουμπήσεις την ευτυχία, τουλάχιστον αν δε σε έχουν πάρει τα χρόνια.

Και το βόλεμα δεν είναι κακό, ούτε παράνομο. Δεν είναι απατεώνες όλοι αυτοί οι συνάνθρωποί μας που βρήκαν μια δουλειά στο δημόσιο και την κάνουν με μια σχετική για τα εγχώρια δεδομένα συνέπεια. Αλλά δεν είναι  και κακοί οι φίλοι που έστησαν μια επιχείρηση, δουλεύουν σκληρά και αγωνιούν καθημερινά και επινούν, τολμούν και κερδίζουν ή χάνουν. Κακοί γίνονται όταν δεν πληρώνουν τους φόρους και τις εισφορές που τους αναλογούν, ή όταν βάζουν χέρι στο δημόσιο συμφέρον.

Απλά, έρχεται κάποια μέρα που τα θέλω μιας κοινωνίας είναι αδύνατο να εκπληρωθούν, με το καθιερωμένο μοντέλο. Σε άλλους λαούς που ζουν σε άλλα μήκη και πλάτη του πλανήτη, η δυστυχία μπορεί να είναι μια κλιματική αλλαγή που φέρνει λιμό, μια επιδημία, ή ένας πόλεμος. Σε μας είναι η οικονομική κρίση του καπιταλισμού και πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας για να την αντιμετωπίσουμε. Πρέπει να προσαρμοστούμε. Αυτό το απλό που κάνει ο καθένας μας στην προσωπική του ζωή όταν συμβαίνουν «στραβές» καλούμαστε να κάνουμε και τώρα, σας έθνος, σαν λαός. Το ματζίρικο, «φέρτε πίσω τα κλεμμένα», ανεξάρτητα αν είναι εύστοχο, ή άσχετο, δεν έχει καμιά αξία, αφού δεν μας λυτρώνει από τίποτα. Ακόμα και αν ένα τζίνι μαγικό τα έφερνε πίσω, δεν θα κάλυπταν το χρέος, ούτε κατά 20%.

Ο λαός κάνει πως δεν γνωρίζει ότι οι όροι του μνημονίου πάνε μαζί με το χρήμα. Αλλά το ξέρει. Κάνει πως δε γνωρίζει ότι το 90% των κεφαλαίων που δανειζόμαστε είναι λεφτά άλλων λαών που τα παρήγαγαν με τον όποιο τρόπο μπόρεσαν και μας τα δίνουν με το αζημίωτο βέβαια, δηλαδή με τόκο. Αλλά το ξέρει. Ο λαός μας τους αποκαλεί τοκογλύφους και μπορεί να είναι, αλλά εδώ που έχει φτάσει το πράγμα είναι η φιάλη οξυγόνου που μας κρατά στη ζωή, έστω και αν δεν είναι όπως η προηγούμενη.

Δεν έχουμε επιλογές. Αυτό, η αγανακτισμένη πλειοψηφία,  το ξέρει αλλά θέλει να πιστεύει ότι σίγουρα υπάρχουν και άλλες λύσεις, δηλαδή αυτό παραμυθιάζεται. Όλοι ξέρουν αλλά λίγοι ομολογούν, ότι αν δεν υπήρχαν αυτά τα δανεικά, μας περίμενε η κατάρρευση και η επιστροφή σε συνθήκες ζωής που κανείς δεν θα ήθελε να ζήσει, κυρίως από τους νεότερους. Κανείς από αυτούς που βρίζουν τις απεχθείς τράπεζες δεν ομολογεί ανοικτά ότι αν κατέρρεαν θα έχανε τις όποιες οικονομίες του και συνεπώς η στήριξή τους από το κράτος είναι για όλους απαραίτητη. Ψάχνει όμως και λύσεις για να ασφαλίσει τις καταθέσεις του.

Το Μνημόνιο, το Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και όποιοι άλλοι όροι μας επιβληθούν στο μέλλον είναι τα μόνα εργαλεία που διαθέτουμε για τον περιορισμό των ελλειμμάτων μας. Ο περιορισμός αυτός δεν θα πείσει μόνο τους πιστωτές μας να μας ξαναδανείσουν, αλλά θα διευκόλυνε μια μελλοντική αναδιάρθρωση του χρέους και μια μελλοντική δημοσιονομική επέκταση που ίσως θα έφερνε την πολυπόθητη ανάπτυξη. Οι όροι του μπορεί να είναι σκληροί αλλά  παλεύονται, σίγουρα σκληρότερη είναι η χρεοκοπία. Η πλειοψηφία του λαού μας επιλέγει τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Επιλέγει να μείνει στη ζώνη του Ευρώ και στην ΕΕ. Και όμως αναζητά λύσεις μαγικές για να αποφύγει τη χρεοκοπία, χωρίς όμως και να επιλέγει τη λύση της δραχμής ή να γίνει τριτοκοσμική χώρα. Οι κάτοικοι αυτοί της χώρας είναι ρεαλιστές, ζητούν το αδύνατο.

Η αντιπολίτευση έχει πιαστεί γερά από αυτή τη διάθεση της πλειοψηφίας και πολιτεύεται ανάλογα. Δεν φαίνεται να ιεραρχεί ως πρώτιστο, τη σωτηρία της χώρας. Αντιθέτως την ενδιαφέρει πρωτίστως το μελλοντικό εκλογικό αποτέλεσμα, που άλλους πιθανόν να τους φέρει στην εξουσία και άλλους να τους δώσει μια θέση στη βουλή και στην κρατική επιδότηση. Ενώ ενδόμυχα αγωνιά αν το ΠΑΣΟΚ θα καταφέρει να υλοποιήσει το Μεσοπρόθεσμο, αρνείται να το ψηφίσει, αρνείται κάθε συναίνεση. Κυρίως όμως αρνείται να κάνει πολιτική, αρνείται την ελάχιστη διαπραγμάτευση. Νομίζω είναι πρωτοφανές. Με ένα ΠΑΣΟΚ να έχει χάσει την πολιτική του νομιμοποίηση, να βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο και μια χώρα στο χείλος του γκρεμού, η ΝΔ αρνείται να «πουλήσει» τη συγκατάθεσή της ή την ανοχή της με αντάλλαγμα την προσαρμογή των όρων που επιβάλει το μνημόνιο στο δικό της πρόγραμμα. Αρνείται την πολιτική ηγεμονία που της προσφέρεται.

Ειδικά η Αριστερά που διατείνεται ότι νοιάζεται για τους ασθενέστερους θα μπορούσε να απαιτήσει γι’ αυτούς ένα γερό δίχτυ προστασίας από τις συνέπειες της λιτότητας, δικαιότερη κατανομή φόρων, μηδενισμό των εξοπλισμών και ότι άλλο υπάρχει στο πρόγραμμά της και θα μπορούσε να υλοποιηθεί άμεσα. Και όμως αυτή η ιστορική ευκαιρία να δείξει η Αριστερά ότι είναι δύναμη του λαού, πετιέται  στα σκυλιά, στο όνομα της ιδεοληψίας της, αλλά και των εκλογικών κερδών της. Η αντιπολίτευση δεν πολιτεύεται, αλλά καραδοκεί να αρπάξει ψηφοφόρους από την κυβερνώσα δύναμη, για να τους κάνει τι; σε μια χώρα που διαλύεται; Εκτός και αν όλοι αυτοί έχουν επενδύσει στην καταστροφή, για διαφορετικούς ίσως λόγους, και αδημονούν να τη δουν να έρχεται μαζί με τη δραχμή.

Υπάρχει όμως και ένα κόμμα που αποκαλείται Αριστερά της Ευθύνης, και είναι η Δημοκρατική Αριστερά. Συντάσσεται και αυτή με τις αντιμνημονιακές δυνάμεις, χωρίς ακρότητες και με προτάσεις, αλλά συντάσσεται. Αρνείται και αυτή να κάνει πολιτική. Ξεκίνησε την πολιτική της σταδιοδρομία με μια αριστοτεχνική και συνάμα χρήσιμη για το λαό κίνηση με τους Καμίνη και Μπουτάρη. Αντάλλαξε  στην ουσία τη στήριξή της στο ΠΑΣΟΚ με τη λύτρωση των δύο μεγαλύτερων Δήμων της χώρας από τις δυνάμεις της έκπτωσης και  του φασισμού. Και όμως δεν φαίνεται να κατάλαβε την αξία αυτής της πολιτικής της επιλογής και φρόντισε να την ξεχάσει, να την εξαφανίσει. Θα μπορούσε, στη σημερινή συγκυρία, να προτάξει 4 αιχμές από το πολιτικό της πρόγραμμα και να διαπραγματευτεί τις 4 ψήφους στο κοινοβούλιο. Ο ξεπεσμένος αριστερισμός θα την λοιδορούσε. Οι αγανακτισμένοι θα την μούτζωναν. Πολλοί θα έλεγαν ότι οι βουλευτές της αντάλλαξαν την ψήφο τους με υπουργικούς θώκους στον επόμενο ανασχηματισμό.  Όμως, υπάρχει και μια μειοψηφία (προς το παρόν) στη χώρα αυτή που θα εκτιμούσε την θαρραλέα και υπεύθυνη πολιτική της στάση και θα την χειροκροτούσε. Το αύριο πιθανά θα την έβρισκε και πάλι στο χώρο αυτών που τόλμησαν και νίκησαν.

Δεν σας κρύβω ότι καταλαβαίνω και νιώθω την επιλογή του κόμματός μου. Με γεμίζει ανακούφιση γιατί δεν χρειάζεται να πείθω τον κάθε κακόπιστο ή καλόπιστο ότι δεν είμαι τσιράκι του ΠΑΣΟΚ, δεν είμαι τσάτσος και δεκανίκι κανενός. Με γλυκαίνει γιατί δεν με απομακρύνει από το αριστερό ακροατήριο αυτής της χώρας, που έχει ως θρησκεία του την άρνηση στην κάθε εξουσία. Με «ωφελεί» γιατί με κρατάει κοντά  σε άλλες δυνάμεις και σε μελλοντικές με αυτές εκλογικές συμπράξεις. Το κακό είναι ότι βλέπω στον καθρέφτη εκείνο το «ευθύνης» να μου βγάζει κοροϊδευτικά τη γλώσσα. Να μου βγάζει το μάτι.