Του Ηλία Νικολακόπουλου, ΝΕΑ, 3.5.11
Στο ολισθηρό αυτό έδαφος της απελπισίας είναι λογικό, σχεδόν αναµενόµενο, να ευδοκιµούν επίσης και κάθε είδους ανορθολογικές, λαϊκιστικές ή αντικοινοβουλευτικές απόψεις. Και το ανησυχητικό δεν είναι κάποιες µεµονωµένες ακραίες αντιδράσεις. Είναι η ανεκτικότητα µε την οποία αντιµετωπίζονται. Το σύνθηµα «να καεί, να καεί...» που πρωτοφώναξε πριν από έναν χρόνο µια µικρή οµάδα αναρ χικών υιοθετείται σήµερα αβασάνιστα από χιλιάδες συµπολίτες µας. Η ευθύνη των όποιων δηµαγωγών επιχειρούν να χειραγωγήσουν και να κατευθύνουνσε επικίνδυνες ατραπούς τη διαµαρτυρία καιτην απελπισία είναιδεδοµένη. Τοκύριο όµως µερίδιο ευθύνης το επωµίζεται αναµφίβολα το πολιτικό σύστηµα και τοπολιτικό προσωπικό αυτής της χώρας. Αυτοί εξέθρεψαν τον λαϊκισµό, αυτοί γιγάντωσαν το δηµόσιο χρέος και αυτοί ανέχθηκαν µια εκτεταµένη διαφθορά (όταν δεν συµµετείχαν και οι ίδιοι). Εξασφαλίζοντας για τον εαυτό τους και τους συναδέλφους τους την απόλυτη ατιµωρησία και για τις πράξεις και για τις παραλείψεις τους.
Οι δώδεκα µήνες που έχουν µεσολαβήσει απότην υιοθέτηση του Μνηµονίου φαίνεται ότιυπήρξαν επαρκής χρόνος ώστε ναοδηγήσουν σταπρόθυρα της κατάρρευσης ένα κοµµατικό (αλλά και πολιτικό) σύστηµα, το οποίο παρέµενε ακλόνητο επί τρεις δεκαετίες. Και η πορεία αυτή δείχνει να επιταχύνεται µε ραγδαίους ρυθµούς τους τελευταίου ςµήνες.
Η αρχικά µουδιασµένη αντίδραση γιατην απότοµη µετάβαση από ένα καθεστώς ψεύτικης ευηµερίας (µε δανεικά) στην παρατεταµένη ύφεση, τη συρρίκνωση της αγοραστικής δύναµης και την εκτόξευση της ανεργίας ήταν η σταδιακή αποστασιοποίηση από την πολιτική και τους πολιτικούς. Πάντως, µέχρι τα τέλη του 2010, η κατάσταση φαινόταν ακόµη ωςσχετικώς ελεγχόµενη, µε ορισµένουςνέους σχηµατισµούς να επιχειρούν, χωρίςιδιαίτερη σηµασία, να εισδύσουν και να καλύψουν ρωγµές του κοµµατικού συστήµατος.
Από τις αρχές όµως του 2011, ιδιαίτερα µάλιστα τους δύο τελευταίους µήνες, οι εξελίξεις τείνουν να προσλάβουν ανεξέλεγκτη τροπή. Η έλλειψη προοπτικής και ο φόβος για το παρόν και το µέλλον έχουν οδηγήσει ευρύτατα στρώµατα του πληθυσµού (πιθανότατα την πλειοψηφία) από τη λελογισµένηδιαµαρτυρία στηνοργισµένη απόρριψη. Η διαθεσιµότητα δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων να συγκεντρώνονται καθηµερινά στο Σύνταγµα, σε µια ετερόκλητη συνάθροιση, όπου οι «300 πραγµατικοί Ελληνες» συνυπάρχουν µε οπαδούς της «ελευθεριακής οργάνωσης της κοινωνίας», αποτελεί ύψιστο δείγµααπελπισίας καιόχι ελπίδας όπως ορισµένοιείχαν αρχικά φανταστεί. Απελπισίας γιατί ο µόνος ουσιαστικά τρόπος κοινωνικής συµµετοχής που τους έχει αποµείνει είναι µιακραυγή: «Οσο µας απαγορεύετε να ονειρευτούµε, θα σας απαγορεύουµε να κοιµάστε».
Στο ολισθηρό αυτό έδαφος της απελπισίας είναι λογικό, σχεδόν αναµενόµενο, να ευδοκιµούν επίσης και κάθε είδους ανορθολογικές, λαϊκιστικές ή αντικοινοβουλευτικές απόψεις. Και το ανησυχητικό δεν είναι κάποιες µεµονωµένες ακραίες αντιδράσεις. Είναι η ανεκτικότητα µε την οποία αντιµετωπίζονται. Το σύνθηµα «να καεί, να καεί...» που πρωτοφώναξε πριν από έναν χρόνο µια µικρή οµάδα αναρ χικών υιοθετείται σήµερα αβασάνιστα από χιλιάδες συµπολίτες µας. Η ευθύνη των όποιων δηµαγωγών επιχειρούν να χειραγωγήσουν και να κατευθύνουνσε επικίνδυνες ατραπούς τη διαµαρτυρία καιτην απελπισία είναιδεδοµένη. Τοκύριο όµως µερίδιο ευθύνης το επωµίζεται αναµφίβολα το πολιτικό σύστηµα και τοπολιτικό προσωπικό αυτής της χώρας. Αυτοί εξέθρεψαν τον λαϊκισµό, αυτοί γιγάντωσαν το δηµόσιο χρέος και αυτοί ανέχθηκαν µια εκτεταµένη διαφθορά (όταν δεν συµµετείχαν και οι ίδιοι). Εξασφαλίζοντας για τον εαυτό τους και τους συναδέλφους τους την απόλυτη ατιµωρησία και για τις πράξεις και για τις παραλείψεις τους.
Βρισκόµαστε πραγµατικά στο όριο των καιρών. Η χρεοκοπία της χώρας τείνει να εξελιχθεί σε αυτοεκπληρούµενη προφητεία. «Τα λεφτά που υπήρχαν» το φθινόπωρο του 2009 έχουν σήµερα µετακοµίσει σε τράπεζες του εξωτερικού – ένα ποσό σχεδόν ίσο µε το σύνολο του δηµόσιου χρέους. Καιη πολιτικήτάξη τηςχώρας εξακολουθεί να συµπεριφέρεται και να πολιτεύεται µε την αδράνεια του παρελθόντος. Γι’ αυτό και ο άµεσος πλέον κίνδυνος δεν αφορά τιςεξελίξειςστην οικονοµία, οι οποίες ενδεχοµένως µπορεί να ελεχθούν, έστω και προσωρινά. Ο κίνδυνος εντοπίζεται στην απαξίωση καικατάρρευσητου πολιτικού συστήµατος, πουαναπόφευκτα θα οδηγήσουν και σε κατάρρευση την οικονοµία.
Η αρχικά µουδιασµένη αντίδραση γιατην απότοµη µετάβαση από ένα καθεστώς ψεύτικης ευηµερίας (µε δανεικά) στην παρατεταµένη ύφεση, τη συρρίκνωση της αγοραστικής δύναµης και την εκτόξευση της ανεργίας ήταν η σταδιακή αποστασιοποίηση από την πολιτική και τους πολιτικούς. Πάντως, µέχρι τα τέλη του 2010, η κατάσταση φαινόταν ακόµη ωςσχετικώς ελεγχόµενη, µε ορισµένουςνέους σχηµατισµούς να επιχειρούν, χωρίςιδιαίτερη σηµασία, να εισδύσουν και να καλύψουν ρωγµές του κοµµατικού συστήµατος.
Από τις αρχές όµως του 2011, ιδιαίτερα µάλιστα τους δύο τελευταίους µήνες, οι εξελίξεις τείνουν να προσλάβουν ανεξέλεγκτη τροπή. Η έλλειψη προοπτικής και ο φόβος για το παρόν και το µέλλον έχουν οδηγήσει ευρύτατα στρώµατα του πληθυσµού (πιθανότατα την πλειοψηφία) από τη λελογισµένηδιαµαρτυρία στηνοργισµένη απόρριψη. Η διαθεσιµότητα δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων να συγκεντρώνονται καθηµερινά στο Σύνταγµα, σε µια ετερόκλητη συνάθροιση, όπου οι «300 πραγµατικοί Ελληνες» συνυπάρχουν µε οπαδούς της «ελευθεριακής οργάνωσης της κοινωνίας», αποτελεί ύψιστο δείγµααπελπισίας καιόχι ελπίδας όπως ορισµένοιείχαν αρχικά φανταστεί. Απελπισίας γιατί ο µόνος ουσιαστικά τρόπος κοινωνικής συµµετοχής που τους έχει αποµείνει είναι µιακραυγή: «Οσο µας απαγορεύετε να ονειρευτούµε, θα σας απαγορεύουµε να κοιµάστε».
Στο ολισθηρό αυτό έδαφος της απελπισίας είναι λογικό, σχεδόν αναµενόµενο, να ευδοκιµούν επίσης και κάθε είδους ανορθολογικές, λαϊκιστικές ή αντικοινοβουλευτικές απόψεις. Και το ανησυχητικό δεν είναι κάποιες µεµονωµένες ακραίες αντιδράσεις. Είναι η ανεκτικότητα µε την οποία αντιµετωπίζονται. Το σύνθηµα «να καεί, να καεί...» που πρωτοφώναξε πριν από έναν χρόνο µια µικρή οµάδα αναρ χικών υιοθετείται σήµερα αβασάνιστα από χιλιάδες συµπολίτες µας. Η ευθύνη των όποιων δηµαγωγών επιχειρούν να χειραγωγήσουν και να κατευθύνουνσε επικίνδυνες ατραπούς τη διαµαρτυρία καιτην απελπισία είναιδεδοµένη. Τοκύριο όµως µερίδιο ευθύνης το επωµίζεται αναµφίβολα το πολιτικό σύστηµα και τοπολιτικό προσωπικό αυτής της χώρας. Αυτοί εξέθρεψαν τον λαϊκισµό, αυτοί γιγάντωσαν το δηµόσιο χρέος και αυτοί ανέχθηκαν µια εκτεταµένη διαφθορά (όταν δεν συµµετείχαν και οι ίδιοι). Εξασφαλίζοντας για τον εαυτό τους και τους συναδέλφους τους την απόλυτη ατιµωρησία και για τις πράξεις και για τις παραλείψεις τους.
Βρισκόµαστε πραγµατικά στο όριο των καιρών. Η χρεοκοπία της χώρας τείνει να εξελιχθεί σε αυτοεκπληρούµενη προφητεία. «Τα λεφτά που υπήρχαν» το φθινόπωρο του 2009 έχουν σήµερα µετακοµίσει σε τράπεζες του εξωτερικού – ένα ποσό σχεδόν ίσο µε το σύνολο του δηµόσιου χρέους. Καιη πολιτικήτάξη τηςχώρας εξακολουθεί να συµπεριφέρεται και να πολιτεύεται µε την αδράνεια του παρελθόντος. Γι’ αυτό και ο άµεσος πλέον κίνδυνος δεν αφορά τιςεξελίξειςστην οικονοµία, οι οποίες ενδεχοµένως µπορεί να ελεχθούν, έστω και προσωρινά. Ο κίνδυνος εντοπίζεται στην απαξίωση καικατάρρευσητου πολιτικού συστήµατος, πουαναπόφευκτα θα οδηγήσουν και σε κατάρρευση την οικονοµία.
Η χρεοκοπία της χώρας τείνει να εξελιχθεί σε αυτοεκπληρούµενη προφητείαο Ηλίας νικολακόπουλος είναι πολιτικός επιστήµονας, καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Αθηνών.
Αυτό που αναβλύζει από την πλατεία Συντάγματος είναι το μίσος. Δυστυχώς. Και στη φωτιά που άναψε δεν θα καούν μόνον οι επίορκοι πολιτικοί, αλλά η ίδια η χώρα, προς δόξαν των επιτηδείων, που πίσω από τις αυταπόδεικτες ευθύνες ενος μέρους του πολιτικού προσωπικού, κρύβουν μια χαρά τις δικές τους ευθύνες για την επικράτηση ενός αγοραίου ήθους, χυδαίου καταναλωτισμού.
ΑπάντησηΔιαγραφή