Τι είδα στο Debtocracy

Του Κώστα Γιαννακίδη,  www.protagon.gr, 10.4.11

Το Debtocracy θα ήταν επιτυχημένο ακόμα και αν αποτελείτο από ένα μακρύ μονότονο και σιωπηρό πλάνο. Γιατί η επιτυχία του, κατά τη γνώμη μου, δεν βρίσκεται στο περιεχόμενο του. Βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο υλοποιήθηκε και στις συζητήσεις που άνοιξε. Μετριέται με τις δεκάδες χιλιάδες οθόνες στις οποίες προβλήθηκε. Το Debtocracy δεν με ενθουσίασε, ούτε συμφωνώ με την επιχειρηματολογία του. Ομως δεν γυρίστηκε για να αρέσει. Γυρίστηκε για να υποστηρίξει μία συγκεκριμένη άποψη. Και πραγματοποιήθηκε με τον πιο έντιμο τρόπο που ξέρω. Οι παραγωγοί του, ο Αρης Χατζηστεφάνου (απολύθηκε πρόσφατα από τον ΣΚΑΙ) και η Κατερίνα Κιτίδη, απευθύνθηκαν, μέσω δικτύου, στους απλούς ανθρώπους, ζητώντας τα χρήματα για την κάλυψη του κόστους.

Τα συγκέντρωσαν εύκολα και γρήγορα. Και άνοιξαν μια νέα σελίδα στο μουτζουρωμένο τετράδιο της δημοσιογραφίας. Με την ευκαιρία, αξίζει να ρίξετε μια ματιά, αν δεν το έχετε κάνει, στο The press project, εντός του οποίου εντάσσεται και το Debtocracy. Παραγωγές που χρηματοδοτούνται από τους πολίτες. Υπέροχο. Και υλοποιούνται για τους πολίτες. Τέλειο. Αρκεί να μη διηγούνται πάντα όσα θέλουν να ακούν οι πολίτες.

Mε δύο λόγια το Debtocracy λέει πως είναι ανήθικο να πληρώνεις ένα ανήθικο χρέος. Και το ελληνικό χρέος είναι ανήθικο γιατί, σε μεγάλο βαθμό, δημιουργήθηκε από ανήθικους και επίορκους πολιτικούς. Θα πρέπει, λοιπόν, να δημιουργήσουμε μια ανεξάρτητη Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, η οποία θα αναλύσει το χρέος, θα αναδείξει τον απεχθή χαρακτήρα τμημάτων του και θα νομιμοποιήσει τη μη πληρωμή του. Εχει γίνει με τον Ισημερινό, έγινε και στο Ιράκ, χώρες που, τέλος πάντων, δεν μοιράζονται τόσα κοινά χαρακτηριστικά με την Ελλάδα.

Ομως ας υποθέσουμε ότι συγκροτείται αυτή η Επιτροπή και μάλιστα ο Γιώργος Παπανδρέου φεύγει από τη χώρα με ελικόπτερο, όπως προβλέπει το ντοκιμαντέρ. Επίσης ας υποθέσουμε ότι τμήμα του ελληνικού χρέους θεωρείται παράνομο και ο ελληνικός λαός αρνείται να το πληρώσει. Είναι ωραίο. Αρκεί να διευκρινιστούν και τα παρακάτω, που δεν αναφέρονται στο ντοκιμαντέρ:

• Το Debtocracy πραγματεύεται το ελληνικό χρέος, αλλά δεν λέει τίποτα για το έλλειμμα που χρηματοδοτήθηκε από αυτό το χρέος. Δηλαδή για τις δαπάνες που έγιναν προκειμένου να συντηρηθεί ένας τεράστιος δημόσιος τομέας.
• Θεωρεί ανήθικο το χρέος που δημιούργησαν ανήθικοι πολιτικοί, αλλά δεν λέει κάτι για τους πολίτες που διορίστηκαν από αυτούς τους πολιτικούς ή τους ψήφισαν με αντάλλαγμα δουλειές.
• Εκτιμά ότι η Ελλάδα δύναται να μην πληρώσει τα απεχθή χρέη. Δεν εξηγεί, όμως, πως θα βγει μετά στις αγορές, δηλαδή ποιος θα τη δανείσει. Επίσης δεν αναλύει τι θα συμβεί στα ασφαλιστικά ταμεία αν τα ομόλογα στα οποία έχουν τοποθετηθεί οι εισφορές των ασφαλισμένων τους θεωρηθούν απεχθές χρέος.
• Παραβλέπει κάτι απλό: αν οι Ελληνες πλήρωναν τους φόρους τους ως όφειλαν, δεν θα έφταναν σε αυτό το σημείο.

Είναι και άλλα. Και είναι αρκετά, σε βαθμό που πιστεύεις ότι οι παραγωγοί δεν σκόπευαν να οικοδομήσουν επιχειρήματα, αλλά ένα ιδεολογικό περίβλημα. To ντοκιμαντέρ διατηρεί καλές σχέσεις με την ηθική, όχι όμως και με την πραγματικότητα ή την αντικειμενική προσέγγιση. Ασφαλώς και ελέγχεται ως στρατευμένο. Ομως μισό λεπτό. Μέσα στο συγκεκριμένο περίβλημα υπάρχει ένας πυρήνας στον οποίο θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε όλοι. Η (διαρκής) Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου δεν θα υπηρετούσε μόνο μία ουτοπία. Θα μας φώτιζε. Ισως και να μας λύτρωνε. Θα μας μάθαινε να ψάχνουμε και να μην αφήνουμε τίποτα στην τύχη για το μέλλον. Θα προειδοποιούσε και θα φόβιζε τους κυβερνώντες, ίσως να κυβερνούσε πλέον τη χώρα. Ακόμα και αν τα περί απεχθούς χρέους ακούγονται αφελή, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να προσθέσουμε έναν καινούργιο θεσμό στη δημοκρατία μας. Και να μάθουμε τελικά που στο διάολο τα έφαγε αυτή η χώρα. Πόσο υπερτιμολογήθηκαν τα έργα, και με τι βαθμό δολιότητας χρησιμοποιήθηκαν οι δανειακοί πόροι. Να δούμε αναλυτικά τα νούμερα και από δίπλα ονόματα. Εν ανάγκη να κοιταχτούν στον καθρέφτη ολόκληρα κομμάτια της κοινωνίας. Ετσι όπως τα κάναμε, είναι ίσως η μοναδική παρακαταθήκη που μπορούμε να αφήσουμε στους επόμενους. Μαζί με τις στάχτες μας.